Oudergemlaan 183, 185, 187, 189

Vier huizen in eclectische stijl en art-nouveaus-elementen n.o.v. arch. Henry VAES en i.o.v. Henry de le Court, rechter bij de rechtbank van eerste aanleg in Brussel, 1905.


Nr. 183. Eclectisch pand met invloed van cottagestijl. Onzichtbaar vanaf straatkant, toegankelijk via lange gang met glazen overkapping achter deur van Nr. 185. Naar tuin gerichte hoofdgevel in baksteen met twee bouwlagen en twee ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), van mekaar gescheiden door schoorsteen. Hoge arduinen, rustiek gebosseerde sokkel waarvan de hoogte is aangepast aan het niveauverschil van het bouwterrein met verschillende openingen. Bredere linker traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder afgeknotte puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. met pseudo-vakwerk waarin vierlicht; brede gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. met bekronend balkon. Steekboogvensters op uitstekende lekdrempels. Typische houten roedenverdeling.

Interieur: onmiddellijk links van vestibule veelhoekig bijgebouw, rijkelijk versierd met houtwerk (lambriseringen, schouw, deur) in neogotische stijl; de ruimte wordt overvloedig verlicht door vier muuropeningen, boven tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. bolkozijnen met houten roedenverdeling, onder tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. kruiskozijn met glas-in-lood, binnenluiken met briefpanelen en bewerkt hang- en sluitwerk. Centraal glasraam met voorstelling in beschilderde glas van de vier evangelisten en van de H. Aleidis, Barbara, Catharina en Cecilia. Polygonale hal met vleugeldeuren die toegang verlenen tot de verschillende ruimtes. Verzorgde decoratie: houten trapleuning, gesculpteerde trappaalHoofdbaluster aan de eerste trede van een trap. met opmerkelijke gestileerde vleermuis; friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). in beschilderd stukwerk waarop vleermuizen met uitgestrekte vleugels; mozaïeken vloer. In één van de ruimtes op de begane grond, schouw in grijs en beige marmer in geometriserende art-nouveaustijl met daarop opschrift: "A DIEU FOI AUX AMIS FOYER".


Nr. 185. Huis in geometriserende art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession.. Gevel met drie bouwlagen in kunststeen, voorzien van decoratieve gebosseerde elementen in blauwe hardsteen op arduinen plint. Op begane grond drie gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. steekboogvensters en steekboogdeur tussen twee zijlichten met ijzerwerkVerzameling van alle metalen elementen van een gebouw. en gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. zuiltjes; inrijpoort met ijzerwerkVerzameling van alle metalen elementen van een gebouw. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. met visgraatmotief die op aanzetstukken met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. rust. Hierachter bevindt zich de lange gang die naar het achteraan gelegen Nr. 183 leidt. Op eerste verdieping bolkozijn met breed steekbogig licht boven tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt., rechts breed vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.. In laatste bouwlaag rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder gestrekte waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen., rechts drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. voorzien van balkon met ijzeren leuning op metalen consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. die verlengd worden en tot aan de vensterleuningLage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal. van de muuropeningen op de eerste verdieping leiden. MansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. met twee dakvenstersUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. waaronder één dat kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). doorbreekt.


Nr. 187. Eclectisch pand met art-nouveau-invloed. Gevel in lichte baksteen in contrasterende banden van drie bouwlagen. OnderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. oorspronkelijk gelijkaardig aan die van Nr. 189 doch met winkelpui (n.o.v. arch. E. DESPRETZ, 1941). Verdiepingen gevat tussen pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. onder brede steekboogBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf. die tegen kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). aanleunt. Op eerste verdieping bolkozijn tussen kloosterkozijnen; op tweede verdieping twee steekboogvensters. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op modillonsRechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst. verder geschraagd door laterale lisenenDecoratieve, uitspringende, verticale geleding, vaak met andere liseen verbonden door boog(fries).. Pannen zadeldakDak met twee hellende dakvlakken..


Nr. 189. Huis in eclectische stijl met art-nouveau-invloed. Gevel in witte baksteen met banden in rode baksteen. Drie bouwlagen onder pannen zadeldakDak met twee hellende dakvlakken.. Arduinen plint met metselverbandWijze waarop bakstenen aan de buitenzijde van een muur zijn gerangschikt.. Breed en hoog steekboogvenster en rechthoekige deur met bovenvenster in eerste bouwlaag. Op eerste verdieping drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder steekbogige ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast.. Op tweede verdieping drie rondboogvensters onder gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. rondbogen. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op houten uitgelengde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief..