Typologie(ën)
Ontwerper(s)
René AERTS – architect – 1964-1966
Paul RAMON – architect – 1964-1966
Stijlen
Inventaris(sen)
- Inventaris van het Hedendaags Erfgoed (Urbat - 1994)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed 1939-1999 (ULB)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Sociaal
- Technisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
id
Beschrijving
Rusthuis in modernistische stijl, ontworpen in
opdracht van de Commissie van Openbare Onderstand door de architecten René
Aerts en Paul Ramon (Groupe Forum), 1964-1966.
Oorspronkelijk werd het rusthuis door de Commissie van Openbare Onderstand en een
religieuze gemeenschap geleid, de Zusters van Liefde.
Opmerkelijk gebouw gelegen in het midden van een park, ontworpen als een
totaalkunstwerk waarin elk element ten dienste staat van een eenvoudige
architectuur en een unieke plaats krijgt in het geheel: functioneel,
constructief en esthetisch. Alles ademt een grote lichtheid uit en is getuige
van een tijdperk waarin een eenvoudig bouwsysteem rechtstreeks en doeltreffend
ten dienste werd gesteld van een sterk architecturaal idee.
Gebouw van vijf bouwlagen met een bijzonder originele Y-vormige plattegrond,
noord-zuid georiënteerd, gemaakt op basis van een betonnen geraamte (zichtbare
palen en zorgvuldig gladgestreken raapwerk). Beglaasde gordijngevelsNiet dragende gevel, meestal bestaande uit een opeenstapeling van vensterregisters. geritmeerd
door lange gebogen galerijen in gepolijst beton en een fijne metaalstructuur gevormd
door verticale profielen waaraan de doorlopende borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. zijn bevestigd. De
noordgevels zijn bekleed met oranjekleurig keramiekwerk, een materiaal dat door
zijn kleur en textuur de fijne horizontale belijning harmonieus doorbreekt.
De grote lichtheid van de verdiepingen contrasteert met de soms massievere onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen.,
die het gebouw schraagt zonder het te verzwaren of aan het bouwsysteem afbreuk
te doen. Ter hoogte van de hoofdingang, decoratieve panelen in gres, met
onregelmatige uithollingen die het licht vangen.
Het zwaluwstaartmotief van de plattegrond (waarbij elke vleugel in een stompe
hoek uitmondt) wordt subtiel en repetitief hernomen in een reeks details binnen
en buiten: de zandlopervormige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de zijgevels, de zandlopers op de
deurklinken in de hoofdingang, de machinekamer van de lift.
Interieur. De benedenverdieping is in
drie zones opgedeeld: de woonruimten, de ontvangstruime aan de hoofdingang
(grijsblauw marmer) met de centrale houten trap, de lift en het restaurant; de
keuken met bijgebouwen (keukenlift); en het administratieve gedeelte met het
kantoor van de directeur, dat ook via een privé-ingang te bereiken is.
Op de verdiepingen liggen de individuele kamers aan weerszijden van een
centrale gang. Elke kamer is voorzien van een houten kast die ze van de gang afscheidt
en waarin zich de deur, de opbergruimten en een wastafel bevinden. Gemeenschappelijke
salon (zuidkant).
In de noordwestelijke vleugel op de eerste verdieping, ruimte
bestaande uit de kamers die vroeger door de religieuze gemeenschap werden ingenomen;
erboven, overeenstemmend met dezelfde ruimte, een kleine kapel onder plafond in
celbeton, verlicht door een reeks smalle beglaasde muuropeningen ingewerkt in
een omlijsting die het zwaluwstaartmotief overneemt. Vergaderzaal op de derde
verdieping. Op de vierde verdieping,appartementen voorbehouden voor koppels en een infirmerie in de twee kleine vleugels van de Y.
Bronnen
Publicaties en studies
BERNARD, P., BERCKMANS, C., Het ludieke modernisme in
België, Brussel, 2009, pp. 213-215.
Tijdschriften
NOVGORODSKY, N., “Home de repos ‘Val des Fleurs’ in Sint-Agatha-Berchem. Architectes: R.Aerts et P. Ramon”, La Technique des travaux, 5-6, 1969, pp. 106-114.
Websites
http://docomomo.be/building/residence-val-des-fleurs/