Typologie(ën)
fabriek
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1881-1977
Inventaris(sen)
- Inventaris van de Industriële Architectuur (AAM - 1980-1982)
- Het monumentale erfgoed van België. Laken (Archistory - 2016-2019)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Wetenschappelijk
- Technisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016-2017
id
Urban : 37761
Beschrijving
Voormalige Usines Félix Sax, gespecialiseerd in
verlichtingstoestellen voor de spoorwegen, in 1881 gebouwd langs de spoorlijn
en in 1921 uitgebreid met een metalen hal aan de Paleizenstraat.
Geschiedenis
In 1881 vestigde het bedrijf zich op een uitgestrekt perceel langs de spoorweg, met toegang naar de toenmalige Paleizenstraat aan één kant en naar de Sint-Jorisstraat aan de andere. De fabriek had aan laatstgenoemde straat een ingang onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening., tussen twee huizen die in datzelfde jaar voor Sax werden gebouwd en waarvan enkel het linker gebouw nog bestaat (nr. 59), evenals een werkplaats langs de spoorweg (nr. 53). In 1921 werd de grote hal aan de Paleizenstraat over de Bruggen ontworpen. In 1930 lieten de nieuwe eigenaars, Les Radiateurs Chaussons, de oorspronkelijke werkplaats aan de Stiernetstraat heropbouwen. In 1977 liet de firma Satam de gevels van de hal met aluminium bekleden en de gebouwen rechts van de binnenplaats aan de Paleizenstraat slopen (conciërgewoning, verpakkingsruimte en opslagplaatsen). In de hal is thans een speelgoedwinkel gevestigd.
Beschrijving
Op nr. 420 Paleizenstraat over de Bruggen, lange rechthoekige hal onder zadeldak met metalen gebinte. Gevels met een metalen structuur en baksteenvulling, thans bekleed met platen. PuntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. oorspronkelijk opengewerkt met een deur en een grote rondboogvormige glaspartij in de geveltop. Zijgevels opengewerkt met twee vensterregistersDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters.. Dak met beglaasde nok.
Interieur oorspronkelijk afgeboord door een mezzanine met metalen balustradeHekwerk van spijlen of balusters..
Op Hubert Stiernetstraat nr. 59, huis in eclectische stijl van twee bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); het maakte ooit deel uit van een geheel van twee huizen, ontworpen volgens spiegelbeeldschema, die de ingang van de fabriek flankeerden. Bakstenen gevel met hardsteenelementen. Leuningen met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. op de verdieping. Ankers. DakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. niet volgens oorspronkelijk plan. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). bewaard. Schrijnwerk vervangen.
Geschiedenis
In 1881 vestigde het bedrijf zich op een uitgestrekt perceel langs de spoorweg, met toegang naar de toenmalige Paleizenstraat aan één kant en naar de Sint-Jorisstraat aan de andere. De fabriek had aan laatstgenoemde straat een ingang onder frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening., tussen twee huizen die in datzelfde jaar voor Sax werden gebouwd en waarvan enkel het linker gebouw nog bestaat (nr. 59), evenals een werkplaats langs de spoorweg (nr. 53). In 1921 werd de grote hal aan de Paleizenstraat over de Bruggen ontworpen. In 1930 lieten de nieuwe eigenaars, Les Radiateurs Chaussons, de oorspronkelijke werkplaats aan de Stiernetstraat heropbouwen. In 1977 liet de firma Satam de gevels van de hal met aluminium bekleden en de gebouwen rechts van de binnenplaats aan de Paleizenstraat slopen (conciërgewoning, verpakkingsruimte en opslagplaatsen). In de hal is thans een speelgoedwinkel gevestigd.
Beschrijving
Op nr. 420 Paleizenstraat over de Bruggen, lange rechthoekige hal onder zadeldak met metalen gebinte. Gevels met een metalen structuur en baksteenvulling, thans bekleed met platen. PuntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. oorspronkelijk opengewerkt met een deur en een grote rondboogvormige glaspartij in de geveltop. Zijgevels opengewerkt met twee vensterregistersDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters.. Dak met beglaasde nok.
Interieur oorspronkelijk afgeboord door een mezzanine met metalen balustradeHekwerk van spijlen of balusters..
Op Hubert Stiernetstraat nr. 59, huis in eclectische stijl van twee bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); het maakte ooit deel uit van een geheel van twee huizen, ontworpen volgens spiegelbeeldschema, die de ingang van de fabriek flankeerden. Bakstenen gevel met hardsteenelementen. Leuningen met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. op de verdieping. Ankers. DakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. niet volgens oorspronkelijk plan. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). bewaard. Schrijnwerk vervangen.
Bronnen
Archieven
SAB/OW Laken 3336 (1881), Laken 3348 (1881), Laken 3549 (1883), Laken 905 (1892), Laken 4126 (1911), Laken PV Reg. 171 (09.09.1919), 42304 (1921), 38788 (1930), 44774 (1936), 85729 (1977).
Publicaties en studies
CULOT, M. [o.l.v.], Bruxelles Hors Pentagone. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 51.
