Institut Champagnat en Maison de Quartier d’Helmet

Schoolcomplex dat zich uitstrekt van de Rigasquare tot de Helmetsesteenweg. Het gebouw aan de square eindigt een bijzonder homogene gebouwenrij die begint op nr. 35. Het huisvest het Maison de Quartier d'Helmet maar geeft ook toegang tot het Institut Champagnat, dat binnen het bouwblok aan de kant van de laan ligt.

Geschiedenis

Begin 20e eeuw beslisten de generaal-overste van de Dames de la Sainte-Famille, kloosterlinge Justine de Monie, en deken de Meus een jongensschool op te richten op de plaats van een voormalige kapel waar de parochianen terechtkonden vóór de bouw van de Heilige Familiekerk. Deze school werd bestuurd door de Broeders Maristen. De eerste klassen gingen open in 1903, en daarna breidde de school zich snel uit. Er werd een nieuw gebouw ontworpen dat groter en beter aangepast was. Het oude schoolgebouw werd vervangen door een nieuw complex dat architect Frans Hemelsoet in 1914 ontwierp op verzoek van de Parochie van de Heilige Familie. Het bestond uit een hoofdvolume met voorgevel op de François Rigasquare, achteraan verlengd door een langwerpig blok met klaslokalen afgeboord door galerijenOverdekte gang, aan één of beide zijden geritmeerd door zuilen, kolommen of pijlers, bogengang genoemd indien geritmeerd door arcaden..

In 1919-1920 werd de binnenplaats vergroot en kwam er aan de Helmetsesteenweg een toegang voor de leerlingen. In 1926 werd op de binnenplaats een overdekte speelplaats ingericht. In 1928 werd het langwerpige blok verlengd met vier extra klassen en een turnzaal, n.o.v. architect Georges de Rom. In datzelfde jaar kreeg de school de naam Institut Champagnat, ter ere van de heilige Marcellin Champagnat, stichter van de orde der Broeders Maristen. In 1932 werd het klassengebouw opnieuw verlengd, nu n.o.v. architect Pierre Van Kerkhoven. In de jaren 1960 werden twee oude huizen aan de Helmetsesteenweg die eigendom van de parochie waren, in gebruik genomen om het tekort aan klaslokalen op te vangen. De Broeders Maristen zetten het bestuur van het instituut stop in 1968. In 1976 werd langs de Helmetsesteenweg een nieuwe vleugel gebouwd, op de plaats van enkele oude huizen, n.o.v. architecten J. Vermeulen, M. E. en Th. Wolf.

Beschrijving

Op de F. Rigasquare, gebouw in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl van twee bouwlagen onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken., met acht traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. op kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog. op de benedenverdieping, onder rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. op de verdieping. Mansarde met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. De toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht., in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden., wordt bekroond door een gemetselde dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. onder een gewelfde kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Hierin bevinden zich een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met twee monelenStenen vensterstijl. en een ovale oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster.. Deur onder entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog. en rondbogig impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak.. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen.
Sobere bakstenen achtergevel.
In dit gebouw bevonden zich onder meer een ontvangkamer, een oratorium, een refter en een studiezaal, evenals klassen en de kamers van de broeders.


Aangebouwd achteraan, lang klasgebouw in baksteen, deels beschilderd, dat op de speelplaats uitgeeft. OpstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van drie bouwlagen onder plat dak, met in totaal tweeëntwintig traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...): de eerste tien, vanaf de square, uit 1914, de volgende zes uit 1928 en de laatste zes uit 1932. De tiende traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) wordt ingenomen door een trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht.. Eerste bouwlaag als onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen.. Op de verdiepingen, galerijenOverdekte gang, aan één of beide zijden geritmeerd door zuilen, kolommen of pijlers, bogengang genoemd indien geritmeerd door arcaden. op metalen balken, thans geschraagd door betonnen zuilenCilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet genoemd.. SmeedijzerenTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd. bewaard.