![Gierstraat 68, voormalige gemeenteschool nr 8, opstand wederopbouw 1869, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10003167/10003167_0068_M05.jpg)
Typologie(ën)
school
Ontwerper(s)
M. MERTENS – architect – 1869
Gustave SAINTENOY – architect – 1864
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Inventaris van de Industriële Architectuur (AAM - 1980-1982)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Wetenschappelijk Over het algemeen gebruikt om natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden te waarderen in hun botanische kwaliteiten. Binnen de context van een onroerend goed kan het de aanwezigheid van een (bouw)element (bijzonder materiaal, experimenteel materiaal, bouwprocédé of -component) of getuigenis van een ruimtelijk-structurele ruimte (stedenbouwkundig) waarvan het behoud moet worden overwogen met het oog op wetenschappelijk onderzoek.
- Sociaal Moeilijk te onderscheiden van de volkskundige waarde en over het algemeen onvoldoende om een selectie op zichzelf te rechtvaardigen. - plaats van herinnering van een gemeenschap, van een sociale groep (bijvoorbeeld: potale in Sainte-Agathe, het kerkplein in Berhem-Sainte-Agathe, Vieux Tilleuls de Boendael in Elsene) - een plaats met volkssymboliek (b.v. Café La Fleur en Papier Doré in de Alexiensstraat) - een plaats waar een wijk gegroepeerd of gestructureerd is (bv. de Fer à Cheval-gebouwen in de Floréal-woonwijk).
- Technisch Onder de technische waarde van een onroerend goed kan men het vroeg gebruik van een bepaald materiaal of een bepaalde techniek verstaan (> engineering), ook gebouwen met een constructief of technologisch belang, een technisch hoogstandje of een technologische innovatie kunnen in aanmerking komen. Het kan eveneens industrieel-archeologisch waardevol worden begrepen zoals getuigenissen van verouderde bouwmethodes. Vanzelfsprekend dringt een koppeling zich aan mbt een wetenschappelijke waarde.
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 33163
Beschrijving
Schoolgebouw
in eclectische stijl met overheersende neoclassicistische inslag, naar ontwerp
van architect Gustave Saintenoy van 1864.
Aanvankelijk opgetrokken aan de Kazernestraat tegenover de kruising met de Artesiëstraat, doch reeds kort na de voltooiing opnieuw gesloopt voor de aanleg van de centrale lanen (1867-1871). Vervolgens in vrijwel identieke vorm wederopgebouwd op de huidige locatie, onder leiding van architect M. Mertens, waarvoor aanbesteding van 1869.
De plattegrond beschrijft een voorbouw met hoekpaviljoenen van twee bouwlagen onder tentdak, respectievelijk dienstlokalen en directeurswoning, verbonden door een overdekte speelplaats, tevens inkomhal, van één bouwlaag onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Aansluitend klassenvleugel van twee bouwlagen onder gecombineerd dubbel zadeldak, met telkens twee rijen klassen aan weerszijden van een centrale gang, geflankeerd door open speelplaatsen; in Saintenoy’s gebouw met slechts één bouwlaag, bij de wederopbouw uitgebreid tot twee, beide met combinatie van zenitale en zijdelingse verlichting.
Baksteenbouw, in voorgevel verrijkt met hardsteen voor plint, muurbanden, cordons en omlijstingen, en gesmeed ijzeren sierankers. Symmetrisch gevelfront : lagere middenpartij met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met risalietvormende centrale ingang onder hoger oplopend entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met gegroefde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.; hoekpaviljoenen met drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Verhoogde begane grond geritmeerd door steekbogen met sluitsteen en doorgetrokken imposten op vlakke pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.; ingeschreven verdiept steekboogportaal met steektrap en -vensters. Bovenverdieping van hoekpaviljoenen met rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en sluitsteen, op doorgetrokken geprofileerd cordon. Klassiek hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., fries en kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met tandlijst. Vernieuwd metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn..
SAB/ A.A., 1864, vol. 69, rep. 1834-31, 1834- 1836, vol. 70, rep. 354-357, 1869, rep. 1948-1949; N.P.P., S 6.
Aanvankelijk opgetrokken aan de Kazernestraat tegenover de kruising met de Artesiëstraat, doch reeds kort na de voltooiing opnieuw gesloopt voor de aanleg van de centrale lanen (1867-1871). Vervolgens in vrijwel identieke vorm wederopgebouwd op de huidige locatie, onder leiding van architect M. Mertens, waarvoor aanbesteding van 1869.
De plattegrond beschrijft een voorbouw met hoekpaviljoenen van twee bouwlagen onder tentdak, respectievelijk dienstlokalen en directeurswoning, verbonden door een overdekte speelplaats, tevens inkomhal, van één bouwlaag onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Aansluitend klassenvleugel van twee bouwlagen onder gecombineerd dubbel zadeldak, met telkens twee rijen klassen aan weerszijden van een centrale gang, geflankeerd door open speelplaatsen; in Saintenoy’s gebouw met slechts één bouwlaag, bij de wederopbouw uitgebreid tot twee, beide met combinatie van zenitale en zijdelingse verlichting.
Baksteenbouw, in voorgevel verrijkt met hardsteen voor plint, muurbanden, cordons en omlijstingen, en gesmeed ijzeren sierankers. Symmetrisch gevelfront : lagere middenpartij met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met risalietvormende centrale ingang onder hoger oplopend entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. met gegroefde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.; hoekpaviljoenen met drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Verhoogde begane grond geritmeerd door steekbogen met sluitsteen en doorgetrokken imposten op vlakke pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.; ingeschreven verdiept steekboogportaal met steektrap en -vensters. Bovenverdieping van hoekpaviljoenen met rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in geriemde omlijsting met orenUitstekend deel van sommige bouwelementen of -constructies, meestal louter decoratief. en sluitsteen, op doorgetrokken geprofileerd cordon. Klassiek hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. met architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden., fries en kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met tandlijst. Vernieuwd metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn..
SAB/ A.A., 1864, vol. 69, rep. 1834-31, 1834- 1836, vol. 70, rep. 354-357, 1869, rep. 1948-1949; N.P.P., S 6.
