![Onderrichtsstraat 91, muuranker, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10004044/10004044_0091_M03_01.jpg)
Typologie(ën)
herenhuis
Ontwerper(s)
Joseph NAERT – architect – 1893
Juridisch statuut
Beschermd sinds 29 september 2005
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2021
id
Urban : 39910
Beschrijving
Eclectisch herenhuis met enkelhuisopstand, vier bouwlagen + entresol en
vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), waarvoor bouwaanvraag van 1893 en ontwerp door architect Joseph
Naert.
Bakstenen voorgevel met gebruik van natuursteen voor de afgeschuindeSchuine vlakke kant aan een houten of stenen bouwonderdeel. breukstenenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel., de dorpelsOnderdorpel van een deur., tussenstijlen (entresol) en boogstenenMeestal wigvormige steen waaruit een boog is samengesteld en waarvan de voegen radiaal verlopen.; sierankers(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief.. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. in de twee rechtse traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), op ontwerp voorzien van vensterkruisen en op bel-etage in de twee linkse traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) blijkbaar vervangen door een houten erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., mogelijk naderhand verwijderd, gelijktijdig met het plaatsen van een balkonplaat op sierlijk uitgewerkte ijzeren consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op bovenste bouwlaag wellicht ook vereenvoudigde loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw., in plaats van voorzien met decoratieve pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. of zuilenCilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet genoemd..
Bakstenen voorgevel met gebruik van natuursteen voor de afgeschuindeSchuine vlakke kant aan een houten of stenen bouwonderdeel. breukstenenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel., de dorpelsOnderdorpel van een deur., tussenstijlen (entresol) en boogstenenMeestal wigvormige steen waaruit een boog is samengesteld en waarvan de voegen radiaal verlopen.; sierankers(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief.. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. in de twee rechtse traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), op ontwerp voorzien van vensterkruisen en op bel-etage in de twee linkse traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) blijkbaar vervangen door een houten erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., mogelijk naderhand verwijderd, gelijktijdig met het plaatsen van een balkonplaat op sierlijk uitgewerkte ijzeren consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op bovenste bouwlaag wellicht ook vereenvoudigde loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw., in plaats van voorzien met decoratieve pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. of zuilenCilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet genoemd..
Bronnen
Archieven
SAB/OW 10633 (1893).
