Typologie(ën)

herenhuis

Ontwerper(s)

Georges HOBÉarchitect1899

Statut juridique

Beschermd sinds 09 februari 2006

Stijlen

Art nouveau
Eclectisme met pittoresk karakter

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Brussel Uitbreiding Oost (Apeb - 2006-2009)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2006-2008

id

Urban : 18025
lees meer

Beschrijving

Op hoek met Eburonenstraat, herenhuis n.o.v. architect Georges Hobé, 1899. Het wordt Quaker House genoemd omdat er zich thans de kantoren bevinden van de Quaker Raad voor Europese zaken.

Drie bouwlagen. Diverse elementen geïnspireerd door de Engelse cottagestijl – erkersRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., monumentale schouw en leistenen daken. Interieur met art-nouveauelementen.

Ambiorixsquare 50, hoekerker (foto 2008).

Sobere en evenwichtige bakstenen gevel met witstenen elementen. Meeste venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder latei en ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast., met stijl(en), dwarsregelEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op.; die van benedenverdieping getralied. Lateien en dwarsregelsEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op. elegant afgeschuind. Twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op Ambiorixsquare en twee ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Eburonenstraat; hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. met op eerste verdieping polygonale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder overstekend dak; signatuur met titel ‘architecte-décorateur' op platform van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. dat soepel opduikt uit eerste verdieping. Benedenverdieping aan kant van square eerder laag. In eerste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) deur onder gedrukte boogBoog waarvan de kromming lager is dan de overeenkomstige rondboog., geflankeerd door twee kleine venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft.. Stenen omlijsting van deur vloeit in tweede bouwlaag over in platform van ondiepe trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., onder overstekend dak. In Eburonenstraat benedenverdieping met drie gelijke, niet in traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) gealigneerde venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en een vierde laag vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. Tegen hoek muurvak met schouw die boven kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). uitsteekt en eindigt in hoge schoorsteen met toppilasterOverhoekse pilaster ter bekroning van gevel.. Witstenen friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). op hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.; kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op dunne kraagstenen. Houten dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., die van tweede traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de square van latere datum. Met uitzondering van dat van dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  bewaard, met bovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdeling en lichtpaars glas. Bewaard tuinhek.

Bijgebouwen ontworpen in 1904 en gesloopt in 1980 bij de verbouwing van de binnenplaats tot parking; toen werd tevens de inrijpoort in de omheiningmuur naar rechts verplaatst.

Ambiorixsquare 50, plan van de benedenverdieping, SAB/OW 6639 (1898).

Achter toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht., hal met vestiaire, gevolgd door twee trappenhuizenGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. waarvan grootste met lichtjes onregelmatig gecentreerd grondplan en diensttrap, allebei onder bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.; vervolgens klein vertrek. Gedeelte met diensttrap en achterkamer minder hoog dan rest van gebouw. In Eburonenstraat klein vertrek vooraan gevolgd door kamer met drie venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en keuken. Op eerste verdieping, klein vertrek vooraan in toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht., en drie kamers in enfilade aan straatkant: twee salons gevolgd door eetkamer, die doorloopt tot aan diensttrap en bijkeuken. Slaapkamers op tweede verdieping, thans ingericht als appartement.

Ambiorixsquare 50, eerste verdieping, voorsalon (foto 2009).

Decor van interieur goed bewaard. Marmeren vloer in vestibule en hal, in meeste andere ruimten parket. Erg verzorgd schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  en meubilair ontworpen door architect: trapleuning, lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, …, kozijnenSamenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat., deuren met roedeverdeling, afgeschuind glas of glas-in-lood met bloemmotieven in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession.. Op benedenverdieping vestibule van hal gescheiden door dubbele deur met roedeverdeling en afgeschuind glas; stenen schouw in centrale ruimte. Op verdieping, salon aan de voorkant verlicht door groot erkervenster; ruimte van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. afgebakend door korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. met hoekversieringen met roedeverdeling in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession.. Aan kant van trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. canapé ingewerkt in lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en bekroond met afgeschuinde spiegel. Centrale salon van eetkamer gescheiden door grote glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat.. Aan kant van dienstruimten is eetkamer afgescheiden door identieke boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. als die van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld.. Dienstruimte staat in verbinding met diensttrap en bijkeuken, respectievelijk via een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. en een deur waartussen een in de lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … ingewerkte spiegel. Aan achterkant, schouw met houten bekleding en groene tegels; twee lage venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en, aan kant van dienstruimte, glas-in-loodraam met voorstelling van een dorp. Houten ruitvormig cassettenplafond.

Ambiorixsquare 50, eerste verdieping, glas-in-loodraam van de eetkamer (foto 2009).

Beschermd op 09.02.2006.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 6639 (1898), 87079 (1980).
AAM/Fonds Georges Hobé.

Publicaties en studies
ATELIER CONSERVART, Maison Georges Hobé dite Quaker House. Étude technique des papiers peints et proposition de conservation-restauration, n.p., 2007.
AUGUSTYNIAK, A.-S., DE BOULARD, C. et DE CLARCQ, C., Maison G. Hobé. Étude technique des finitions originales du rez-de-chaussée et du premier étage, dossier IRPA, n.p., 2005.
BENEDITE, L., ‘Un bâtisseur belge: Georges Hobé', Art et décoration, 1901, pp. 89-98.
BORSI, F., WIESER, H., Bruxelles capitale de l'Art Nouveau, coll. Europe 1900, Franse vert. J.-M. Van der Meerschen, Marc Vokaer éd., Brussel, 1992, pp. 270-271.
REHME, W., Die Architektur der neuen freien Schule, Baumgärtner's, Leipzig, 1902, pl. 45.
VANDENBREEDEN, J., VAN SANTVOORT, L., DE THAILLE, P., et al., Encyclopédie de l'Art nouveau. Tome premier. Le quartier Nord-Est à Bruxelles, CIDEP, Brussel, 1999, pp.88-89.