Typologie(ën)
woning met kunstenaarsatelier
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1885
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Neo-Vlaamse renaissance
Inventaris(sen)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Sint-Gillis (DMS-DML - 1997-2004)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
1997-2004
id
Urban : 7320
Beschrijving
Hoekgebouw in neo-Vlaamse renaissanceVlaams renaissance (vanaf 16e eeuw). Stijl die elementen uit de Italiaanse renaissance toepast op de traditionele bak- en zandsteenstijl. De neo-Vlaamse renaissance (ca 1860-1914) grijpt vanuit een nationalistische tendens terug naar de Vlaamse renaissance en haar specifieke ornamentiek. De stijl kenmerkt zich door een polychroom materiaalgebruik en een volumespel d.m.v. erkers, torentjes, trapgevels, enz.. Naar verluidt in 1885 het atelier van de schilder Fernand Khnopff.
Gevel in traditionele bak- en zandsteenstijl. Twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Sint-Bernardusstraat, hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Bronstraat; oorspronkelijk aansluitend op structuur met één bouwlaag en vier venstersLicht- en/of luchtopening in een muur..
Benedenverdieping meermaals volledig gewijzigd: verbouwd tot handelszaak in 1949 n.o.v. arch. A. Trefois et A. Nottebaert, met fraai afgeronde vitrine met centrale winkeldeur; vanaf 1965 benzinestation (arch. Michel Barbier); momenteel restaurant n.o.v. arch. C. Van De Velde (2000).
Smalle linkertravee in Sint-Bernardusstraat, vroeger op verdiepingen voorzien van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.; vandaag volledig gewijzigd. In overige traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld.. HoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. geflankeerd door telkens traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. onder korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen.; gebeeldhouwde friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). met koolbladeren op hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Daarnaast licht risaliterende trapgevels met kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. onder klein rechthoekige; bredere trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. in Sint-Bernardusstraat met drie kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld.. HoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. met drie ongelijke vakken: links smal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.; vervolgens twee kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. met dubbele stijl, kruiskozijn; balkon met spietorentjes op stenen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.; bekronende overhoekse trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. met gotische ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast.. Tentdak met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met uitspringend kapgebint. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen.
Gevel in traditionele bak- en zandsteenstijl. Twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Sint-Bernardusstraat, hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Bronstraat; oorspronkelijk aansluitend op structuur met één bouwlaag en vier venstersLicht- en/of luchtopening in een muur..
Benedenverdieping meermaals volledig gewijzigd: verbouwd tot handelszaak in 1949 n.o.v. arch. A. Trefois et A. Nottebaert, met fraai afgeronde vitrine met centrale winkeldeur; vanaf 1965 benzinestation (arch. Michel Barbier); momenteel restaurant n.o.v. arch. C. Van De Velde (2000).
Smalle linkertravee in Sint-Bernardusstraat, vroeger op verdiepingen voorzien van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.; vandaag volledig gewijzigd. In overige traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld.. HoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. geflankeerd door telkens traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. onder korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen.; gebeeldhouwde friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). met koolbladeren op hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Daarnaast licht risaliterende trapgevels met kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. onder klein rechthoekige; bredere trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. in Sint-Bernardusstraat met drie kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld.. HoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. met drie ongelijke vakken: links smal vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.; vervolgens twee kruisvenstersVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. met dubbele stijl, kruiskozijn; balkon met spietorentjes op stenen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.; bekronende overhoekse trapgevelGevel met een driehoekige bekroning die trapsgewijs versmalt. met gotische ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast.. Tentdak met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met uitspringend kapgebint. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen.
Bronnen
Archieven
GASG/DS 1642 (1885), 1050 (1965), - (2000).
Publicaties en studies
GASG/DS 1642 (1885), 1050 (1965), - (2000).
Publicaties en studies
EYLENBOSCH, A., LEBRUN, G., Dictionnaire raisonné des rues de Saint-Gilles, éd. Les Rencontres Saint-Gilloises, Brussel, 1989, p. 256.
Tijdschriften
LACOSTE, H., ‘ L'atelier Fernand Khnopff ', L'Émulation, 3, 1927, pp. 39-40.
‘ Publicité SAGE-Idéal Standard ', Rythme, 7, 1950, p. III.
