Inventaris(sen)

  • Inventaris van koloniale sporen (DPC-DCE 2024-2025)

Onderzoek en redactie

1993-1995

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Generaal Fivéstraat verbindt de Waversesteenweg met de Hansen-Soulielaan. Het gedeelte dat langs de huizen van de tuinwijk van de Etterbeekse Haard loopt, draagt deze naam al sinds 1923. De verlenging richting Waversesteenweg dateert van de jaren 1930 (met als gevolg de afbraak van verschillende huizen, waaronder die van het Busscherwoonblok ter hoogte van het kruispunt met de Waversesteenweg). De twee stukken tussen de Baron Dhanisstraat en de Hansen-Soulielaan werden in 1951 voor het verkeer geopend.

De straat dankt haar naam aan generaal Gaspard Fivé (Brussel, 1849 – 1909). Als militair in Congo nam hij tussen 1891 en 1893 deel aan de oorlog tussen de Belgische troepen en de Arabisch-Swahilische groepen (Bantoe-moslims), die de Europeanen waren voorgegaan in de bezetting van het gebied en de lokale bevolking tot slaaf hadden gemaakt. In 1898 deed Leopold II opnieuw een beroep op Fivé voor een missie ter verkenning van de industriële en commerciële hulpbronnen in verschillende provincies van Congo. Tijdens het interbellum was de wens om het koloniale project te promoten bijzonder intens. De koloniale toponymie maakt deel uit van de propagandamiddelen ter bevordering van de kolonisatie van Congo.

De straat bevat huizen met een commerciële functie en huurpanden van de jaren 1930 evenals panden uit de jaren 1950, vnl. in de laatste twee straatdelen. De constructies uit het interbellum werden opgetrokken in art deco of modernistische stijl; zie Nr. 7 (1934), 9 (1935, n.o.v. arch. Jacques DE COSTER) en 28 (1935, n.o.v. arch. C.P. MESKENS), alle drie volgens dubbelhuisopstand met vier bouwlagen en drie traveeën, gestapelde bow-windows aan weerszijden van het trappenhuis. Nr. 23, 25 (1937), 30 (1935) en 32 (1936) n.o.v. arch. C.P. MESKENS, gelijkaardige gevels in beige baksteen met vier bouwlagen en twee traveeën; hoofdtravee gedomineerd door gestapelde bow-window, ingangstravee voorzien van balkons. Van dezelfde arch. eveneens Nr. 4 (1933), 11 en 13 (1936). Nr. 6, 8 (1932), 12 (1935), 21 (1935) en 26 (1936) n.o.v. arch. Jean FINNÉ. Tussen Nr. 16-18 en 20-22, ingang van de "Jardins de Fontenay-sous-Bois" (zie Veldstraat). Nr. 36A, gebouw van omstreeks 1900 met steekbogige muuropeningen, achteruitwijkend t.o.v. de rooilijn; tegenwoordig in gebruik genomen door de Lutgardisschool, oorspronkelijk deel uitmakend van het weeshuis "Saint-Joseph" (zie Veldstraat).
Het laatste deel aan oneven zijde wordt ingenomen door de gebouwen van het "Athénée royal Jean Absil" (zie Hansen-Soulielaan Nr. 27), opgetrokken in 1960 n.o.v. arch. H. JACOBS.

Bronnen

Archieven
KB 23.02.1923
GAEtt./OW 1673, 1894 (1932), 2192 (1933), 5998 (1934), 7955, 8389, 9142, 9159, 9160 (1935), 2521, 2918, 3539, 4683 (1936), 1430, 3671 (1937), 1088 (1960)
RC 1951, p. 131;
RPV 1928, p.358; 1932, p. 337.

Publicaties en studies
MEIRE, R.J., Histoire d'Etterbeek, Musin, Brussel, 1981, pp. 102, 141, 169.
GODDEERIS, I., LAURO, A., VANTHEMSCHE, G., (red.), Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen, Antwerpen, Polis, 2020.
VANTHEMSCHE, G., La Belgique et le Congo. L’impact de la colonie sur la métropole 1885-1980, Brussel, Le Cri, 2010 (Nouvelle histoire de Belgique, 4).

Tijdschriften
« Brique matériau de printemps » in Bâtir, 53, 1937, p. 1166.

Websites
Biographie Coloniale Belge, 1948