Typologie(ën)

burgerwoning

Ontwerper(s)

Victor HORTAarchitect1903

Statut juridique

Beschermd sinds 19 februari 1998

Stijlen

Art nouveau

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
  • Het monumentale erfgoed van België. Elsene (DMS-DML - 2005-2015)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2005-2007

id

Urban : 16864
lees meer

Beschrijving

Huis Sander Pierron in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., n.o.v. arch. Victor Horta, 1903.

Sander Pierron was een vriend van de architect en een voormalig typograaf die schrijver, journalist en kunstcriticus werd.

Toen Victor Horta dit huis in 1903 ontwierp, schreef Sander Pierron een artikel over de warenhuizen Wauquez in de Zandstraat in Brussel, die de architect toen pas voltooid had. Gezien zijn vriend over weinig middelen beschikte, moest Horta de vormen vereenvoudigen en de materiaalkost beperken. Vanaf 1903 versoberde de stijl van Horta (Mésnil, Ch., 2001, pp. 86-91).

De gevel met asymmetrische compositieTypische gevelopstand bestaande uit twee ongelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwlagen volgens verkleinende ordonnantie; de hoofdtravee is meestal breder, rijker uitgewerkt en wordt verder benadrukt door licht vooruit te springen en/of door één of meer balkons; de kelders zijn meestal hoog, wat zich vertaalt in een hoge onderbouw; het grondplan bestaat over het algemeen uit een aaneenschakeling van kamers. vertoont een traditionele indeling. Niettemin wordt de hoogste bouwlaag gemarkeerd door een breed vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met daarachter de werkkamer van de schrijver en kunstcriticus.
De decoratieve elementen werden niet achteraf aangebracht, maar maken deel uit van de ruwbouw. In deze bakstenen gevel gebruikt Victor Horta voor het eerst polychrome baksteen voor het decor. Meer luxueuze elementen in geprofileerde hardsteen: sokkel, deuromlijsting en schoenschraper vormen een doorlopende  lijn. De consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van het balkon en de borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., zijn eveneens in hardsteen. De eenvoudige achtergevel, zonder decoratieve elementen, vertoont al enkele pre-rationalistische kenmerken (Aubry, F., 2005, pp. 154-157). Ondanks de bescheiden middelen werden toch bronzen elementen geïntegreerd: gestileerde brievenbus en zwanenhalsvormige trekker van deur met sierlijsten.

Waterleidingstraat 157, detail van de deur (foto 2005).

Interieur. Traditioneel grondplan. Keuken in souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping.. Salon aan straatzijde en eetkamer aan tuinzijde. Talrijke opmerkelijke oorspronkelijke elementen bewaard. Inkomhal met mozaïek geeft uit op twee trappen. Hoofdtrap naar verdiepingen in hout met kunstig bewerkte leuning; trap naar souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping. in wit marmer. Deuren van tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. met okergeel glas-in-lood met art-nouveaumotieven, dat een gefilterd licht in het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. doet stromen. Op de eerste verdieping bevindt zich een sobere en elegante bibliotheek in pitchpine; deuren met glas-in-lood en bovenkant van meubelen met vloeiende lijnen. Zelfs de deurklinken vertonen dezelfde lijnen als de andere decoratieve elementen.

Beschermd op 19.02.1998.

Bronnen

Archieven
GAE/DS 20-157.

Publicaties en studies
AUBRY, F, (red.), Horta, naissance et dépassement de l'art nouveau, Brussel, Ludion/Flammarion, 1996, p. 102.
AUBRY, F., Art Nouveau à Bruxelles. De l'architecture à l'ornementalisme, éd. Quo Vadis, 2005, pp. 154-157.
BORSI, F., PORTOGHESI, P., Horta, Franse vertaling J.-M. Van Der Meerschen, éd. J.-M. Collet, Eigenbrakel, 1996, pp. 212-215.
CULOT, M., VAN LOO, A., Musée des Archives d'Architecture Moderne, AAM, Brussel, 1986, pp.100-103.
DULIÈRE, C., Victor Horta, Mémoires, Ministère de la Communauté française de Belgique, Brussel, 1985, pp. 158, 180, 294-295.
MÉSNIL, C., Victor Horta, l'inventeur, éd. La renaissance du Livre, Doornik, 2001, pp. 86-91.
Monument et sites protégés, éd. Mardaga, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 1999, pp. 101-102.
PIERRON, S., Études d'Art, éd. Havermans, s.l., 1903, pp. 61, 67.