Voormalige persoonlijke woning met atelier van decoratieschilder Gustave Losange-Salu
Richard Neyberghlaan 160
Typologie(ën)
woning met kunstenaarsatelier
Ontwerper(s)
Eugène LEMAN – architect – 1909
Stijlen
Eclectisme
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek
- Esthetisch
- Historisch
- Stedenbouwkundig
Onderzoek en redactie
2016-2017
id
Urban : 36170
Beschrijving
Voormalige persoonlijke
woning met atelier van decoratieschilder Gustave Losange-Salu, in eclectische
stijl met invloed van de art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., gesigneerd op de benedenverdieping “Eug(ène).
LEMAN / Archte”, 1909.
Het huis werd bekroond in de gevelwedstrijd die de gemeente Laken in dat jaar organiseerde.
Het maakt deel uit van een bijzonder homogene huizenrij met voortuintjes, van nr.154 tot nr.180.
Gevel in Silezische baksteen met elementen in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. en witsteen, thans beschilderd, alsook met hardsteen. Opstand van drie bouwlagen en één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen. Muuropeningen tussen neggen. Inrijpoort naar het achterliggende atelier. Bow-windowErker (afk. Engels, van bow: buiging, en window: venster) die door haar gebogen vorm integrerend deel uitmaakt van de gevel en de achterliggende ruimte. met holronde zijvlakken, op lampetNeerwaartse beëindiging, afhangende versiering als aanzet van een balkon of erker. en bekroond door een terras met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met art-nouveaumotief. Glasdeur gevat in een rondboogarcade waarvan de zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. zijn versierd met een groot sgraffito in bruine, donkerrode en goudbruine tinten, waarschijnlijk naar een ontwerp van Losange. Het stelt twee vrouwen in profiel voor, tegen een achtergrond van kastanjetakken. De ene vrouw houdt een passer vast, onder het opschrift “ARCHITECTURA”, de andere een schilderspalet en penselen, onder het opschrift “PICTURA”. Patronen gevormd door volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en andere gebogen lijnen in simili. Houten dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met imposante vleugelstukken. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). vervangen. Bewaarde deur, met roedeverdeling met japoniserend motief. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met bovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdeling, vervangen naar oorspronkelijk ontwerp.
Hek van de achteruitbouwstrook, met art-nouveaumotief, verdwenen.
Binnen, veelhoekig centraal trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. onder daklicht. Op de benedenverdieping, kantoor vooraan, ontbijtkamer en keuken achteraan. Op de eerste verdieping, eetkamer vooraan, keuken achteraan. Op de tweede, twee kamers, een kleine keuken en een toiletruimte; private gang tegen het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht..
De interieurdecoratie vormt een ware staalkaart van de technieken die de schilder-decorateur toepaste: gang met geschilderde imitatie glas-in-loodramen in geometrische art-nouveaustijl, houten lambriseringenWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en deuren geschilderd in imitatiehout, pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met marmerschildering. Kantoor met lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … van beschilderd Lincrusta en plafond in beschilderd gips in imitatie-inlegwerk. Lambrisering van de ontbijtkamer in beschilderde keramiektegels in Delftse stijl. Trap oorspronkelijk met sjabloondecoratie. Op de eerste verdieping, eetkamer in Vlaamse renaissancestijl, met een deur met geschilderde glas-in-loodramen, een plafond met caissons bespannen met gemaroufleerde doeken – wild, deviezen in het Nederlands, een trompe-l’oeil hemel – deuren, lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en Lincrusta beschilderd in imitatiehout. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. versierd met glas-in-loodramen van F. Demarez, met motieven geïnspireerd op Rembrandt en Rubens. Kamer oorspronkelijk versierd met schilderijen van oude steden. Eetkamer in Lodewijk XVI-stijl, onder een plafond beschilderd met putti.
Achteraan, uitgevend op de spoorweg, bakstenen gebouw onder veelhoekige topgevel, met een magazijn op de benedenverdieping en een atelier op de verdieping.
Het huis werd bekroond in de gevelwedstrijd die de gemeente Laken in dat jaar organiseerde.
Het maakt deel uit van een bijzonder homogene huizenrij met voortuintjes, van nr.154 tot nr.180.
Gevel in Silezische baksteen met elementen in similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. en witsteen, thans beschilderd, alsook met hardsteen. Opstand van drie bouwlagen en één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen. Muuropeningen tussen neggen. Inrijpoort naar het achterliggende atelier. Bow-windowErker (afk. Engels, van bow: buiging, en window: venster) die door haar gebogen vorm integrerend deel uitmaakt van de gevel en de achterliggende ruimte. met holronde zijvlakken, op lampetNeerwaartse beëindiging, afhangende versiering als aanzet van een balkon of erker. en bekroond door een terras met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met art-nouveaumotief. Glasdeur gevat in een rondboogarcade waarvan de zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. zijn versierd met een groot sgraffito in bruine, donkerrode en goudbruine tinten, waarschijnlijk naar een ontwerp van Losange. Het stelt twee vrouwen in profiel voor, tegen een achtergrond van kastanjetakken. De ene vrouw houdt een passer vast, onder het opschrift “ARCHITECTURA”, de andere een schilderspalet en penselen, onder het opschrift “PICTURA”. Patronen gevormd door volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en andere gebogen lijnen in simili. Houten dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met imposante vleugelstukken. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). vervangen. Bewaarde deur, met roedeverdeling met japoniserend motief. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met bovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdeling, vervangen naar oorspronkelijk ontwerp.
Hek van de achteruitbouwstrook, met art-nouveaumotief, verdwenen.
Binnen, veelhoekig centraal trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. onder daklicht. Op de benedenverdieping, kantoor vooraan, ontbijtkamer en keuken achteraan. Op de eerste verdieping, eetkamer vooraan, keuken achteraan. Op de tweede, twee kamers, een kleine keuken en een toiletruimte; private gang tegen het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht..
De interieurdecoratie vormt een ware staalkaart van de technieken die de schilder-decorateur toepaste: gang met geschilderde imitatie glas-in-loodramen in geometrische art-nouveaustijl, houten lambriseringenWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en deuren geschilderd in imitatiehout, pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met marmerschildering. Kantoor met lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … van beschilderd Lincrusta en plafond in beschilderd gips in imitatie-inlegwerk. Lambrisering van de ontbijtkamer in beschilderde keramiektegels in Delftse stijl. Trap oorspronkelijk met sjabloondecoratie. Op de eerste verdieping, eetkamer in Vlaamse renaissancestijl, met een deur met geschilderde glas-in-loodramen, een plafond met caissons bespannen met gemaroufleerde doeken – wild, deviezen in het Nederlands, een trompe-l’oeil hemel – deuren, lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en Lincrusta beschilderd in imitatiehout. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. versierd met glas-in-loodramen van F. Demarez, met motieven geïnspireerd op Rembrandt en Rubens. Kamer oorspronkelijk versierd met schilderijen van oude steden. Eetkamer in Lodewijk XVI-stijl, onder een plafond beschilderd met putti.
Achteraan, uitgevend op de spoorweg, bakstenen gebouw onder veelhoekige topgevel, met een magazijn op de benedenverdieping en een atelier op de verdieping.
Bronnen
Archieven
SAB/IP II 684 (1903-1915).
SAB/OW Laken 1738 (1909), Laken 6128 (1909).
Tijdschriften
DE PANGE, I., “Maison-atelier du peintre-décorateur Gustave Losange-Salu”, Les Nouvelles du Patrimoine, nr.125, september-oktober-november 2009, pp. 25-26.
