Typologie(ën)
herenhuis
Ontwerper(s)
Stijlen
Barok
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Inventaris van de Industriële Architectuur (AAM - 1980-1982)
- Inventaris van het Industrieel Erfgoed (La Fonderie - 1993-1994)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Wetenschappelijk
- Sociaal
- Technisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30958
Beschrijving
Herenhuis
met twee bouwlagen en twaalf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. (pannen) met aandaken en
schouderstukken, te dateren in de 17e eeuw. Aangekocht door stad
Brussel in 1864; Koninklijk Atheneum tot 1887, cf. ook project voor verbouwing
door architect Gustave Saintenoy van 1865-1866; vervolgens zogenaamd «Gasdienst».
Grondige restauratie onder leiding van architect Jean Rombaux in 1958-1959.
Voorgevel : barokke lijstgevel in bak- en zandsteen. Bij de restauratie werd een markante stucbepleistering in Lodewijk XVI-stijl uit de 18e eeuw, met onder meer poorten vensteromlijstingen, panelen met drop, slingers en guirlandes, verwijderd. Hoge zandstenen sokkel die de terreinhelling opvangt, geopend door bolkozijnen. Zandstenen kruiskozijnen met opnieuw aangebrachte monelen, in doorgetrokken platte bandomlijstingen die verdiepte panelen vormen op de borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. ; speklagen ter hoogte van de dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel). mogelijk eveneens afgevlakte platte banden. Op begane grond gemarkeerd door onderling verbonden, geprofileerde waterlijstenVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen.; op bovenverdieping dito, alternerend driehoekige en gebogen frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. Zandstenen korfboogpoort in rechtertravee : geblokt spiegelbogig veld op geprofileerde imposten en vlakke rechtstanden; sporen van weggebroken topstuk, mogelijk een wapenschild (?), en flankerende pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met geblokte basis en ontbrekende bekroning. Gevelbeëindiging door daklijst boven steigergaten en houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Vier houten dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. en driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. (18e eeuw).
Achtergevel met vier resterende traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in traditionele bak- en zandsteenstijl met speklagen en hoekblokken. Kruiskozijnen met kwarthol profiel aan dagkantenBinnenkant (tussen muurvlak en kozijn) van de stijlen van een muuropeningen; soms geprofileerd of afgeschuind. en monelenStenen vensterstijl.; deur met latei op kraagstenen en gedeeld bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.. Korfboogpoort in vlakke omlijsting met kwarthol profiel aan dagkanten en sluitsteen. Daklijst boven steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel.. Twee getoogde dakkapellen met waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. (tweede helft 18e eeuw). Kelderingang met steektrap. Toegevoegde schoorsteen. Bronzen klok (A. Beullens - Leuven, tweede helft 19e eeuw) naast de poort.
Volledig verbouwd interieur. Aanleunende ateliers en magazijnen van de «Gasdienst» aan westzijde van de binnenplaats, naar ontwerp van ingenieur-architect E. Wyhowski van 1901. Interessante constructie : ijzeren skeletstructuur - I-balkenIJzeren latei met I-profiel. met diamantkopverbindingen - met baksteenvulling; vier bouwlagen en elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Brede
muuropeningen met metalen roedenverdeling met vaste en opendraaiende delen, steekboogvormig op begane grond, rechthoekige op bovenverdieping Bekronend fronton met opschrift B in derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) Troggewelven in interieur. Brede ijzeren luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. aan oostzijde.
Voorgevel : barokke lijstgevel in bak- en zandsteen. Bij de restauratie werd een markante stucbepleistering in Lodewijk XVI-stijl uit de 18e eeuw, met onder meer poorten vensteromlijstingen, panelen met drop, slingers en guirlandes, verwijderd. Hoge zandstenen sokkel die de terreinhelling opvangt, geopend door bolkozijnen. Zandstenen kruiskozijnen met opnieuw aangebrachte monelen, in doorgetrokken platte bandomlijstingen die verdiepte panelen vormen op de borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. ; speklagen ter hoogte van de dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel). mogelijk eveneens afgevlakte platte banden. Op begane grond gemarkeerd door onderling verbonden, geprofileerde waterlijstenVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen.; op bovenverdieping dito, alternerend driehoekige en gebogen frontonsDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.. Zandstenen korfboogpoort in rechtertravee : geblokt spiegelbogig veld op geprofileerde imposten en vlakke rechtstanden; sporen van weggebroken topstuk, mogelijk een wapenschild (?), en flankerende pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met geblokte basis en ontbrekende bekroning. Gevelbeëindiging door daklijst boven steigergaten en houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Vier houten dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. en driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. (18e eeuw).
Achtergevel met vier resterende traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in traditionele bak- en zandsteenstijl met speklagen en hoekblokken. Kruiskozijnen met kwarthol profiel aan dagkantenBinnenkant (tussen muurvlak en kozijn) van de stijlen van een muuropeningen; soms geprofileerd of afgeschuind. en monelenStenen vensterstijl.; deur met latei op kraagstenen en gedeeld bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.. Korfboogpoort in vlakke omlijsting met kwarthol profiel aan dagkanten en sluitsteen. Daklijst boven steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel.. Twee getoogde dakkapellen met waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. (tweede helft 18e eeuw). Kelderingang met steektrap. Toegevoegde schoorsteen. Bronzen klok (A. Beullens - Leuven, tweede helft 19e eeuw) naast de poort.
Volledig verbouwd interieur. Aanleunende ateliers en magazijnen van de «Gasdienst» aan westzijde van de binnenplaats, naar ontwerp van ingenieur-architect E. Wyhowski van 1901. Interessante constructie : ijzeren skeletstructuur - I-balkenIJzeren latei met I-profiel. met diamantkopverbindingen - met baksteenvulling; vier bouwlagen en elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Brede
muuropeningen met metalen roedenverdeling met vaste en opendraaiende delen, steekboogvormig op begane grond, rechthoekige op bovenverdieping Bekronend fronton met opschrift B in derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) Troggewelven in interieur. Brede ijzeren luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. aan oostzijde.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 77786 (1958-1959); A.A., 1901, rep. 4888; N.P.P., O 4.
K.I.K., 104119 A-104120 A, 68368 A en 69421 A.
