De Beukenberg is een korte gebogen en sterk hellende straat die de Victor Rousseaulaan verbindt met de Fontaine Vanderstraetenlaan.
De huidige Beukenberg is de naam gegeven aan een deel van een heel oude weg, de Quadestraat, die nadien tot Donkerstraat werd omgedoopt. In 1879 wordt de straat vermeld onder de naam Vorst-Stallestraat (thans station Vorst-Oost). De straat werd verbreed in het kader van de het Projet de prolongement de l’avenue Van Volxem et d’avenue reliant le quartier du haut à la place Saint-Denis, vastgelegd bij K.B. van 20.03.1926. Dit plan voorzag in de verlenging van de Van Volxemlaan (Globelaan) en in de verbreding en de verlenging van oude wegen (Zamanlaan, Domeinlaan, Boergondiëstraat, Mysteriestraat, Jean-Baptiste Vanpéstraat en Beukenberg). Tussen 1948 en 1952 kreeg de straat de naam Rue du Mur noir , verwijzend naar de muur rond het domein Fontaine Vanderstraeten, waarlangs de straat liep. De Beukenberg werd opnieuw lichtjes verbreed bij K.B. van 10.01.1962.
De naam Beukenberg verwijst naar het oude toponiem van de zone tussen de oude Krekelstraat (huidige Domeinlaan) en de oude Donkerstraat. De Wijngaard (zie Fontaine Vanderstraetenlaan), aan de andere kant van de Donkerstraat, maakte oorspronkelijk ook deel uit van de Beukenberg. Er werd beslist om op deze plek een begraafplaats aan te leggen. De eerste begraafplaats van Vorst, die rond de Sint-Denijskerk lag, werd als gevolg van de snelle bevolkingsgroei al vanaf de tweede helft van de 19e eeuw te klein. In 1868 werd beslist om de begraafplaats om redenen van volksgezondheid te verplaatsen. In 1877 werd de nieuwe begraafplaats op de Beukenberg aangelegd, maar pas in 1882 werd de oude parochiale begraafplaats buiten dienst gesteld. Ze verdween in 1890.
De nieuwe begraafplaats werd tussen 1877 en 1882 aangelegd, onder burgemeester Guillaume Van Haelen, ondanks de tegenkanting van zijn politieke tegenstanders. Een nieuwe straat werd geopend die het station Vorst-Oost met de begraafplaats verbond (zie Fontaine Vanderstraetenlaan). Op 29.09.1881 werd een algemeen plan voor de aanleg van de nieuwe begraafplaats goedgekeurd dat rekening hield met de hoogteverschillen van het terrein; het was van de hand van ingenieur Gasthuijs. De begraafplaats van de Beukenberg werd in het noorden afgebakend door domein Zaman (zie Zamanlaan) en in het zuiden door het domein Wijngaard (zie Fontaine Vanderstraetenlaan). Ze werd in 1898 en in 1904 uitgebreid en lag ongeveer op de plaats van de huidige concertzaal Vorst Nationaal; ze liep dan door op de terreinen van de latere Globelaan en volgde de bocht van de Fontaine Vanderstraetenlaan, die bij die gelegenheid werd geopend (de voormalige Kerkhoflaan). Twee paviljoenen versierden de ingang van de begraafplaats aan de Fontaine Vanderstraetenlaan. Een zandgroeve dicht bij de begraafplaats moest volledig verdwijnen toen de Globelaan werd verlengd en Vorst Nationaal werd gebouwd.
Begin 20e eeuw groeide het idee om terreinen buiten de gemeente te verwerven en er een nieuwe begraafplaats aan te leggen. Aanvankelijk werd dit idee van de hand gewezen, maar later werden toch terreinen gekocht op het plateau tussen Linkebeek en Alsemberg. De begraafplaats van Vorst (in Alsemberg) werd op 02.07.1946 geopend. Alle belangrijke concessies en opmerkelijke monumenten werden overgebracht naar een speciaal grasperk, waar ook een deel van de crypten werd gebouwd. Sommige grafstenen, zoals dat van generaal Jean-Baptiste Dumonceau, hebben dus de drie begraafplaatsen meegemaakt. De funeraire objecten van de architectenfamilies Van Ysendyck en Dumont werden van de begraafplaats van de Beukenberg overgebracht, net als de grafstenen van families van gemeenteraadsleden, onder meer de familie Schmidt, of nog de grafsteen van Prosper Matthys, schepen van Openbare Werken van 1900 tot 1912, in art-nouveaustijl.
De niet-overgebrachte concessies bleven op de begraafplaats van de Beukenberg, tot die werd vervangen door het complex dat bestaat uit Vorst Nationaal en een sportstadion.
De Beukenberg is uitsluitend aan pare zijde bebouwd, met enkele huizen uit de jaren 1950, aangevuld met de achterkanten van de gebouwen en van de school van de Fontaine Vanderstraetenlaan.
Bronnen
Archieven
GAV/OW 31.
Publicaties en studies
VANDERVELDE, C., De rustvelden van het Brussels Gewest, C. Vandervelde, Brussel,
1997, pp. 755-770.
VERNIERS, L., Histoire de Forest-lez-Bruxelles, A. De Boeck, Brussel, 1949.