Onderzoek en redactie

2012-2013

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe trapezoïdale François Rigasquare wordt door bomen afgeboord. Hij vormt, samen met het Prinses Elisabethplein en de Huart Hamoirlaan, de stedenbouwkundige ruggengraat van de wijk Monplaisir. De Eugène Demolderlaan, Emile Verhaerenlaan en de Anatole Francestraat monden erop uit, terwijl de Nestor De Tièrestraat, de Fernand Séverinstraat en de Georges Eekhoudlaan er beginnen.

De square werd aangelegd volgens het plan van aanleg van de wijk Monplaisir-Helmet, opgesteld door ingenieur der gemeentelijke Openbare Werken Octave Houssa, goedgekeurd tijdens de gemeenteraadszitting van 03.11.1904 en bij K.B. van 21.04.1906, samen met dat van drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Mont-Rose, Linthout en Josaphatvallei. De werken voor de aanleg van de square werden in 1909-1910 uitgevoerd.

De naam is een eerbetoon aan de Belgische componist Pierre François Riga (Luik, 1831 – Schaarbeek, 1892) en werd toegekend tijdens de gemeenteraadszitting van 13.08.1909.

De kortste zijde van de square wordt ingenomen door de Heilige Familiekerk, waarvan de eerste steen werd gelegd nog vóór de aanleg van de square zelf, in 1900 (zie notitie). Voor het overige heeft de square een residentieel karakter, met herenhuizen, burgerhuizen en, minder talrijk, opbrengsthuizen, achter voortuintjes. Van nr. 1 tot nr. 17 (zie deze nummers) vormt deze bebouwing een homogene huizenrij. Onder de herenhuizen vermelden we de nr. 27-29 (zie dit nummer), ontworpen in 1923 (n.o.v. architect J. Teughels) op een perceel met een uitzonderlijke breedte, in 1935 verhoogd werd met drie bouwlagen.

De square werd in twee fasen bebouwd. Tijdens de eerste, van 1910 tot 1917, verrezen gebouwen in eclectische stijl, zoals nr. 45 (n.o.v. architect A. De Burbure, 1913) of in Beaux-Artsstijl. Tijdens deze periode werd ook een school gebouwd die van de Heilige Familieparochie afhing, het huidige Institut Champagnat (zie nr. 39). Ze vormt het einde van een homogene huizenrij die begint op nr. 35-36 en bestaat uit gebouwen ontworpen tussen 1910 en 1914.

François Rigasquare 59 (foto 2012).

Tijdens de tweede bebouwingsfase, van 1922 tot 1931, werden vooral huizen in art-decostijl gebouwd, zoals nr. 46 (n.o.v. architect A. Gérard, 1925) of in de Beaux-Artsstijl, zoals nr. 59, ontworpen door architect C. Huberty in 1923. Deze architect ontwierp verscheidene gebouwen aan op square, net als de architecten L. Denis, J. Teughels en J. Van Den Eng.




Bronnen

Archieven
GAS/DS 45: 101-45; 46: 101-46; 59: 101-59.
GAS/OW Dénomination des rues II.

Publicaties en studies
DEBOURSE, X., Schaerbeek. Parcours d'Artistes, Arobase Édition, Brussel, 2009, pp. 84-85.
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, pp. 96-97.
FISCHER, F., Notice sur les grands travaux de Schaerbeek (Premier Congrès international et Exposition comparée des Villes), Brussel, Imprimerie Ferdinand Denis, 1913, p. 8 in: Bulletin communal de Schaerbeek, 1913, p. 438.

Kaarten / plannen
HOUSSA, O., Plan n°3. Aménagement des quartiers Mon Plaisir et Helmet, 11.04.1904 (GAS/OW).

Websites
Het verhaal achter de straatnamen van Schaarbeek