Typologie(ën)
fontein
Ontwerper(s)
J. DUQUESNOY PÈRE – beeldhouwer – 1619
Juridisch statuut
Beschermd sinds 16 oktober 1975
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30955
Beschrijving
Fontein,
reeds onder deze benaming vermeld in de 15e eeuw, ook zogenaamd «Juliaenkensborre».
Oorsprong onbekend, hoewel uiteenlopende verklaringen in de overlevering; in de
volksmond de oudste burger van de stad. De eerste versie van het huidige
bronzen beeldje werd in 1619 door het stadsbestuur besteld bij beeldhouwer
Hieronymus Duquesnoy de Oude, ter vervanging van een ouder stenen beeldje. Het
werd veilig opgeborgen tijdens het bombardement van 1695, doch later
herhaaldelijk ontvreemd, zo onder meer in 1817, toen het vernield werd
teruggevonden. Met de brokstukken werd vervolgens het huidige beeldje gegoten.
Oorspronkelijk geplaatst op een stenen sokkel van zes voet hoog, met een dubbel
rechthoekige waterbekken, eveneens in 1619 besteld
bij steenkapper D. Raessens. Huidige hardstenen portieknis in Lodewijk
XV-stijl, daterend van 1770 : naar onder verwijdende sokkel met
rocaillemotieven; halfronde nis met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., schelp in het hoogveld en
geprofileerde waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. op gestrekte uiteinden, geflankeerd door
vleugelstukken en gebogen balustraden met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en hoekvazen; ingesnoerd
vaasvormig bekken met lobben. Gebogen, gesmeed ijzeren hek met rocaillemotieven
ter afsluiting.
Heden belangrijke toeristische aantrekkingspool, omgeven door een uitgebreide souvenirhandel. Een rijke garderobe, in oorsprong minstens opklimmend tot de 18e eeuw, doch grotendeels van recente datum, wordt bewaard in het stedelijk museum Broodhuis, te vermelden onder meer kostuum en orde in 1747 geschonken door Lodewijk XV.
Heden belangrijke toeristische aantrekkingspool, omgeven door een uitgebreide souvenirhandel. Een rijke garderobe, in oorsprong minstens opklimmend tot de 18e eeuw, doch grotendeels van recente datum, wordt bewaard in het stedelijk museum Broodhuis, te vermelden onder meer kostuum en orde in 1747 geschonken door Lodewijk XV.
