Typologie(ën)

school
herenhuis

Ontwerper(s)

Pierre Victor JAMAERarchitect1882-1884

INCONNU - ONBEKEND1825-1835

Juridisch statuut

Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024

Stijlen

Neoclassicisme

Inventaris(sen)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2016

id

Urban : 31187
lees meer

Beschrijving

Oorspronkelijk geheel van twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. herenhuizen, met vlak bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. lijstgevel in neoclassicistische stijl, van ca. 1830; drie bouwlagen en totaal acht traveeën onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken..

Gebouwd op de plaats van het voormalige refugiehuis van de benedictinessenabdij van Vorst, hier gevestigd sinds 1634, na aankoop van de gebouwen in 1632. Omvatte eertijds het Grote en het Kleine Refugiehuis, met tuinen reikend tot het visitandinenklooster. Ingenomen door markies1. Beglaasde metalen of houten afdak; 2. Opvouwbaar zonnescherm boven raam of deur.  de Castanaga in 1686; Oorlogskas tijdens het Oostenrijks Bewind. Openbaar verkocht in 1794. Oude kern in twee linker traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aangegeven door resten van verankering en een steil zadeldak; resten van 17e eeuwse bijgebouwen op de binnenkoer van nr. 109-113.

Oorspronkelijk enkelhuisopstand en volgens repeterend schema, gemarkeerd door steekboogpoorten in de eerste en de vijfde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), voorts met rechthoekige vensters op lekdrempels, en een klassiek hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel., zie drie rechtertraveeën. Slechts één bewaarde inrijpoort met pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. (op nr. 107). Later toegevoegd stucdecor (tweede helft 19e eeuw) in de vijf linker traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...): schijnvoegen en verticaal oplopende vensteromlijstingen met entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. en sluitsteen; klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. onder de kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Begane grond herhaaldelijk verbouwd voor winkelpuien.

Op nr. 107, Gemeenteschool Nr. 15. Oorspronkelijk lagere meisjesschool, naar ontwerp van architect Pierre-Victor Jamaer van 1882- 1884, voltooid in 1887. Complex met schoolgebouwen aan vier zijden van een speelplaats, bereikbaar via een beglaasde doorgang. Klassenvleugels aan de noord- en zuidzijde: eenvoudige opstand met centrale toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. en steekboogvensters, oorspronkelijk met twee bouwlagen; noordvleugel verhoogd met een derde bouwlaag, het risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. met frontonbekroning. Overdekte speelplaats met ijzeren structuur en Polonceauspant aan de oostzijde; later verhoogde turnzaal aan de westzijde.

Op nr. 109-113, op de binnenplaats: resten van aanhorigheden van het refugiehuis. Verankerde constructie in traditionele bak- en zandsteenstijl uit de 17e eeuw, zie twee resterende jaarankers “16..”; één bouwlaag onder zadeldak (pannen). Kwarthol geprofileerde sokkel en daklijst boven steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel.; gedicht kozijn en rondboogdeur onder oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster.. Eveneens gedichte, barokke, hardstenen rondboogarcade in de rechtertravee: twee bewaarde van oorspronkelijk drie gekoppelde rondbogen, met sterk geprofileerde en geblokte booglijst, op Toscaanse zuilen.

Renovatie van nr. 109-113 naar ontwerp van architectenbureau BOA (Johan Van Dessel) van 1991, in voorbereiding.


Bronnen

Archieven
SAB/OW 3411-3469 (1882-1888), 25670, 12138; AA, 1884, rep. 1519, 1885, rep. 1672 en 1723, 1886, rep. 1758, 1770, 1863 en 1906, 1887, rep. 1917, 1987-1988 en 2054-2056; NPP, Q 15.

Publicaties en studies
ABEELS G., Une découverte archéologique rue Haute (Les Marolles, 1985, 2, p. 21-24).