


Typologie(ën)
beeldhouwwerk en herdenkingsmonument
Ontwerper(s)
Joseph VAN NECK – architect – 1914
Victor ROUSSEAU – beeldhouwer – 1914
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Het monumentale erfgoed van België. Brussel Uitbreiding Oost (Apeb - 2006-2009)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2006-2008
id
Urban : 18459
Beschrijving
Monument ontworpen door beeldhouwer Victor Rousseau en architect Joseph Van Neck, ter ere van Max Waller, schrijver en oprichter, en van 1882 tot 1889 directeur, van het tijdschrift La Jeune Belgique. Het monument werd in 1914 ontworpen. Het werd op de noordwestelijke kant van de square geplaatst en daar ingehuldigd op 12.10.1919.
Het bestaat uit een witstenen, recht parallellepipedum met op de voorkant een wit marmeren haut-reliëf van de buste van de schrijver in profiel. Onder het reliëf bevindt zich de inscriptie ‘A MAX WALLER / 1860-1889'; op de linkerkant van de sokkel de vermelding ‘ÉRIGÉ/ PAR / SOUSCRIPTION / PUBLIQUE' en rechts ‘FONDATEUR / DE LA / JEUNE BELGIQUE'.
Op het parallellepipedum staat een beeld van een vrouw in verguld brons dat getuigt van invloeden van de art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession.. Haar naakte lichaam is deels bedekt door een drapering. Ze knielt op een witstenen sokkel en neigt naar voren, met het hoofd zijwaarts gebogen en de rechterarm geheven. De beeldhouwer signeerde rechts onderaan op de drapering. Het geheel staat voor een gebogen witstenen muur met bovenaan een kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). en onderaan gekromde uiteinden.
Beschermd op 14.07.1994.
Het bestaat uit een witstenen, recht parallellepipedum met op de voorkant een wit marmeren haut-reliëf van de buste van de schrijver in profiel. Onder het reliëf bevindt zich de inscriptie ‘A MAX WALLER / 1860-1889'; op de linkerkant van de sokkel de vermelding ‘ÉRIGÉ/ PAR / SOUSCRIPTION / PUBLIQUE' en rechts ‘FONDATEUR / DE LA / JEUNE BELGIQUE'.
Op het parallellepipedum staat een beeld van een vrouw in verguld brons dat getuigt van invloeden van de art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession.. Haar naakte lichaam is deels bedekt door een drapering. Ze knielt op een witstenen sokkel en neigt naar voren, met het hoofd zijwaarts gebogen en de rechterarm geheven. De beeldhouwer signeerde rechts onderaan op de drapering. Het geheel staat voor een gebogen witstenen muur met bovenaan een kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). en onderaan gekromde uiteinden.
Beschermd op 14.07.1994.
Bronnen
Publicaties en studies
DEROM, P., Les sculptures de Bruxelles. Catalogue raisonné, Galerie Patrick Derom, Brussel, 2002, p. 75.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid