![Lombardstraat 76, hoek Sint-Jansplein en Violetstraat, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10002069/10002069_0076_M01.jpg)
Typologie(ën)
winkelgalerij
opbrengsthuis
gelijkvloers met handelszaak
opbrengsthuis
gelijkvloers met handelszaak
Ontwerper(s)
J. DOSVELD – architect – 1909
Charles PETEIN – architect – 1909
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Beaux-Artsstijl
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Landschappelijk Een landschap is een gebied, zoals waargenomen door de mens, waarvan het karakter het resultaat is van ondernomen actie en interactie van natuurlijke en/of menselijke factoren. Het is een schaalbegrip bestaande uit verschillende (erfgoed)componenten, die elk, al of niet hun intrinsieke waarde hebben, maar alles samen tot een groter meerwaardegeheel verheffen én dat dit ook zo word gepercipieerd vanop een bepaalde afstand. Wijde stadspanorama’s zijn het landschap bij uitstek, denken we bijvoorbeeld het zicht over de benedenstad van Brussel vanop het Koningsplein, maar ook op kleinere schaal kunnen dergelijke uit verschillende samengestelde componenten landschappen voorkomen.
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31301
Beschrijving
Voormalig warenhuis. Monumentaal hoekgebouw in Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk. met
Frans barokke en classicistische inslag, n.o.v. architecten J. Dosveld en Ch.
Petein, 1909.
Dominant complex met beeldbepalende koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis., van vijf bouwlagen onder pseudo-mansarde en respectievelijk negen, één brede hoek- en zeven traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); structuur van gewapend beton inclusief de koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis.. Gevels met parementGevel- of muurbekleding. van Euvillesteen, nadrukkelijk geleed in drie horizontale registersVensterstrook in een topgevel., en bekroond door een aaneenschakeling van dakkapellen met omlopende balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. Sokkelvormende benedenbouw met schijnvoegen, uitstralend boven de brede korfbogenBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. met sluitsteen van de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., in de hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. met bewaarde metalen roeden; aangepaste benedenverdieping, oorspronkelijk met vitrines en centrale toegang, geblokte posten en puilijst op consoles. Twee hoofdverdiepingen geaccentueerd door kolossale Ionische zuilen, vanaf een doorlopende borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., afgewerkt met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). en kroonlijst met klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.; oplopende drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., bovenaan met ijzeren borstwering. Bovenste verdieping als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. met zelfde ritme van geblokte pilasters. Geaccentueerde hoekpartij, volledig belijnd met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren., uitgewerkt als een monumentale portiektravee met gebogen balkon met guirlande, bekronende ovale oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster. en rondbooglijst. Dito zijrisalieten met uitgelengde consoles en gebogen pseudo-fronton. Dakkapellen met sluitsteen en dito frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.; zware œil-de- bœufs met vuurvazen in de geaccentueerde partijen. Octogonale koepel als bekroning van de hoek, met entablementvensters in de trommel, geribt en met spiegels versierd koepeldakDak waarvan de buitenomtrek die van een koepel is., pseudo-lantaarn omringd door œil-de-bœufs, bewerkte spits en sfeer.
Winkelinterieur oorspronkelijk gedomineerd door de centrale bordestrap en twee liften; heden verbouwd.
Dominant complex met beeldbepalende koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis., van vijf bouwlagen onder pseudo-mansarde en respectievelijk negen, één brede hoek- en zeven traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); structuur van gewapend beton inclusief de koepelBolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis.. Gevels met parementGevel- of muurbekleding. van Euvillesteen, nadrukkelijk geleed in drie horizontale registersVensterstrook in een topgevel., en bekroond door een aaneenschakeling van dakkapellen met omlopende balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. Sokkelvormende benedenbouw met schijnvoegen, uitstralend boven de brede korfbogenBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. met sluitsteen van de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., in de hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. met bewaarde metalen roeden; aangepaste benedenverdieping, oorspronkelijk met vitrines en centrale toegang, geblokte posten en puilijst op consoles. Twee hoofdverdiepingen geaccentueerd door kolossale Ionische zuilen, vanaf een doorlopende borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., afgewerkt met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). en kroonlijst met klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.; oplopende drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., bovenaan met ijzeren borstwering. Bovenste verdieping als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. met zelfde ritme van geblokte pilasters. Geaccentueerde hoekpartij, volledig belijnd met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren., uitgewerkt als een monumentale portiektravee met gebogen balkon met guirlande, bekronende ovale oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster. en rondbooglijst. Dito zijrisalieten met uitgelengde consoles en gebogen pseudo-fronton. Dakkapellen met sluitsteen en dito frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.; zware œil-de- bœufs met vuurvazen in de geaccentueerde partijen. Octogonale koepel als bekroning van de hoek, met entablementvensters in de trommel, geribt en met spiegels versierd koepeldakDak waarvan de buitenomtrek die van een koepel is., pseudo-lantaarn omringd door œil-de-bœufs, bewerkte spits en sfeer.
Winkelinterieur oorspronkelijk gedomineerd door de centrale bordestrap en twee liften; heden verbouwd.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 132-134 (1909).
