Typologie(ën)

rustoord/tehuis

Ontwerper(s)

René AERTSarchitect1964-1966

Paul RAMONarchitect1964-1966

Stijlen

naoorlogs modernisme

Inventaris(sen)

  • Inventaris van het Hedendaags Erfgoed (Urbat - 1994)
  • Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
  • Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed 1939-1999 (ULB)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Sociaal
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2016

id

Urban : 35373
lees meer

Beschrijving

Rusthuis in modernistische stijl, ontworpen in opdracht van de Commissie van Openbare Onderstand door de architecten René Aerts en Paul Ramon (Groupe Forum), 1964-1966.

Oorspronkelijk werd het rusthuis door de Commissie van Openbare Onderstand en een religieuze gemeenschap geleid, de Zusters van Liefde.

Opmerkelijk gebouw gelegen in het midden van een park, ontworpen als een totaalkunstwerk waarin elk element ten dienste staat van een eenvoudige architectuur en een unieke plaats krijgt in het geheel: functioneel, constructief en esthetisch. Alles ademt een grote lichtheid uit en is getuige van een tijdperk waarin een eenvoudig bouwsysteem rechtstreeks en doeltreffend ten dienste werd gesteld van een sterk architecturaal idee.

Gebouw van vijf bouwlagen met een bijzonder originele Y-vormige plattegrond, noord-zuid georiënteerd, gemaakt op basis van een betonnen geraamte (zichtbare palen en zorgvuldig gladgestreken raapwerk). Beglaasde gordijngevelsNiet dragende gevel, meestal bestaande uit een opeenstapeling van vensterregisters. geritmeerd door lange gebogen galerijen in gepolijst beton en een fijne metaalstructuur gevormd door verticale profielen waaraan de doorlopende  borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. zijn bevestigd. De noordgevels zijn bekleed met oranjekleurig keramiekwerk, een materiaal dat door zijn kleur en textuur de fijne horizontale belijning harmonieus doorbreekt.

Residentie Bloemendal, buitenterras (foto 2017).

De grote lichtheid van de verdiepingen contrasteert met de soms massievere onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen., die het gebouw schraagt zonder het te verzwaren of aan het bouwsysteem afbreuk te doen. Ter hoogte van de hoofdingang, decoratieve panelen in gres, met onregelmatige uithollingen die het licht vangen.

Residentie Bloemendal, hoofdingang (foto 2017).

Het zwaluwstaartmotief van de plattegrond (waarbij elke vleugel in een stompe hoek uitmondt) wordt subtiel en repetitief hernomen in een reeks details binnen en buiten: de zandlopervormige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de zijgevels, de zandlopers op de deurklinken in de hoofdingang, de machinekamer van de lift.


Interieur. De benedenverdieping is in drie zones opgedeeld: de woonruimten, de ontvangstruime aan de hoofdingang (grijsblauw marmer) met de centrale houten trap, de lift en het restaurant; de keuken met bijgebouwen (keukenlift); en het administratieve gedeelte met het kantoor van de directeur, dat ook via een privé-ingang te bereiken is.

Residentie Bloemendal, plan van de benedenverdieping ([i]La Technique des Travaux[/i], 5-6, 1969, p. 110).

Op de verdiepingen liggen de individuele kamers aan weerszijden van een centrale gang. Elke kamer is voorzien van een houten kast die ze van de gang afscheidt en waarin zich de deur, de opbergruimten en een wastafel bevinden. Gemeenschappelijke salon (zuidkant).

Residentie Bloemendal, kamer met geprefabriceerde kast die ze van de gang scheidt (foto 2017).

In de noordwestelijke vleugel op de eerste verdieping, ruimte bestaande uit de kamers die vroeger door de religieuze gemeenschap werden ingenomen; erboven, overeenstemmend met dezelfde ruimte, een kleine kapel onder plafond in celbeton, verlicht door een reeks smalle beglaasde muuropeningen ingewerkt in een omlijsting die het zwaluwstaartmotief overneemt. Vergaderzaal op de derde verdieping. Op de vierde verdieping,appartementen voorbehouden voor koppels en een infirmerie in de twee kleine vleugels van de Y.

Residentie Bloemendal, kapel (foto 2017).


Dienstlokalen en sanitaire voorzieningen aan de noordzijde. Secundaire trappen in granito.

Bronnen

Publicaties en studies
BERNARD, P., BERCKMANS, C., Het ludieke modernisme in België, Brussel, 2009, pp. 213-215.

Brochure éditée à l’inauguration du Home de Repos Val des Fleurs construit par la Commission d’Assistance Publique, Berchem-Sainte-Agathe, 20.04.1968.

Tijdschriften
NOVGORODSKY, N., “Home de repos ‘Val des Fleurs’ in Sint-Agatha-Berchem. Architectes: R.Aerts et P. Ramon”, La Technique des travaux, 5-6, 1969, pp. 106-114.

Websites
http://docomomo.be/building/residence-val-des-fleurs/