O.L.V. Boodschapkerk

Modern romaanse driebeukige kruiskerk met art-deco-invloeden door aannemer M. E. Marit en n.o.v. arch. Camille Damman, 1934.

Geschiedenis
Het kerkontwerp kwam reeds voor op het stedenbouwkundig ontwerp voor de nieuwe ‘Berkendaelwijk' van landmeter César Boon (20 september 1898). Voorzien op haar huidige locatie, zou ze het sluitstuk vormen van de zicht-as van de Louis Lepoutrelaan. In 1909 werd daartoe een wedstrijd uitgeschreven die gewonnen werd door architect Camille Damman. Door geschillen tussen en binnen zowel de wereldlijke als geestelijke overheden duurde het echter tot het K.B. 22.03.1910 vooraleer de parochie ‘l'Annonciation de la Sainte-Vierge' kon ontstaan, maar van een volwaardige parochiekerk was er nog geen sprake. In afwachting gingen de erediensten door in de Drievuldigheidskerk. Uiteindelijk stemde de gemeente toch toe tot de oprichting van een nieuwe kerk op het G. Brugmannplein. Een maand later, in januari 1913, werd Camille Damman door de kerkfabriek aangesteld als architect voor de nieuwe kerk. Aanvankelijk voorzag men een grootse neoromaanse kerk in natuursteen met een asymmetrische westelijke torenpartij en een zware vieringtoren. In 1914 startte men de werken, maar door de onvoorziene en zware kosten voor de fundering en voornamelijk door het uitbreken van WO I werden de werken algauw stilgelegd. Een voorlopige kerk verrees desalniettemin in de J. Stallaertstraat (zie Joseph Stallaertstraat nr. 6). Na de oorlog, in 1927, verhuisde de pastorij van de C. Lemonnierlaan nr. 15 naar de nieuwbouw in J. Stallaertstraat (zie Joseph Stallaertstraat nr. 8-10), eveneens naar een ontwerp van Camille Damman. De stijgende materiaalkosten en gebrekkige fondsen leidde ertoe dat de kerkfabriek een nieuw kerkontwerp van de architect verlangde dat kleiner en voornamelijk goedkoper zou zijn. Frédéric Brugmann, neef en opvolger van grootgrondbezitter Georges Brugmann, speelde door zijn dotatie van 1.500.000 BEF een belangrijke rol in het tot stand komen van deze nieuwe parochiekerk. In 1932 werd de eerste steen van het schip met beuken en transept gelegd. Een jaar later waren tevens het koor en de sacristie voltooid. In 1934 werd de kerk uiteindelijk ingewijd.


Beschrijving
Niet-georiënteerde driebeukige kruiskerk met toren naast hoofdportaal en afgeronde kooromgang geflankeerd door rechthoekige sacristie en vergaderruimte. Schip van vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), transeptarmen van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), twee koortraveeën en afgerond koor van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...).
Bruine bakstenen gevels met decoratief baksteenmetselwerk en witstenen elementen. Rondboogvensters binnen getrapte omlijsting en met hoge sleutels uit staand metselwerk. Rondboogportalen onder roosvenster binnen brede bakstenen omlijsting en onder driehoekige geveltop bekroond door witstenen kruis; uitspringende transeptportalen onder puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is.. Hoofdportaal links geflankeerd door vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. van zijbeuk en rechts door robuuste vierkante toren met aan elke zijde hoog smal rondboogvenster onder twee rondboogvormige galmgaten.
Licht metalen dakgebinte (Ateliers de construction Alph. Bouillon) onder leien zadel-, lessenaar-, of puntdaken (toren en vierkante dakruiter).


Interieur en meubilair
Bakstenen wanden en gordelbogen, tegelvloeren in mozaïek (Maison De Braeckelaer) of rouge belge voor plinten en koortreden en wit bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. tongewelven (akoestiek).
Rondboogvormige scheibogen onder repetitieve banden en decoratieve sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. uit staand metselwerk. ArcadesEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op witstenen zuilen of bakstenen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…); alternerend in schip. Schip, transept en koor sterk verlicht door lichtbeuk met rondboogvensters.
Aan weerszijden van kooromgang kapellen onder spits kruisgewelf. Sacristie en vergaderzaal van kerkfabriek bereikbaar via kooromgang; onderliggende kerkschat en bibliotheek.

Beeldhouwwerk
In het koor gebeeldhouwde witstenen beelden (v.l.n.r. St.-Jacob, St.-Pieter, St.-Andreas, St.-Jan) gesigneerd Pierre De Soete, 1934. Eenvoudig wit marmeren altaar met sober Mariabeeld door beeldhouwer Oscar Sinia, 1947. In koormomgang altaar in zware en groene marmer met koperen reliëfs met afbeelding van knielende Sinte-Germana en Sint-Fernandus en omringd door koperen hekwerk. Kubistische art decoTendens tot de geometrisering van vormen en architecturale ornamenten die zich uitdrukt in het materiaal- en kleurgebruik. biechtstoelen in rouge royale en carraramarmer, door Julien De Ridder. Marmeren doopvont met inscriptie ‘C.J.J. Emerentiana Prins me dedit' en ‘Fl(oris). De Cuijper me fecit', 1934; koperen deksel eveneens door De Cuijper, maar gestolen in 2002 en vervangen door nieuwe creatie n.o.v. atelier Slabbinck (Brugge). Smeedwerk rond baptisterium door René Torchebus, 1934.
Bronzen missiekruis door Oscar De Clerck, 1937.
Houten beelden met o.a. Christus aan kruis uit XVII, twee engelen uit XVIII B, Calvarie met Maria-Magdalena uit XVI.


Glas-in-loodramen
Fraaie glasramen in kooromgang en roosvensters. Roosvensters n.o.v. meester-glazenier Charles Crespin, maar uitgevoerd door Jacques Colpaert: boven hoofdportaal voorstelling van Maria-Blijde-Boodschap met inscriptie ‘in memoriam … Brugmann de Walzin', boven linker transeptarm Christus Pantocrates omringd door engelen en boven rechter transeptarm Maagd met kind omringd door engelen in roosvenster. Kooromgang met vier glas-in-loodramen met voorstellingen betreffende de geboorte van Christus, getekend ‘don / de la famille / U.J. Lambert. / 1965. / Création / J. Colpaert'.


Orgel
In oorsprong romantisch orgel door Huis Slootmaeckers uit Brussel, 1916. Gerestaureerd in 1932 en in 1934 overgebracht naar nieuwe kerk door Meense firma Agneesens. Verbouwd tot neoclassicistisch instrument door Huis Stevens, 1964. Uitgebreid met romantisch type in 2000.

Klok
Uit XVIII, gegoten door Huis Van den Gheyn en mogelijk afkomstig uit beiaard van St.-Jacob-op-Koudenberg.