Typologie(ën)

opbrengsthuis
gelijkvloers met handelszaak
woning of opbrengsthuis (onbepaald)

Ontwerper(s)

INCONNU - ONBEKEND1905

Camille SIMOENSaannemer1905

Stijlen

Eclectisme
Art nouveau

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
  • Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Landschappelijk
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2012-2013

id

Urban : 21701
lees meer

Beschrijving

Op de hoeken met de Metsysstraat en de Voltairelaan, vier huizen in eclectische stijl (nr. 77) en art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., die op de hoek als opbrengsthuis, met commerciële benedenverdieping, allemaal ontworpen i.o.v. aannemer Camille Simoens in 1905, wellicht toe te schrijven aan architect Henri Jacobs meer bepaald op basis van analogieën met de woningen in de Sint-Bonifaasstraat nr. 7 tot 11 te Elsene, van het handschrift op de plannen en van de details die zijn bouwkunst kenmerken. De bijna identieke gevels van Voltairelaan nr. 18-18a en Metsysstraat nr. 73-75, die oorspronkelijk het begin van de Emile Vande Puttelaan vormden, werden door de gemeenteraad goedgekeurd en kregen een subsidie van 4000 frank.

Metsysstraat 77, Voltairelaan 18-18a en 20, opstanden, GAS/DS 283-21 (1905).

Nr. 18-18a en 20 vormen het begin van een bijzonder homogene huizenrij in dezelfde stijl, eindigend op nr. 42.

Metsysstraat nr. 77, huis van drie bouwlagen en twee gelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen. Bakstenen gevel met witstenen en hardstenen elementen. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder doorlopende  kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op de verdiepingen. Op de eerste, boogvormige Franse balkonsBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). gescandeerd door uitgelengde modillonsRechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst., bewaarde deur. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen.

Metsysstraat 73-75, bekroning van schuine <a href='/nl/glossary/118' class='info'>hoektravee<span>Travee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw.</span></a> (foto 2013).

Voltairelaan nr. 18-18a en Metsysstraat nr. 73-75, gebouwen van vier bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Gevels in geelgekleurde baksteen met hardstenen elementen. Voltairelaan nr. 18-18a heeft één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de Metsysstraat, een hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., met de winkeltoegang, en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan de laan, de eerste drie identiek, de laatste als toegang tot de verdiepingen. Metsysstraat Nr. 73-75 keert deze compositie om, met één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de laan, een hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw., en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de straat. Benedenverdieping voorzien van hoge etalages onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.; korfboogvormige deur onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog.. TussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. met rechthoekige muuropeningen met kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog. verdeeld door een, twee of drie metalen zuiltjes. Muuropeningen onder latei in de derde bouwlaag, sommige achter een balkon. In de laatste bouwlaag, korfboogvormige muuropeningen die een zware horizontale stenen keellijst doorbreken. Gekoofde kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). met klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.. HoektraveeënTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. achter driehoekige balkons verbonden door een pijler1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…), op nr. 18-18a uitmondend in een postament1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. voor een klokvormige topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., op nr. 73-75 doorlopend  tot aan de spitsboogvormige holronde bekroning met vleugelstukken op de topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. ToegangstraveeënTravee waarin de toegang is ondergebracht. tot de appartementen voorzien van getrapte muuropeningen. De art-nouveaustijl uit zich in talrijke elementen die op heel organische wijze en met plantenmotieven zijn behandeld. Borstweringspanelen oorspronkelijk wellicht met sgraffiti versierd. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)., gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en traliewerk van het voortuintje bewaard. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen, behalve op de toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. en op de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. op Voltairelaan nr. 18-18a.

Op nr. 20, huis van drie bouwlagen. Bakstenen gevel met witstenen elementen. Muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. op de benedenverdieping; deur met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. die een entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. vormt, en glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Eerste verdieping met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder halve steekboogBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster., achter een balkon met gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. DrielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. van rondbogige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de tweede verdieping; centraal boogvormig Frans balkonBorstwering tussen de dagkanten van een naar binnen openslaand venster dat tot de vloer doorloopt. met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Rondbogig dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. met gestileerd plantenmotief. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  bewaard, behalve het raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. van het dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is.. Tuinhek deels bewaard.

GAS/DS 283-18-20.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1903, pp. 588, 621-622.