Gemeenteschool nr. 6, J. J. Michel

Kleuter- en lagere school n.o.v. gemeentearch. Edmond Quétin, 1891.

Architect tekende verschillende gemeentelijke scholen, zoals die op het Bethlehemplein en sommige delen van de Modelschool in de Maurice Lemonnierlaan in Brussel, beiden voorbeeldrealisaties die beantwoorden aan nieuwe organisatie- en hygiënevereisten. School nr. 6 was oorspronkelijk meisjesschool, maar nu gemengd.

Het grondplan is opgebouwd rond twee rechthoekige ruimten, een overdekte binnenplaats (D) en een speelplaats (F), loodrecht op de Bordeauxstraat. Twee volumes in Bordeauxstraat: rechts klassen en centrale toegang naar grote speelplaats (F) met aanpalend appartementsgebouw in Lausannestraat nr. 5-7 (1977) ter vervanging van vroegere tuin (G), en links (H) conciërgewoning met doorgang naar overdekte binnenplaats (D). Links van binnenplaats bakstenen schoorsteen van verwarmingsinstallatie. Tussen binnenplaats en speelplaats lang volume met klassen (E), dat aan overzijde van binnenplaats uitkijkt op gelijkaardig volume (C). Dit volume heeft achteraan een grote turnzaal (A) en wordt links afgeboord door oefenveld (B).


Straatgevel met twee bouwlagen in baksteen met hard- en witstenen elementen op sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel. met rusticaIn oorsprong een gevelbehandeling waarbij ruwgehakte, rechthoekige blokken natuursteen uit de loodlijn steken en de gevel op die manier een fors, rustiek (rustica) karakter verleent; later op gevel vormelijk geïmiteerd door middel van uitspringend al dan niet bepleisterde bakstenen blokken of banden (doorlopende schijnvoegen).. Overwegend getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Rijkelijk voorzien van diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen. en ankers(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief..
Rechtse volume (I) met negen gelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); middenrisaliet onder puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is.; zijtraveeën geritmeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en onder uitspringend hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. op kraagstenen; guillotineramenHorizontaal in tweeën gedeeld schuifraam.; centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) gedeeltelijk met hoekblokkenAfwisselende opeenvolging van lange en korte zijden van natuurstenen hoekblokken of neggen (geprofileerd) in een bakstenen gevel., deur onder korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen., archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. en cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met jaartal ‘MDCCCXCI' met klein frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening.; op verdieping smalle rondboogvensters gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. door ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast. en op borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met vermelding ‘ecole gardienne / bewaarschool'; puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. met klein rondboogvenster en drie hardstenen topstukken, twee vazen en een obeliskMonolithische pijler, naar boven toe smaller en bekroond met piramidale punt..

Linker en lager volume (H) met drie gelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en rechts geflankeerd door monumentaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. uitspringende neobarokkeNeobarok (ca 1860-1914): Historiserende architectuur die verwijst naar de barok (17e tot 18e eeuw) en die naar haar vormentaal teruggrijpt door middel van het gebruik van voluut- en klokgevels, kolossale pilasters, zware decoratie (bossage, zware omlijstingen, enz.). toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht.. Grote rechthoekige vleugeldeur, versierd met diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen. en knoppenEen knop naast elke bordesdeur waarmee de lift kan worden opgeroepen.; hoog impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. onder korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen.; uitkragende geveltop op druipers met grote cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd. met vermelding ‘ecole primaire / lagereschool' tussen vleugelstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster. en bekroond door gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met obeliskMonolithische pijler, naar boven toe smaller en bekroond met piramidale punt.; links van deur ronde bronzen gedenkplaat aan J.J. Michel.

Gevels van de binnenkoeren (F, B) nemen op bescheiden wijze ordonnantie van straatgevels over.


Overdekte binnenplaats (D) met twee en halve bouwlaag. Op korte zijden topgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met drie gelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan straatkant nu bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. en gedeeltelijk zichtbaar vanaf straat. Lange zijden met veertien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en getoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. muuropeningen. Op verdiepingen gaanderij op smeedijzerenTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Houten plafond met dakbeschotBedekking van een kap, bestaande uit planken die over de gordingen zijn aangebracht; vaak als bebording van leien dakbedekking, in keperverbandMetsel- of schrijnwerk, gevormd door schuin geplaatste, in elkaar grijpende houten of bakstenen elementen; als keperfries bestaande uit band van schuin tegen elkaar gestelde stenen die een zigzag vormen.. Elegant metalen gebinte met rondboogvormigBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. binnengewelf met elkaar verbonden door metalen cirkels. Binnenplaats met bewaard decoratie, onder meer drie luchters en wandlampen in smeedijzerTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen….

Bescherming 21.06.2001