Typologie(ën)
woning
werkplaats (ambachtelijk)
werkplaats (ambachtelijk)
Ontwerper(s)
Arthur NELISSEN – architect – 1906
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Het monumentale erfgoed van België. Anderlecht-Kuregem (Archistory - 2017-2019)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2014, 2019
id
Urban : 37038
Beschrijving
Geheel van twee analoge huizen in eclectische
stijl met invloed van de art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., in 1906 ontworpen door architect Arthur
Nélissen voor een fabrikant van geëmailleerde metalen platen, Victor
Delplanque. Nr. 162 geeft toegang tot zijn werkplaats, die achter deze twee nummers
is gevestigd. Gesigneerd op de gemeenschappelijke onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. “A. NELISSEN. / ARCH.TE
1906.”.
Met eenzelfde bepleisterde gevel, opstanden met twee ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), identiek volgens spiegelbeeldschema, op nr. 164 op latere datum verhoogd met een verdieping in dezelfde stijl. Hoofdtraveeën in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden., met imitatievoegen op de onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. en op de verdiepingen. Deuren met stijlen en consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. met groeven onder geriemde latei; impostvenster. De deur op nr. 162 is gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. aan die van de achterliggende werkplaats, met dezelfde stijlen in het ondergedeelte. Keldervensters met verwijdende stijlen met eenzelfde decor en onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.; smeedijzeren traliewerk met boogvormige lijnen. Glasdeuren op de benedenverdieping met Frans balkon met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en op twee uitgesnedenVerdiept aanbrengen, beitelen,… consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Balkons met geprofileerde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. op de verdiepingen, balkon op de tweede verdieping verwijderd op nr.164; van alle balkons zijn de borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. verwijderd. Weelderig decor van geëmailleerde metalen platen met art-nouveaumotieven: platen met bloemendecor – rechthoekig of boogvormig in het onder- en/of bovengedeelte – boven de deur, de glasdeuren op de toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. en de venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. van de tweede verdieping. Tussen de twee opstanden, één verticaal paneel per bouwlaag, het eerste met de voorstelling van een zwaan in een landschap, het tweede met een pauw, het derde met een vlucht vogels. Boven de ingang van de werkplaats, uithangbord “MANUFACTURE DE PLAQUES & LETTRES EMAILLEES V. DELPLANQUE”. Vierkante plaat met het oude huisnummer naast de deuren. Oorspronkelijke kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). en deuren.
Achterliggende werkplaats vroeger met sheddak.
Met eenzelfde bepleisterde gevel, opstanden met twee ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), identiek volgens spiegelbeeldschema, op nr. 164 op latere datum verhoogd met een verdieping in dezelfde stijl. Hoofdtraveeën in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden., met imitatievoegen op de onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. en op de verdiepingen. Deuren met stijlen en consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. met groeven onder geriemde latei; impostvenster. De deur op nr. 162 is gekoppeldTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. aan die van de achterliggende werkplaats, met dezelfde stijlen in het ondergedeelte. Keldervensters met verwijdende stijlen met eenzelfde decor en onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.; smeedijzeren traliewerk met boogvormige lijnen. Glasdeuren op de benedenverdieping met Frans balkon met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en op twee uitgesnedenVerdiept aanbrengen, beitelen,… consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Balkons met geprofileerde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. op de verdiepingen, balkon op de tweede verdieping verwijderd op nr.164; van alle balkons zijn de borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. verwijderd. Weelderig decor van geëmailleerde metalen platen met art-nouveaumotieven: platen met bloemendecor – rechthoekig of boogvormig in het onder- en/of bovengedeelte – boven de deur, de glasdeuren op de toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. en de venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. van de tweede verdieping. Tussen de twee opstanden, één verticaal paneel per bouwlaag, het eerste met de voorstelling van een zwaan in een landschap, het tweede met een pauw, het derde met een vlucht vogels. Boven de ingang van de werkplaats, uithangbord “MANUFACTURE DE PLAQUES & LETTRES EMAILLEES V. DELPLANQUE”. Vierkante plaat met het oude huisnummer naast de deuren. Oorspronkelijke kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). en deuren.
Achterliggende werkplaats vroeger met sheddak.
Bronnen
Archieven
GAA/DS 10967 (14.08.1906).
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
