Typologie(ën)
woning of opbrengsthuis (onbepaald)
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1697
Juridisch statuut
Beschermd sinds 20 september 2001
Stijlen
Classicerende barok
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Archeologisch Naast de archeologische vindplaatsen, gaat het ook om overblijfselen, fragmentarische elementen of betekenisvolle sporen van oudere gebouwen die in een onroerend goed bewaard zijn gebleven en zodoende getuigenissen zijn van bouwkundige activiteiten door de mens. De belangstelling gaat dan meestal uit naar de overblijfselen zelf. De selectie van het onroerend goed (gebouw of fragment) is gemotiveerd als een omhulsel van die fragmenten, die waardevolle informatie verschaffen over de bouwevolutie en -geschiedenis van het goed. Voorbeelden zijn constructieve elementen in kelders, kelders die oudere elementen bevatten (bv. kelders van de abdij van Koudenberg of de kapel van Nassau), originele dakspanten, resten van middeleeuwse muuropstanden enz.
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 31393
Beschrijving
Diephuis
met drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder achteraan afgesnuit zadeldakDak met twee hellende dakvlakken..
Markante bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. en beschilderde gevel in classicerende barok, in cartouchesOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd.
gedateerd 1697.
Op benedenverdieping oorspronkelijk dubbelhuisopstand met geblokte pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. bezet met dito halfzuilenZuil die met het muurwerk verbonden is, maar slechts over de halve dikte uitspringt. en complexe bladkapitelen met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en drop; verbouwd tot brede winkelpui in 1836, vervolgens aangepast in 1904. Verdiepingen geritmeerd door kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met composiet kapiteelKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. en geprofileerde basis vanaf voorheen verdiepte sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel.. Bewerkte borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., enkel bewaard op de derde bouwlaag, met in centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) medaillonRonde of ovale cartouche. met de inscriptie “IMP(ERATOR) CAES(AR) DOMITIAN(US) AUG(USTUS) GERM(ANICUS) CO(N)S(UL) XI” en de profielbuste van de Romeinse Keizer Domitianus (81-96 n. Chr.); tijdens zijn 15-jarige bewind startte hij een enorme wederopbouwprogramma om het na de grote brand onder Nero beschadigde Rome te herstellen. Zodoende mogelijke gelijkenissen met de vernieling van Brussel na het bombardement van 1695. In de zijtraveeën jaartal “16” en “97” in (gereconstrueerde, 2016) barokke voluut- en rankwerkcartouches; op tweede bouwlaag oorspronkelijk medaillonsRonde of ovale cartouche. zoals beschreven, goeddeels verdwenen door vensterverlaging, in centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) vervangen door gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met bewaard 19e eeuws schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... . Breed hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. gevormd door sterk geprofileerde architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden. en kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Brede dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met rondboogvenster in geprofileerde omlijsting met imposten, geblokte boog- en waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen.; omschrijvend verdiepte postenVerticale zijden van een opening waarop een boog of latei rust. en bekronend geprofileerd frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met anker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief., en flankerende vleugelstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster., het geheel opgenomen in de attiekbalustradeMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering..
Op benedenverdieping oorspronkelijk dubbelhuisopstand met geblokte pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. bezet met dito halfzuilenZuil die met het muurwerk verbonden is, maar slechts over de halve dikte uitspringt. en complexe bladkapitelen met volutenSpiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer. en drop; verbouwd tot brede winkelpui in 1836, vervolgens aangepast in 1904. Verdiepingen geritmeerd door kolossaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met composiet kapiteelKopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. en geprofileerde basis vanaf voorheen verdiepte sokkelHoge plint van een gevel; fungeert als voetstuk in ordonnantie van de gevel.. Bewerkte borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., enkel bewaard op de derde bouwlaag, met in centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) medaillonRonde of ovale cartouche. met de inscriptie “IMP(ERATOR) CAES(AR) DOMITIAN(US) AUG(USTUS) GERM(ANICUS) CO(N)S(UL) XI” en de profielbuste van de Romeinse Keizer Domitianus (81-96 n. Chr.); tijdens zijn 15-jarige bewind startte hij een enorme wederopbouwprogramma om het na de grote brand onder Nero beschadigde Rome te herstellen. Zodoende mogelijke gelijkenissen met de vernieling van Brussel na het bombardement van 1695. In de zijtraveeën jaartal “16” en “97” in (gereconstrueerde, 2016) barokke voluut- en rankwerkcartouches; op tweede bouwlaag oorspronkelijk medaillonsRonde of ovale cartouche. zoals beschreven, goeddeels verdwenen door vensterverlaging, in centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) vervangen door gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met bewaard 19e eeuws schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... . Breed hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. gevormd door sterk geprofileerde architraafHoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden. en kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Brede dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap. met rondboogvenster in geprofileerde omlijsting met imposten, geblokte boog- en waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen.; omschrijvend verdiepte postenVerticale zijden van een opening waarop een boog of latei rust. en bekronend geprofileerd frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met anker(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief., en flankerende vleugelstukkenZijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster., het geheel opgenomen in de attiekbalustradeMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. met postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering..
Bronnen
Archieven
SAB/OW 15935 (1836), 20428 (1866), 15855 (1904), 31217.
Websites
BALat KIK-IRPA
