Goddelijke Zaligmakerkerk

Gelegen in noord-zuidelijke richting op perceel tussen Roodebeeklaan en Aimé Smekensstraat. Kerk in art decoTendens tot de geometrisering van vormen en architecturale ornamenten die zich uitdrukt in het materiaal- en kleurgebruik. met elementen in neoromaanse stijl, in 1935 ontworpen door architect Léonard Homez en uitgebreid volgens plannen uit 1955-1963 van architect Jean Dehasse.

Geschiedenis

Bij K.B. van 13.12.1933 werd de bijkerk van de Goddelijke Zaligmaker gebouwd, met toestemming van de Sint-Hendriksparochie van Sint-Lambrechts-Woluwe en de Sint-Albertusparochie van Schaarbeek. Haar bouw werd mogelijk gemaakt door een schenking van Madame Segers, geb. Waucquez. De plannen werden begin 1935 opgesteld door architect Léonard Homez. Hij ontwierp ook de Sinte-Aleidiskerk in Sint-Pieters-Woluwe, die er qua vorm sterk bij aanleunt en met de steun van dezelfde familie werd gebouwd. De eerste steen werd gelegd op 22.09.1935 en de inhuldiging vond plaats op 06.05.1937. De kerk bestond oorspronkelijk uit één schip dat uitmondde in een rechthoekig koor geflankeerd door een sacristie en een “winkel”. Bij gebrek aan middelen werd de kleine toren die in het midden van de hoofdgevel moest komen nooit uitgevoerd.


Als gevolg van de snelle verstedelijking van de wijk na de Tweede Wereldoorlog moest de kerk worden uitgebreid. In 1955 stelde architect Jean Dehasse de uitbreidingsplannen op: het koor werd vervangen door een dwarsbeuk en een nieuw koor in dezelfde stijl, waartegen een winterkapel werd gebouwd tussen een bijgebouw en een portaaltoren. Dit plan onderging diverse wijzigingen en de vergunning werd pas in 1963 afgeleverd. De werken werden in 1967 voltooid. De toren werd al evenmin als de vorige gebouwd.

In 1947 werd een pastorie, ontworpen door architect Paul Ramon, op nr. 269-271 aan de kerk toegevoegd. In 1960 werd een parochieschool, de Goddelijke Zaligmakerschool genoemd, ondergebracht in voorlopige paviljoenen op nr. 251 (architect H. Van den Berghe). Ze werd grotendeels heropgebouwd in 2007 (architectenbureau Atelier 229 en Arcadis Fally).

Beschrijving

Oorspronkelijk deel

Voor- en zijgevels

Bakstenen gevels met witstenen elementen. Breed uitspringende betonnen kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Langs de laan, puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. over twee bouwlagen, geflankeerd door gelede steunberen. In eerste bouwlaag, muuropeningen onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft.: brede centrale portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert. met getrapte omlijsting geflankeerd door kleine gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Erboven, bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met vijf getrapte gevelopeningen en bakstenen monelenStenen vensterstijl.. Topstuk met makelaars1. Versiering op de nok van een dak in de vorm van een decoratieve metalen, terracotta of houten stang; - 2. Middenstijl van een dakspant., onder stenen kruis.

Zijgevels bijna identiek, met rij van vijf drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. en rechtstandig zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., volgens indeling vergelijkbaar met die van hoofdgevel. De trapezoïdale uitbouw van de twee biechtstoelen beklemtoont elke gevel. Kleine gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. sluiten aan bij die langs de laan. Nabij de venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de linkergevel, eerste steen van het gebouw, verplaatst bij de uitbreiding van het koor.

Hoofdzadeldak en rechtstandige zadeldakenDak met twee hellende dakvlakken. bedekt met zwarte dakpannen. Eikenhouten deur, en bewaard schijnwerk. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. versierd met glasramen met abstract motief gesigneerd Pierre Majerus en geplaatst in 1985; dat van het bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. stelt de Boom van Jesse voor; gul gebruik van wit opaal glas.

Interieur

Portaal rechts geflankeerd door doopkapel en links door votiefkapel met smeedijzeren hekken. Erboven, achter parabolische bakstenen arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn., orgelkoor met opengewerkte stenen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. op kubusvormige consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Hoofdbeuk met bakstenen wanden met uitsprongen; vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder parabolisch tongewelf bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. met schildbogen, geritmeerd door gordelbogen. Biechtstoelen ingewerkt in metselwerk. Vloer betegeld met gele en bruine keramiek. Onder venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., staties van de Kruisweg geschilderd in 1937-1938 door oriëntalistische kunstenaar Isidore Van Mens. Orgel van Merklin-Schutze, gebouwd in 1857 voor het klooster van de Zusters van Onze-Lieve-Vrouw, Gewijdeboomstraat in Elsene, en door de parochie gekocht in 1966.

Uitbreiding

Dwarsbeuk en koor

Dwarsbeuk en nieuw koor in zelfde stijl en materialen als oorspronkelijke kerk. PuntgevelsGevel waarvan de top driehoekig is. van dwarsbeuk met muuropening met zeven getrapte gevelopeningen. Koor met blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. koorafsluiting, links verlicht door grote muuropening met twee monelenStenen vensterstijl..


Kruisraam van dwarsbeuk bekroond door ribgewelf op parabolische arcadesEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn.. Koor en armen van dwarsbeuk onder tongewelf met zelfde vorm. Verhoogd koor geritmeerd door twee arcadesEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn.; vloer in zwart marmer en travertijn. Hoofdaltaar uit 1935 in zwart marmer, onder kruis. Rechts, deur naar sacristie in bijgebouw. In linker dwarsbeuk, doopvonten uit 1935.

Winterkapel en bijgebouw

Aan Aimé Smekensstraat, kapel en bijgebouw met hardstenen gevel en gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Boven de kapel bevinden zich schoollokalen en de klokkenkamer, achter grote puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. die over de hele lengte is opengewerkt, versierd met Grieks kruis. Bewaard metalen schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... .

Langwerpige kapel met twee zuilen, beraapte muren en plafond betimmerd met hout. Doksaal aan korte zijde. Portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert. doorbreekt wand van glasramen van doorschijnend beton van Louis Stroobant; twee vierkante venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. versierd met zelfde glasramen. Altaar op ronde hardstenen trappenpartij. Tabernakel in email cloisonné door Odette Grégoire. Klok uit 1946, door gieterij Slegers-Causard.

Glas-in-loodramen

Abstracte glas-in-loodramen ontworpen door Mauritz Nevens en Hermann Mortier, geplaatst tussen 1974 en 1979.