Typologie(ën)
sportcomplex
brug
fontein
kiosk
beeldhouwwerk en herdenkingsmonument
Zitbank
brug
fontein
kiosk
beeldhouwwerk en herdenkingsmonument
Zitbank
Ontwerper(s)
Edmond GALOPPIN – landschapsarchitect – 1904-1914
Gaston BERTRAND – ingenieur – 1914
F. DUMILIEU – rocaillekunstenaar – 1913
René PECHERE – landschapsarchitect – 1954
Augustin ROGIERS – architect – 1960
Fernand DELBRASSINNE – architect – 1935-1937
Juridisch statuut
Beschermd sinds 31 december 1974
Inventaris(sen)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Landschappelijk Een landschap is een gebied, zoals waargenomen door de mens, waarvan het karakter het resultaat is van ondernomen actie en interactie van natuurlijke en/of menselijke factoren. Het is een schaalbegrip bestaande uit verschillende (erfgoed)componenten, die elk, al of niet hun intrinsieke waarde hebben, maar alles samen tot een groter meerwaardegeheel verheffen én dat dit ook zo word gepercipieerd vanop een bepaalde afstand. Wijde stadspanorama’s zijn het landschap bij uitstek, denken we bijvoorbeeld het zicht over de benedenstad van Brussel vanop het Koningsplein, maar ook op kleinere schaal kunnen dergelijke uit verschillende samengestelde componenten landschappen voorkomen.
- Wetenschappelijk Over het algemeen gebruikt om natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden te waarderen in hun botanische kwaliteiten. Binnen de context van een onroerend goed kan het de aanwezigheid van een (bouw)element (bijzonder materiaal, experimenteel materiaal, bouwprocédé of -component) of getuigenis van een ruimtelijk-structurele ruimte (stedenbouwkundig) waarvan het behoud moet worden overwogen met het oog op wetenschappelijk onderzoek.
- Sociaal Moeilijk te onderscheiden van de volkskundige waarde en over het algemeen onvoldoende om een selectie op zichzelf te rechtvaardigen. - plaats van herinnering van een gemeenschap, van een sociale groep (bijvoorbeeld: potale in Sainte-Agathe, het kerkplein in Berhem-Sainte-Agathe, Vieux Tilleuls de Boendael in Elsene) - een plaats met volkssymboliek (b.v. Café La Fleur en Papier Doré in de Alexiensstraat) - een plaats waar een wijk gegroepeerd of gestructureerd is (bv. de Fer à Cheval-gebouwen in de Floréal-woonwijk).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2012-2013
id
Urban : 22405
Beschrijving
Het Josaphatpark is een park in Engelse landschapsstijl met een geknikte vorm. Het is bijna 30 hectare groot en ligt tussen de Haachtsesteenweg in het noorden en de Chazallaan in het zuiden. Het wordt afgeboord door de Lambermontlaan in het oosten, en door de Ernest Renanlaan, de Algemeen Stemrechtlaan, de Voltairelaan, de Azalealaan en de Generaal Eisenhowerlaan in het westen. Het park wordt doorkruist door de Louis Bertrandlaan en de Ambassadeur Van Vollenhovenlaan, alsook door de ringspoorlijn.
Het park ligt in het hart van de oude Roodenbeekvallei en werd begin 20e eeuw aangelegd. Het vormde de sluitsteen van de verstedelijking van de wijk Teniers-Josaphat, gevormd door de oude dorpskern van Schaarbeek; het sluit het panorama van de Louis Bertrandlaan af maar vormt toch een zachte overgang naar de nieuwe ringboulevard. De aanleg van het park werd goedgekeurd tijdens de gemeenteraadszitting van 06.08.1901. De gemeente moest daartoe verscheidene eigendommen in de vallei onteigenen, waaronder die van weduwe Martha, een plek die het hart van de nieuwe groene ruimte zou worden. Die onteigening verliep niet zonder slag of stoot en noodzaakte zelfs de persoonlijke tussenkomst van koning Leopold II. Het park werd geopend op 01.05.1904.
De aanleg ervan werd toevertrouwd aan landschapsarchitect Edmond Galoppin en vond hoofzakelijk tussen 1905 en 1914 plaats. Galoppin wou het park een pittoresk uitzicht geven door de aanleg van rotspartijen in het lagere gedeelte, aangevuld met kronkelige paden rond een krans van vijvers. In het hogere gedeelte bevindt zich een groot gazon, terwijl aan de overzijde van de Louis Bertrandlaan een speel- en sportplein is aangelegd dat op 19.07.1914 werd ingehuldigd. Het park werd ook een openluchtgalerie waarin geleidelijk talrijke beeldhouwwerken werden geïnstalleerd. In 1954 werd een strook terrein gelegen tussen de ringspoorlijn en de huidige Van Vollenhovenlaan in een miniatuurgolf gewijzigd door landschapsarchitect René Pechère. Tussen 2006 en 2011 werd het park grondig gerestaureerd.
Beschermd 31.12.1974.
Het park ligt in het hart van de oude Roodenbeekvallei en werd begin 20e eeuw aangelegd. Het vormde de sluitsteen van de verstedelijking van de wijk Teniers-Josaphat, gevormd door de oude dorpskern van Schaarbeek; het sluit het panorama van de Louis Bertrandlaan af maar vormt toch een zachte overgang naar de nieuwe ringboulevard. De aanleg van het park werd goedgekeurd tijdens de gemeenteraadszitting van 06.08.1901. De gemeente moest daartoe verscheidene eigendommen in de vallei onteigenen, waaronder die van weduwe Martha, een plek die het hart van de nieuwe groene ruimte zou worden. Die onteigening verliep niet zonder slag of stoot en noodzaakte zelfs de persoonlijke tussenkomst van koning Leopold II. Het park werd geopend op 01.05.1904.
De aanleg ervan werd toevertrouwd aan landschapsarchitect Edmond Galoppin en vond hoofzakelijk tussen 1905 en 1914 plaats. Galoppin wou het park een pittoresk uitzicht geven door de aanleg van rotspartijen in het lagere gedeelte, aangevuld met kronkelige paden rond een krans van vijvers. In het hogere gedeelte bevindt zich een groot gazon, terwijl aan de overzijde van de Louis Bertrandlaan een speel- en sportplein is aangelegd dat op 19.07.1914 werd ingehuldigd. Het park werd ook een openluchtgalerie waarin geleidelijk talrijke beeldhouwwerken werden geïnstalleerd. In 1954 werd een strook terrein gelegen tussen de ringspoorlijn en de huidige Van Vollenhovenlaan in een miniatuurgolf gewijzigd door landschapsarchitect René Pechère. Tussen 2006 en 2011 werd het park grondig gerestaureerd.
Beschermd 31.12.1974.
Files
Josaphatpark (PDF - )Geschiedenis en beschrijving
