Typologie(ën)
woning
Ontwerper(s)
Albert DUMONT – architect – 1896
Juridisch statuut
Beschermd sinds 16 september 1985
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Het monumentale erfgoed van België. Brussel Uitbreiding Oost (Apeb - 2006-2009)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2006-2008
id
Urban : 18451
Beschrijving
Op hoek met Willem de Zwijgerstraat. Geheel van twee huizen in eclectische stijl, n.o.v. architect Albert Dumont, 1896.
Vensters onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. of gedrukte boogBoog waarvan de kromming lager is dan de overeenkomstige rondboog.. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... en deur bewaard; op nr. 69 impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met glas-in-loodraam.
Aan square, vrijwel identieke gevels in spiegelbeeld. Ze vormen één enkele doorlopende gevel van vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in witsteen. Op laterale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) trapezoïdale voorbouw. Die van links iets meer uitspringend en met drie bouwlagen; bekroond met hoog tentdak. Die van rechts in derde bouwlaag rechthoekig op laterale consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., bekroond met klokgevelGevel waarvan de top klokvormig is. met jaartal ‘1896' in ijzeren ankers. In deze bouwlaag voorbouwen met elkaar verbonden door houten galerij op stenen consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en met elegante houten balustradeHekwerk van spijlen of balusters.; gescheiden door houten wand en bekroond door overhangend dak met kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). rustend op zuil. Centrale toegangstraveeënTravee waarin de toegang is ondergebracht.; beglaasde deuren met dwarsregelEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op. die kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). vormt. Bewaard tuinhek.
Nr. 69. Zijgevel in Willem de Zwijgerstraat, bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. en met elementen in witsteen die hoekkettingAfwisselende opeenvolging van lange en korte zijden van natuurstenen hoekblokken of neggen (geprofileerd) in een bakstenen gevel. vormen. Twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Tweede breder en in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden.; op benedenverdieping drie bogenConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden., waarvan centrale boven vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.; op deze boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. rusten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van balkon met, waarschijnlijk vervangen metalen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Dit balkon voor centrale glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. van een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere.. TraveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) bekroond met indrukwekkende klokgevelGevel waarvan de top klokvormig is. met twee registersVensterstrook in een topgevel., en versierd met toppilastersOverhoekse pilaster ter bekroning van gevel.; bekroond met gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met palmetVersiering in de vorm van een palmblad.. Derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) blindZonder opening; blind venster, schijnopening. met schoorsteen op rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., eindigend in hoge schouw.
Huis gebouwd op L-vormig perceel doorlopend achter nr. 70 tot 72. In Willem de Zwijgerstraat omheiningmuur met koetspoort op nr. 58. In 1926 werd laatstgenoemde vervangen door garage onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. en toegangsdeur rechts. Het jaar daarop omheiningmuur en garage geïntegreerd in een nieuw bijgebouw, met bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. gevel en schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. (architect Albert Verbist). Boven muur kwam vensterregisterDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters., en op eerste verdieping werden nieuwe vertrekken ingericht, aan tuinzijde op pilotis, die in verbinding staan met het huis.
Nr. 69 tot 79 beschermd op 16.09.1985.
Vensters onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., korfboogBoog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. of gedrukte boogBoog waarvan de kromming lager is dan de overeenkomstige rondboog.. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... en deur bewaard; op nr. 69 impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met glas-in-loodraam.
Aan square, vrijwel identieke gevels in spiegelbeeld. Ze vormen één enkele doorlopende gevel van vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in witsteen. Op laterale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) trapezoïdale voorbouw. Die van links iets meer uitspringend en met drie bouwlagen; bekroond met hoog tentdak. Die van rechts in derde bouwlaag rechthoekig op laterale consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., bekroond met klokgevelGevel waarvan de top klokvormig is. met jaartal ‘1896' in ijzeren ankers. In deze bouwlaag voorbouwen met elkaar verbonden door houten galerij op stenen consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en met elegante houten balustradeHekwerk van spijlen of balusters.; gescheiden door houten wand en bekroond door overhangend dak met kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). rustend op zuil. Centrale toegangstraveeënTravee waarin de toegang is ondergebracht.; beglaasde deuren met dwarsregelEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op. die kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). vormt. Bewaard tuinhek.
Nr. 69. Zijgevel in Willem de Zwijgerstraat, bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. en met elementen in witsteen die hoekkettingAfwisselende opeenvolging van lange en korte zijden van natuurstenen hoekblokken of neggen (geprofileerd) in een bakstenen gevel. vormen. Twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Tweede breder en in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden.; op benedenverdieping drie bogenConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden., waarvan centrale boven vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.; op deze boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. rusten consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van balkon met, waarschijnlijk vervangen metalen borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Dit balkon voor centrale glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. van een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere.. TraveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) bekroond met indrukwekkende klokgevelGevel waarvan de top klokvormig is. met twee registersVensterstrook in een topgevel., en versierd met toppilastersOverhoekse pilaster ter bekroning van gevel.; bekroond met gebogen frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met palmetVersiering in de vorm van een palmblad.. Derde traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) blindZonder opening; blind venster, schijnopening. met schoorsteen op rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft., eindigend in hoge schouw.
Huis gebouwd op L-vormig perceel doorlopend achter nr. 70 tot 72. In Willem de Zwijgerstraat omheiningmuur met koetspoort op nr. 58. In 1926 werd laatstgenoemde vervangen door garage onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. en toegangsdeur rechts. Het jaar daarop omheiningmuur en garage geïntegreerd in een nieuw bijgebouw, met bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. gevel en schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. (architect Albert Verbist). Boven muur kwam vensterregisterDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters., en op eerste verdieping werden nieuwe vertrekken ingericht, aan tuinzijde op pilotis, die in verbinding staan met het huis.
Nr. 69 tot 79 beschermd op 16.09.1985.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 16336 (1896); 69: 31839 (1926), 38443 (1927).
Publicaties en studies
Bruxelles, Monuments et Sites classés, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Monumenten en Landschappen, Brussel, 1994, p. 148.
Tijdschriften
L'Émulation, 1901, pl. 31.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
