Typologie(ën)

school
conservatorium/kunstacademie

Ontwerper(s)

M. VANDERAUWERAarchitect1856-1858

Stijlen

Neoclassicisme

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Joost-ten-Node (DMS-DML - 1994-1997)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1993-1995

id

Urban : 10573
lees meer

Beschrijving

De bouwgrond werd in 1852 door de gemeente gekocht.

Dankzij een lening waren de in 1856 begonnen werken, n.o.v. de gemeentelijke arch. VANDERAUWERA, reeds twee jaar later beëindigd. De school bleek echter al snel te klein te zijn. In de Warmoesstraat Nr. 52 werden bijkomende klaslokalen voor meisjes en jongens gebouwd evenals de tekenschool uit 1864, waarvan een bronzen reliëf in de hal getuigt, gesigneerd door F. ROMBAUX. Het reliëf stelt een naaktstudie voor omringd door antiquiserende kunstobjecten en draagt het opschrift: "ECOLE DES / ARTS DU DESSIN / 1864-1914 / SAINT-JOSSE-TEN-NOODE".

De opening van de Van Bemmelstraat in 1879 maakte een nieuwe uitbreiding mogelijk, wederom noodzakelijk ondanks de overplaatsing van de meisjesklassen naar de Grensstraat. Verschillende - gewijzigde - plannen, waarvan de eerste van gemeentelijk arch. JACOBS, gingen aan deze vergroting vooraf. Pas in 1891 namen de werken een aanvang. De school breidde zich ditmaal richting Van Bemmelstraat uit. De overdekte binnenplaats en ommuring dateren van deze periode. De klaslokalen op de hoek van de Warmoesstraat en de Van Bemmelstraat volgen pas enkele jaren later, n.o.v. arch. G. VAN WASSENHOVEN van 1911.

Opvallend hier is het gebruik van gewapend beton. Niettegenstaande het grote tijdsverloop - meer dan vijftig jaar - getuigt het complex van een opmerkelijke homogeniteit die dankzij een recente restauratie nog beter tot uiting komt.

Chaletstraat 1, gemeenteschool Joseph Desclef, detail <a href='/nl/glossary/78' class='info'>eretravee<span>Hoofdtravee van een uitzonderlijk rijke woning.</span></a> (foto 1993-1995).

De neoclassicistisch geïnspireerde gevels, uniform bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. en wit beschilderd en afgewisseld met contrasterende blauwe hardsteen voor de plint, kordonlijsten, lekdrempels en lateien, getuigen van een grote soberheid.

Gevel Chaletstraat
: oudste deel, dubbelhuisopstand van twee bouwl., van mekaar gescheiden door brede arduinen kordonlijst. Breed middenrisaliet bekroond door een driehoekig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. onder zware onderbroken kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op klossenKraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop.. Begane grond met schijnvoegenImitatievoeg in metsel - of pleisterwerk, aangebracht om regelmatige verdeling te bewerkstelligen of bijvoorbeeld natuurstenen parement (simili) te suggereren. waarin vijf rondbogige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur., het laatste geplaatst boven vleugeldeur. Eerste verdieping geaccentueerd door een monumentaal rondbogig drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. met pilastervormende tussenstijlen, onderbroken door een zware kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).; geprofileerde rondboogomlijsting met schijfmotieven, aan weerszijden geflankeerd door twee brede pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met paneeldecoratie. Linker- en rechtervleugel met hoekrisaliet van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Begane grond met rondboogvensters, op eerste verdieping rechthoekige ramen met roedenverdeling. Eenvoudige friesHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). met bedekte steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel., houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). en attiekbekroning.

Gevel Warmoesstraat
: drie eerste traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) analoog aan die van de Chaletstraat, deurvorm incluis. De vier volgende traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) behoren tot de tweede bouwfase. Rechthoekige muuropeningen in beide bouwlagen. AttiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw.  waarin venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met roedenverdeling.

Ingang tekenacademie in linkertravee: hoge vleugeldeur met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. aan weerszijden geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en smalle zijlichten, het geheel onder zware arduinen latei. Hierboven breed vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met roedenverdeling in stucwerkomlijsting onder zwaar entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. in blauwe hardsteen; sterk uitspringende panelen op muurdammen. Centraal attiekvenster tussen twee zijvensters.

Huidige gemeenteschool Joseph Desclef en tekenacademie, s.d. (Verzameling postkaarten Dexia Bank).

Het deel van de school dat de hoek vormt van de Warmoesstraat en de Van Bemmelstraat (1911) combineert de opstand van het oudste gedeelte met de attiekverdiepingVerdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een gebouw.  en de rondboogvensters van de begane grond. Het omvat in totaal zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) + één hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw. (Van Bemmelstraat). Een muur met bewerkt smeedijzeren hekken aan de Van Bemmelstraat sluit de binnenplaats af. De achtergevels van de gebouwen in de Chaletstraat en Warmoesstraat die uitkijken op deze binnenplaats zijn grotendeels een herhaling van de gevelopstand aan de voorzijde. De binnenplaats wordt links geflankeerd door een dwars gelegen vleugel met een gevel van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in de Van Bemmelstraat.

Interieur
: heeft talrijke wijzigingen ondergaan, o.a. toevoeging van scheidingswanden waardoor de oorspronkelijke structuur van de overdekte binnenplaats onzichtbaar is geworden. Heden in restauratie.

Bronnen

Archieven

GASJ/DS/OW 29, 83, 91, 133 (s.d.).
BC, Rapport sur l'administration et les affaires de la commune. Session 1855-1856, pp.9-10.
GR 22.10.1858, 07.12.1858, 07.12.1881, 19.07.1882, 16.04.1884, 07.05.1884, 01.08.1887, 05.03.1888, 12.03.1888, 13.05.1889, 01.06.1891, 12.04.1911.
Verzameling van Dexia Bank

Publicaties en studies
JURION-DE WAHA, F., La mémoire des pierres. Découvrez l'architecture scolaire à Bruxelles, Fondation Roi Baudouin, Brussel, 1987, pp.61-62.