![Hoogstraat 132, hoek Rodepoort. Bruegelhuis, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10001041/10001041_0132_M01.jpg)
Typologie(ën)
woning
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1500-1600
Statut juridique
Stijlen
Vlaamse Renaissance
Traditionele architectuur
Inventaris(sen)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31194
Beschrijving
Naar
verluidt het woon- en sterfhuis van de schilder Pieter Bruegel de Oude (ca.
1525-1569), die in de Kapellekerk begraven werd. Het huis zou later
achtereenvolgens in het bezit zijn geweest van zijn zoon, de schilder Jan
Breughel bijgenaamd de Fluwelen (1568-1625) en van zijn kleindochter Anna
Breughel. Het is alleszins geattesteerd als woonhuis van zijn achterkleinzoon
David Teniers III (1638-1685) in diens overlijdensakte. In verkoopakten van 1771
en 1802 wordt het beschreven als één ruimere woning met het aanpalende nr. 134.
Traditioneel diephuis, op hoek met Rodepoort, in bak- en zandsteenstijl, met twee bouwlagen en twee brede traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., opklimmend tot de 16e eeuw. Huidig uitzicht na een grondige restauratie onder leiding van architect A. Hannaert in 1963 en volgende, die rekening hield met onder de bepleistering aangetroffen sporen van de oorspronkelijke ordonnantie. Omvatte in hoofdzaak de reconstructie van de kozijnenSamenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat. van de voor- en de achtergevel, ter vervanging van in het verleden aangepaste venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., de verwijdering van een monumentale Lodewijk XVI-deuromlijsting uiterst rechts, en een grondig herstel en vernieuwing van de gevelparementen, gepaard met steenvervanging.
Verankerde baksteenbouw met grotendeels vernieuwde natuurstenen sokkel, kozijnen met kwartholle neggen en speklagen ter hoogte van de dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel).. Manke trapgevel (respectievelijk 7 en 6 treden + topstuk) met geprofileerde dekstenen. GekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. kruiskozijnen, op de begane grond onder ontlastingsboogjes, op de bovenverdieping met wigvormig ontlastingssysteem. Rechthoekige venster geflankeerd door bolkozijnen met wigvormige ontlasting in de eerste topgeleding; rechthoekige luik en balkgat erboven. Gedrukte rondboogpoort in omlijsting met geprofileerde dagkantenBinnenkant (tussen muurvlak en kozijn) van de stijlen van een muuropeningen; soms geprofileerd of afgeschuind., waarboven een rechthoekige insteekvenster, in de linkertravee. Gaf eertijds toegang tot een gang, de zogenaamde Rodepoort, die werd gesloopt bij de aanleg van de gelijknamige straat vanaf 1888.
Voormalige overdekte doorgang met bewaarde korfboogdeur naar de woning, slijtage van het metselwerk door karrewielen en de aanzet van een tweede rondboogpoort in de achtergevel. Gedenkplaat voor Pieter Bruegel van 1924. Vrijwel blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. zijgevel in de Rodepoort, oorspronkelijk de gemene muur met het gesloopte naastliggende pand, cf. een bewaard mijterboognisje of maziergat. Latere openingen; twee dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap..
Achtertuitgevel met schouderstukken en muurvlechtingen. Zelfde gekoppelde kruiskozijnen met wigvormige ontlasting en deur met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.; rechthoekige vensters in beide topgeledingen.
Aansluitend tuinmuur met rondboogpoort. Bewaarde balkenlagen en dakspant in het interieur.
Traditioneel diephuis, op hoek met Rodepoort, in bak- en zandsteenstijl, met twee bouwlagen en twee brede traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., opklimmend tot de 16e eeuw. Huidig uitzicht na een grondige restauratie onder leiding van architect A. Hannaert in 1963 en volgende, die rekening hield met onder de bepleistering aangetroffen sporen van de oorspronkelijke ordonnantie. Omvatte in hoofdzaak de reconstructie van de kozijnenSamenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat. van de voor- en de achtergevel, ter vervanging van in het verleden aangepaste venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., de verwijdering van een monumentale Lodewijk XVI-deuromlijsting uiterst rechts, en een grondig herstel en vernieuwing van de gevelparementen, gepaard met steenvervanging.
Verankerde baksteenbouw met grotendeels vernieuwde natuurstenen sokkel, kozijnen met kwartholle neggen en speklagen ter hoogte van de dorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel).. Manke trapgevel (respectievelijk 7 en 6 treden + topstuk) met geprofileerde dekstenen. GekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. kruiskozijnen, op de begane grond onder ontlastingsboogjes, op de bovenverdieping met wigvormig ontlastingssysteem. Rechthoekige venster geflankeerd door bolkozijnen met wigvormige ontlasting in de eerste topgeleding; rechthoekige luik en balkgat erboven. Gedrukte rondboogpoort in omlijsting met geprofileerde dagkantenBinnenkant (tussen muurvlak en kozijn) van de stijlen van een muuropeningen; soms geprofileerd of afgeschuind., waarboven een rechthoekige insteekvenster, in de linkertravee. Gaf eertijds toegang tot een gang, de zogenaamde Rodepoort, die werd gesloopt bij de aanleg van de gelijknamige straat vanaf 1888.
Voormalige overdekte doorgang met bewaarde korfboogdeur naar de woning, slijtage van het metselwerk door karrewielen en de aanzet van een tweede rondboogpoort in de achtergevel. Gedenkplaat voor Pieter Bruegel van 1924. Vrijwel blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. zijgevel in de Rodepoort, oorspronkelijk de gemene muur met het gesloopte naastliggende pand, cf. een bewaard mijterboognisje of maziergat. Latere openingen; twee dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap..
Achtertuitgevel met schouderstukken en muurvlechtingen. Zelfde gekoppelde kruiskozijnen met wigvormige ontlasting en deur met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden.; rechthoekige vensters in beide topgeledingen.
Aansluitend tuinmuur met rondboogpoort. Bewaarde balkenlagen en dakspant in het interieur.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 80049 (1963 en volgende).
KIK, 69363 A, 76375 A.
Publicaties en studies
MARTINY, v.-g., A propos de la maison dite de Breughel, rue Haute a Bruxelles (B.C.R.M.S., 1964, p. 8-44).
