Typologie(ën)

opbrengsthuis

Ontwerper(s)

Willem DE BRUYNarchitect1697

Adolphe SAMYNarchitect1896-1897

Statut juridique

Beschermd sinds 19 april 1977, 07 november 2002

Stijlen

Barok

Inventaris(sen)

  • Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
  • Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Archeologisch
  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Volkskundig
  • Historisch
  • Landschappelijk
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2016

id

Urban : 31139
lees meer

Beschrijving

In de 16e eeuw benaming Olijfboom door de Stad onteigend voor de vergroting van het marktplein (zie straatnota). Begin 16e eeuw eigendom van de abdij van Vorst en in 1527 herbouwd, samen met het pand nr. 24-25, volgens vastgestelde rooilijn en goedgekeurd plan: geheel van zandstenen topgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met pinakelbekroning en op verdiepingen spitsboogvormige tweelichtenTweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. tussen zuilen onder balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. In 1591 van de abdij tegen een jaarlijkse rente-uitkering opgekocht door een particulier G. de Roovere. Na het bombardement herbouwd in 1697 in laatbarokstijl, volgens G. Des Marez mogelijk n.o.v. Willem De Bruyn. Op tekening van F.J. De Rons (1749) afgebeeld met vier bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Volgens 19e eeuwse zichten ordonnantie naderhand gewijzigd : hoger opgetrokken, met bepleisterde lijstgevel onder klokvormig dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is., zes bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Reconstructie in 1896-1897 met klokgevelGevel waarvan de top klokvormig is. in laatbarokstijl, waarvoor ontwerp gesigneerd architect A. Samyn: diephuis, met lichte afwijking van geveltekening (1749) nl. vier (in plaats van drie) bouwlagen en tussenverdieping en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken..

Voorgevel van natuursteen, verwerkt met hardsteen voor sokkel, vensterkruisen, dorpels en balustradesHekwerk van spijlen of balusters.. Verticaliteit door de opeenvolging van kolossale geblokte Ionische pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op beneden- en tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. en Korinthische pilasters met hoge basementen op verdiepingen. Geaccentueerde centrale travee met gebogen balkon en balustradesHekwerk van spijlen of balusters..

Grote Markt 23, Den Engel (foto 2022).

Borstweringen met mascaronsGehouwen versiering onder de vorm van een (fantastisch) mensen- of dierenmasker. en lambrekijns in derde bouwlaag en jaartal “1697” op bovenste verdieping. HoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met geprofileerde getande kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). boven onversierd friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…).. Geveltop met centraal spiegelboogvenster onder gestrekte druiplijst, cantonnerende Korinthische pilasters en blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. rondbogige zijvensters onder booglijst; bekronend fronton en siervazen op vierkante sokkels. Benedenverdieping met winkelpui (1957) en arduinen sokkel met rechthoekige keldergaten.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 8611 (1896), 57619 (1897), 64244 (1957); NPP, D 18.

Publicaties en studies
CORDEIRO, P., HEYMANS, V., LAMBERT, C, et al., étude historique et architecturale des maisons de la Grand-Place, Cel Historisch Erfgoed van de Stad Brussel, Brussel, 1999.
De PANGE, I., La Grand-Place de Bruxelles, aparté, Brussel, 2011.
HENNAUT, E., De Grote Markt. Werelderfgoed, Brussel, 2018 (Brussel, stad van kunst en geschiedenis: 56).
HEYMANS, V., (o.l.v.), Les Maisons de la Grand-Place de Bruxelles, CFC-éditions, Brussel, 2011.

Tijdschriften
CORDEIRO, P., MARTOU, M.-N., MOUTURY, S., La gestion de la Grand-Place de Bruxelles et ses abords in Thema & Collecta, 1, 2011, pp. 51-59.
De Restauratie van een uitzonderlijk decor. De gevels van de Grote Markt in Erfgoed Brussel, 2018 (Extra nummer).

Websites
BALat KIK-IRPA