![Sint-Gisleinsstraat 40, Kindertuin nr 15, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10002110/10002110_0040_M02.jpg)
Typologie(ën)
school
Ontwerper(s)
Victor HORTA – architect – 1897-1900
Statut juridique
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31647
Beschrijving
Schoolgebouw art nouveau
naar ontwerp van architect Victor Horta, waarvoor opdracht in 1895 en
definitieve plannen in 1897. Bouw aanbesteed in 1898 en opgeleverd in 1900.
De plattegrond, teruggaand op een type-schema voor kleuterscholen, beschrijft een centrale overdekte speelplaats, omgeven door vier klaslokalen op de hoeken, inkom, dienstlokalen en vestiaires ertussen; ten noorden geopend naar een open speelplaats met aan weerszij sanitair onder een omlopende luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak.. Oorspronkelijk bestemd voor 200 leerlingen.
Asymmetrische opstand met speels silhouet. Samenstel van uiteenlopende volumes die de binnenruimten en hun functie articuleren, evenwichtig verenigd door een subtiel spel van krachtlijnen en verhoudingen. Contrastrijk materiaalgebruik met witte natuursteen en blauwe hardsteenlagen voor het parementGevel- of muurbekleding., verlevendigd met hout-, ijzerwerkVerzameling van alle metalen elementen van een gebouw. en mozaïek, onder pannen en zinken zadelbedaking. Buitenste klasvleugels van één bouwlaag, telkens geopend door een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., rechts verhoogd door een mozaïekfries met opschrift “JARDIN D’ENFANTS – KINDERTUIN”. Hogere middenvleugel met dienstlokalen, van twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Centrale inkom met beglaasde ijzeren luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. en bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. onder waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen., omringd door ongelijke vensters; overhoeks links hoekpostament boven de daklijst verhoogd met een opengewerkt topstuk. Rechts aansluitend, hoger oplopend en licht vooruitspringend trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht., gemarkeerd door hoekpostamenten en verticale lijsten, een vensternis met mozaïekpaneel op de borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.; uitkragend zadeldak met windborden voorzien van trekstangen en bekronende overhoekse lantaarn. Licht korfbogige of getoogde muuropeningen met bewaard houtwerk. Verfijnde detailafwerking, onder meer typisch lijstwerk met floraal motief, consoles, bewerkte dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel)., kordons en geprofileerde kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met ijzeren consoles.
Sober interieur. Speelplaats overdekt door een lichte ijzeren kapconstructie - T-profielen met klinknagelverbindingen en trekstangen - op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. of doorlopend in de bovenlichten van de tussenwanden; volledig beglaasd bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden., voorts met houtbeschot.
De plattegrond, teruggaand op een type-schema voor kleuterscholen, beschrijft een centrale overdekte speelplaats, omgeven door vier klaslokalen op de hoeken, inkom, dienstlokalen en vestiaires ertussen; ten noorden geopend naar een open speelplaats met aan weerszij sanitair onder een omlopende luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak.. Oorspronkelijk bestemd voor 200 leerlingen.
Asymmetrische opstand met speels silhouet. Samenstel van uiteenlopende volumes die de binnenruimten en hun functie articuleren, evenwichtig verenigd door een subtiel spel van krachtlijnen en verhoudingen. Contrastrijk materiaalgebruik met witte natuursteen en blauwe hardsteenlagen voor het parementGevel- of muurbekleding., verlevendigd met hout-, ijzerwerkVerzameling van alle metalen elementen van een gebouw. en mozaïek, onder pannen en zinken zadelbedaking. Buitenste klasvleugels van één bouwlaag, telkens geopend door een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., rechts verhoogd door een mozaïekfries met opschrift “JARDIN D’ENFANTS – KINDERTUIN”. Hogere middenvleugel met dienstlokalen, van twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Centrale inkom met beglaasde ijzeren luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. en bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. onder waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen., omringd door ongelijke vensters; overhoeks links hoekpostament boven de daklijst verhoogd met een opengewerkt topstuk. Rechts aansluitend, hoger oplopend en licht vooruitspringend trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht., gemarkeerd door hoekpostamenten en verticale lijsten, een vensternis met mozaïekpaneel op de borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.; uitkragend zadeldak met windborden voorzien van trekstangen en bekronende overhoekse lantaarn. Licht korfbogige of getoogde muuropeningen met bewaard houtwerk. Verfijnde detailafwerking, onder meer typisch lijstwerk met floraal motief, consoles, bewerkte dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel)., kordons en geprofileerde kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met ijzeren consoles.
Sober interieur. Speelplaats overdekt door een lichte ijzeren kapconstructie - T-profielen met klinknagelverbindingen en trekstangen - op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. of doorlopend in de bovenlichten van de tussenwanden; volledig beglaasd bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden., voorts met houtbeschot.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 4916-4925 (1895-1900); A.A., 1898, rep. 4201, 1899, rep. 4443; NPP, P 10.
Tijdschriften
VANDENBREEDEN J., L’Ecole de la rue Saint- Ghislain (Les Marolles, 1983, 2, p. 9-14).
