Typologie(ën)

kliniek/hospitaal/ziekenhuis

Ontwerper(s)

Gaston BRUNFAUTarchitect1934-1939

Stanislas JASINSKIarchitect1934-1939

Stijlen

Modernisme

Inventaris(sen)

  • Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
  • Inventaris van engineering erfgoed (2011)
  • Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Esthetisch
  • Historisch
  • Wetenschappelijk
  • Sociaal
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2016

id

Urban : 30199
lees meer

Beschrijving

Voormalig Genees- en Heelkundige Kliniek Paul Héger en Instituut Jules Bordet, heden Instituut Jules Bordet. Markant modernistisch complex naar een ontwerp van architecten Gaston Brunfaut en Stanislas Jasinski, 1934-1936, opgetrokken in 1937-1939.

Opgericht als universitair centrum voor kankerbestrijding door de Commissie voor Openbare Onderstand van Brussel (huidig OCMW) en de ULB. Belangrijk voorbeeld van ziekenhuisarchitectuur uit deze periode, daarbij behorend tot de meest interessante modernistische gebouwen te Brussel, jammer genoeg aanzienlijk verbouwd.

Semi-vrijstaand gebouw met twee vleugels op L-vormige plattegrond; in opstand twee souterrainverdiepingen, benedenverdieping en respectievelijk zes en acht verdiepingen. Oorspronkelijk zogenaamde ‘T- vleugel’ (Traitement) - aan de straat - bestemd voor radiologische behandeling, met onder meer lokalen voor onderzoek en therapie, laboratoria en een operatiekwartier; zogenaamde ‘H-vleugel’ (Hospitalisation) - met een zuidoriëntatie - bestemd voor hospitalisatie, met onder meer een auditorium, lokalen voor de administratie, een 70-tal ziekenkamers en -zalen met een totale capaciteit van 180 bedden, vergezeld van de nodige dienstlokalen en zitkamers, waarbij gescheiden afdelingen voor armlastige en betalende patiënten, en een restaurant op de inspringende hoogste verdieping met terras.

Constructie met een volledig metalen skelet, de balken omhuld met beton. Indertijd vooruitstrevend zowel op bouwtechnisch vlak, als wat inplanting en dispositie, ventilatie en klimatisatie, en medisch-therapeutische uitrusting betreft. Aangesloten op de electro-thermische centrale van het Universitair Ziekenhuis Sint-Pieter, waarmee het via een tunnel en een beglaasde galerij verbonden is.

Héger-Bordetstraat 1-3. Genees- en Heelkundige Kliniek Paul Héger en Instituut Jules Bordet (foto 1980).

Samenstel van twee gearticuleerde volumes met een plastische opbouw, tot eenheid gebracht door een uitgebalanceerde proportionering. Strakke, uniforme behandeling van de gevels, karakteristiek bekleed met langwerpige, roomkleurige keramische tegels. Horizontaliserende, strooksgewijze geleding met alternerend doorlopende vensterzones voorzien van bronzen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. binnen geprononceerde waterlijsten, en dito muurdammen. Sterk verticaal accent op de kruising van de T- en de hoger oplopende H-vleugel door een halfronde koker, half beglaasd en half blindZonder opening; blind venster, schijnopening., met binnenin een spiraalvormig hellend vlak en liften voor verticale circulatie tussen de verdiepingen; imposante, breed oplopende glasgordijnen, ook ter verlichting van het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. van de T- vleugel, gesitueerd aan de achterzijde. H- vleugel afgesloten onder de vorm van een rotonde - bestemd voor de zitkamers -, en oorspronkelijk aan de zuidzijde vanaf de verdiepingen belijnd door ondiepe terrassen bedoeld als solarium. Heden onherkenbaar verminkt door een nieuwe gordijngevelNiet dragende gevel, meestal bestaande uit een opeenstapeling van vensterregisters. van metaal en kunststof. Herhaling van het rotondemotief voor de halfrond ingekorte hoogste verdieping van de T- vleugel.
Typisch bronzen belettering boven de inkom “
clinique MEDICO-CHIRURGICAL PAUL HEGER / GENEES- EN HEEL-KUNDIGE KLINIEK PAUL HEGER”. Oorspronkelijk repetitief spel van geel- en grijstonen in het interieur, het restaurant in blauw en zwavel.


Bronnen

Archieven
SAB/OW49773 (1934-1939).
AAM, Fonds Gaston Brunfaut, ontwerpen en foto’s.

Tijdschriften
Bâtir, 1939, 75, p. 59-62.
L’Emulation,
 1939, 4, p. 53-65.