Typologie(ën)
fontein
Ontwerper(s)
Hiëronymus (Jérôme) DUQUESNOY L'ANCIEN / DE OUDE – beeldhouwer – 1619
INCONNU - ONBEKEND – Steenkapper – 1770
Juridisch statuut
Beschermd sinds 16 oktober 1975
Stijlen
Barok
Rococo
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol gespeeld in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte en de stedelijke ruimte. Meestal bepalen zij andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het daarin een rol speelt, bijvoorbeeld : - hoekgebouwen; - coherente pleinen of homogene huizenrijen (gevels die een ensemble vormen van dezelfde stijl, periode en volume); - tuinwijken, - deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, - relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe die architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30955
Beschrijving
Fontein,
reeds onder deze benaming vermeld in de 15e eeuw, ook zogenaamd
«Juliaenkensborre». Oorsprong onbekend, hoewel uiteenlopende verklaringen in de
overlevering; in de volksmond de oudste burger van de stad. De eerste versie
van het huidige bronzen beeldje werd in 1619 door het stadsbestuur besteld bij
beeldhouwer Hieronymus Duquesnoy de Oude, ter vervanging van een ouder stenen
beeldje. Het werd veilig opgeborgen tijdens het bombardement van 1695, doch
later herhaaldelijk ontvreemd, zo onder meer in 1817, toen het vernield werd
teruggevonden. Met de brokstukken werd vervolgens het beeldje opnieuw gegoten
onder toezicht van beeldhouwer Gilles-Lambert Godecharle met inscriptie "1620
- REST 1817". Sinds 1966 wordt dit beeldje bewaard in het Museum van de
Stad Brussel en kreeg de fontein een identieke kopie.
Het originele bronzen beeldje werd oorspronkelijk geplaatst op een stenen sokkel van zes voet hoog, met een dubbel rechthoekige waterbekken, eveneens in 1619 besteld bij steenkapper D. Raessens. Huidige hardstenen portieknis in Lodewijk XV-stijl, daterend van 1770 : naar onder verwijdende sokkel met rocaillemotieven; halfronde nis met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., schelp in het hoogveld en geprofileerde waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. op gestrekte uiteinden, geflankeerd door vleugelstukken en gebogen balustraden met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en hoekvazen; ingesnoerd vaasvormig bekken met lobben. Gebogen, gesmeed ijzeren hek met rocaillemotieven ter afsluiting.
Heden belangrijke toeristische aantrekkingspool, omgeven door een uitgebreide souvenirhandel. Een rijke garderobe, in oorsprong minstens opklimmend tot de 18e eeuw, doch grotendeels van recente datum en heden bewaard in het museum GardeRobe MannekenPis in de Eikstraat.
De fontein is opgenomen in de collectie 'Kunst in de openbare ruimte' van de Stad Brussel.
Het originele bronzen beeldje werd oorspronkelijk geplaatst op een stenen sokkel van zes voet hoog, met een dubbel rechthoekige waterbekken, eveneens in 1619 besteld bij steenkapper D. Raessens. Huidige hardstenen portieknis in Lodewijk XV-stijl, daterend van 1770 : naar onder verwijdende sokkel met rocaillemotieven; halfronde nis met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., schelp in het hoogveld en geprofileerde waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. op gestrekte uiteinden, geflankeerd door vleugelstukken en gebogen balustraden met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en hoekvazen; ingesnoerd vaasvormig bekken met lobben. Gebogen, gesmeed ijzeren hek met rocaillemotieven ter afsluiting.
Heden belangrijke toeristische aantrekkingspool, omgeven door een uitgebreide souvenirhandel. Een rijke garderobe, in oorsprong minstens opklimmend tot de 18e eeuw, doch grotendeels van recente datum en heden bewaard in het museum GardeRobe MannekenPis in de Eikstraat.
De fontein is opgenomen in de collectie 'Kunst in de openbare ruimte' van de Stad Brussel.
