Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Pierre Victor JAMAER – architect – 1876
Juridisch statuut
Beschermd sinds 08 augustus 1988, 18 november 2018
Stijlen
Neo-Vlaamse renaissance
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31702
Beschrijving
Voormalige
eigen woning van stadsarchitect Pierre
Victor Jamaer. Burgerhuis in pittoreske neo-Vlaamse renaissancestijl,
waarvoor bouwaanvraag van 1874.
Eén der weinige privérealisaties van de architect, in stadsdienst verantwoordelijk voor de restauraties van onder meer Kapellekerk, Stadhuis, Broodhuis en verschillende huizen van de Grote Markt, en auteur van diverse kleinere openbare gebouwen .
Enkelhuis met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., vier bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. (nok loodrecht op de straat). PuntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. opgetrokken uit bak- en hardsteen, met overvloedig gebruik van verzorgd houtwerk. Gemarkeerde horizontale registers, accentuering van de middenas door een verticaliserende erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., en opengewerkte top. Geblokte sokkel met getraliede kelderopeningen met diamantkopsleutel, linkeropening vergroot tot deur in 1923. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geblokte omlijsting met sluitsteen, op doorgetrokken lekdrempels. Gestapelde rechthoekige houten erkersRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. op liggende leeuwen als consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., met onder meer diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen., wortelmotieven(Renaissance)ornament in de vorm van een afhangende, halve kegel of een rechtstaande wortel. en balustradeHekwerk van spijlen of balusters., en glas-in- loodramen. Rechthoekige deur in zwaar entablement met sluitsteen, waarop rond bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. in geblokte booglijst met bolornament; markante houten deur met rooster en dito waaierWaaiervormige roedeverdeling van een bovenlicht, in houtsnijwerk of in smeedijzer.. Bovenste verdieping en geveltop opgevat als loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met houten kapspant, balustradeHekwerk van spijlen of balusters. met vazen, en windborden, tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. met obeliskMonolithische pijler, naar boven toe smaller en bekroond met piramidale punt., oorspronkelijk bekroond door een gesmeed ijzeren windwijzer; drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere..
Interieur : inkomportaal en trapzaal met gesmeed ijzeren trapleuning, Lodewijk XVI getint salon en neoVlaamse renaissance getinte eetkamer met monumentale schouw en gepolychromeerd plafond.
Eén der weinige privérealisaties van de architect, in stadsdienst verantwoordelijk voor de restauraties van onder meer Kapellekerk, Stadhuis, Broodhuis en verschillende huizen van de Grote Markt, en auteur van diverse kleinere openbare gebouwen .
Enkelhuis met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., vier bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. (nok loodrecht op de straat). PuntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. opgetrokken uit bak- en hardsteen, met overvloedig gebruik van verzorgd houtwerk. Gemarkeerde horizontale registers, accentuering van de middenas door een verticaliserende erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld., en opengewerkte top. Geblokte sokkel met getraliede kelderopeningen met diamantkopsleutel, linkeropening vergroot tot deur in 1923. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geblokte omlijsting met sluitsteen, op doorgetrokken lekdrempels. Gestapelde rechthoekige houten erkersRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. op liggende leeuwen als consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., met onder meer diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen., wortelmotieven(Renaissance)ornament in de vorm van een afhangende, halve kegel of een rechtstaande wortel. en balustradeHekwerk van spijlen of balusters., en glas-in- loodramen. Rechthoekige deur in zwaar entablement met sluitsteen, waarop rond bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. in geblokte booglijst met bolornament; markante houten deur met rooster en dito waaierWaaiervormige roedeverdeling van een bovenlicht, in houtsnijwerk of in smeedijzer.. Bovenste verdieping en geveltop opgevat als loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met houten kapspant, balustradeHekwerk van spijlen of balusters. met vazen, en windborden, tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. met obeliskMonolithische pijler, naar boven toe smaller en bekroond met piramidale punt., oorspronkelijk bekroond door een gesmeed ijzeren windwijzer; drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere..
Interieur : inkomportaal en trapzaal met gesmeed ijzeren trapleuning, Lodewijk XVI getint salon en neoVlaamse renaissance getinte eetkamer met monumentale schouw en gepolychromeerd plafond.
Bronnen
Archieven
SAB/OW
6051 (1874), 28004 (1923).
Tijdschriften
L’Emulation, 1879, kol. 84, pl. 35-39.
VANDENBREEDEN J., DELAY A., La Maison Jamaer (Les Marolles, 1984, 2, p.
20-26).
