Typologie(ën)
school
Ontwerper(s)
Constant BOSMANS – architect – 1907-1909
Henri VANDEVELD – architect – 1907-1909
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Sociaal Moeilijk te onderscheiden van de volkskundige waarde en over het algemeen onvoldoende om een selectie op zichzelf te rechtvaardigen. - plaats van herinnering van een gemeenschap, van een sociale groep (bijvoorbeeld: potale in Sainte-Agathe, het kerkplein in Berhem-Sainte-Agathe, Vieux Tilleuls de Boendael in Elsene) - een plaats met volkssymboliek (b.v. Café La Fleur en Papier Doré in de Alexiensstraat) - een plaats waar een wijk gegroepeerd of gestructureerd is (bv. de Fer à Cheval-gebouwen in de Floréal-woonwijk).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 32945
Beschrijving
Vroegere Ecole
Moyenne B, één van de
twee gemeentelijke middelbare scholen (cf. Athénée
Robert Catteau in Ernest Allardstraat nr. 49) voor jongens opgericht in
1851. Tot 1875 gevestigd in het Groot Godshuis, vervolgens in een voormalig
bankgebouw (Rolstraat nr. 1). Atheneum sinds 1948.
Huidig complex in eclectische stijl naar een ontwerp van de architecten C. Bosmans en H. Vandeveld van 1907-1909. Bouw aanbesteed in 1910, ingehuldigd in 1912. Een voorafgaandelijk voorontwerp naar ontwerp van architect E. Van Humbeeck van 1906 werd niet uitgevoerd.
Omvat drie vleugels met drie bouwlagen, de noordvleugel met aansluitend overdekte speelplaats, rondom een open speelplaats. Oorspronkelijk inkomhal, conciërgewoning, directeurs- en leraarskamer, kleine turnzaal, aardrijkskunde-, natuurkunde-, teken- en studielokaal, museum en bibliotheek in de noordvleugel, projectie-, grote turnzaal, refter en achttienklaslokalen in de west- en oostvleugel. Constructie met gebruik van gewapend beton.
Klassieke voorgevel met parementGevel- of muurbekleding. van natuursteen op hardstenen plint. Symmetrische opstand met dertien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), geritmeerd door twee nauwelijks geaccentueerde risalieten van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). OnderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. met kwarthol geprofileerde rondboogvensters met drieledige sluitsteen en lekdrempel, dito poort met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. in de voorlaatste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), en puilijst. Verdiepingen met kolossale pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., kwarthol geprofileerde rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met lekdrempel, bewerkte entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op de tweede bouwlaag, en klassiek hoofdgestel. Rijker bewerkte risalieten met opschriften “atheneum en handelsschool - ATHENEE ET ECOLE DE COMMERCE - LEON LEPAGE”. Laatste travee met afwijkende ordonnantie door bijkomende tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Eenvoudige baksteenopstand rondom de speelplaats, met kolossale penanten, borstweringen met sierverband en ijzeren lateien. Overdekte speelplaats, driebeukig met gietijzeren zuilen en beglaasd bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden..
Recente uitbreidingen in Zespenningenstraat en Rijkeklarenstraat.
Huidig complex in eclectische stijl naar een ontwerp van de architecten C. Bosmans en H. Vandeveld van 1907-1909. Bouw aanbesteed in 1910, ingehuldigd in 1912. Een voorafgaandelijk voorontwerp naar ontwerp van architect E. Van Humbeeck van 1906 werd niet uitgevoerd.
Omvat drie vleugels met drie bouwlagen, de noordvleugel met aansluitend overdekte speelplaats, rondom een open speelplaats. Oorspronkelijk inkomhal, conciërgewoning, directeurs- en leraarskamer, kleine turnzaal, aardrijkskunde-, natuurkunde-, teken- en studielokaal, museum en bibliotheek in de noordvleugel, projectie-, grote turnzaal, refter en achttienklaslokalen in de west- en oostvleugel. Constructie met gebruik van gewapend beton.
Klassieke voorgevel met parementGevel- of muurbekleding. van natuursteen op hardstenen plint. Symmetrische opstand met dertien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), geritmeerd door twee nauwelijks geaccentueerde risalieten van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). OnderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. met kwarthol geprofileerde rondboogvensters met drieledige sluitsteen en lekdrempel, dito poort met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. in de voorlaatste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), en puilijst. Verdiepingen met kolossale pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., kwarthol geprofileerde rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met lekdrempel, bewerkte entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op de tweede bouwlaag, en klassiek hoofdgestel. Rijker bewerkte risalieten met opschriften “atheneum en handelsschool - ATHENEE ET ECOLE DE COMMERCE - LEON LEPAGE”. Laatste travee met afwijkende ordonnantie door bijkomende tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Eenvoudige baksteenopstand rondom de speelplaats, met kolossale penanten, borstweringen met sierverband en ijzeren lateien. Overdekte speelplaats, driebeukig met gietijzeren zuilen en beglaasd bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden..
Recente uitbreidingen in Zespenningenstraat en Rijkeklarenstraat.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 10111-10124 (1906-1912); A.A., 1911, rep. 7951, 1912, rep. 8501 en 8503; N.P.P., R 8.
Publicaties en studies
COOLS V., BOCKSTAEL D„ L’Athénée Léon Lepage 1851-1951, Brussel, 1951.
