Institut Technique Cardinal Mercier en Institut Supérieur des Aumôniers du Travail

Scholencomplex bestaande uit een gebouw in eclectische stijl vermengd met neogotiekHistoriserende stijl (vanaf ca. 1860) die teruggrijpt naar de gotische vormentaal met o.m. spitsbogen, verticalisme, puntgevels, erkers, enz. Neotudor inspireert zich op de specifieke vormentaal van de overgangsperiode tussen gotiek en renaissance in Engeland onder de Tudors. aan de Portaelsstraat, en een gebouw in neogotische stijl aan de Lambermontlaan, n.o.v. architect Frans Mertens, 1916. Jaartal op de top van de gevel aan de Portaelsstraat.

Geschiedenis
Nog vóór de Eerste Wereldoorlog groeide het plan voor de oprichting van een vakschool in Schaarbeek. In december 1915 werkte kardinaal Mercier samen met pater Theofiel Reyn, oprichter van de Aalmoezeniers van de Arbeid, om dit plan vaste vorm te geven. Hij wou de arbeidersklasse onderrichten opdat ze daadwerkelijk zou kunnen bijdragen tot de wederopbouw van het land na de oorlog. Dankzij de fondsen die bij particulieren en bedrijfsleiders werden geworven, kon de bouw van de school in 1916 aanvangen. Hoewel de eerste leerlingen de gebouwen al vanaf het volgende jaar werden verwelkomd, werd de school pas vier jaar later officieel ingehuldigd. Er waren toen 270 leerlingen, verdeeld over een Franstalige en een Nederlandstalige afdeling. In 1968 werd de school opgedeeld in twee autonome instellingen, een Franstalige en een Nederlandstalige. In 1984 fuseerde het Institut Cardinal Mercier met het Institut Notre-Dame du Sacré-Cœur (zie Lambermontlaan nr. 31-33). Terwijl in het gebouw in de Portaelsstraat secundair onderwijs wordt aangeboden, huisvest het gebouw aan de Lambermontlaan thans het Institut Supérieur des Aumôniers du Travail (ISAT), dat technische specialisten in de industriële sector opleidt.


Beschrijving
Aan de Portaelsstraat, gebouw van achttien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en drie bouwlagen, de rechterhelft van de laatste bouwlaag toegevoegd in 1953, de linkerhelft in 1971. Bakstenen gevel met hardstenen elementen. In de eerste twee bouwlagen, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. gevat in een arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op elke traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). De eerste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) is smaller, met verspringende bouwlagen, en is voorzien van een secundaire ingang die in 1947 werd verbreed. Negende traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt., behandeld als Brugse travee(Neo-) Vlaamse renaissance gevelordonnantie, bestaande uit nisvormige traveeën., met de hoofdingang die door het wapenschild in bas-reliëf van kardinaal Mercier wordt bekroond. Aan weerszijden van de ingang, spiegels met de naam van de school, in het Frans en in het Nederlands. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. en secundaire poort vervangen; beglaasde smeedijzeren toegangsdeur deels bewaard.
Interieur. Hoofdtrappenhuis met metalen trap en smeedijzeren leuning. Op de eerste overloop, glas-in-loodraam uit 1966, ter herinnering aan de vijftigste verjaardag van de school, ontworpen door Corvers en uitgevoerd door de ateliers J. Van Averbeke. Vloerbedekking in granito en lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … van keramiektegels wellicht van latere datum. Op de eerste verdieping werd de linkerhelft van het gebouw oorspronkelijk ingenomen door een grote kapel, thans verbouwd tot klassen, naast een bijgebouw met daarin een tweede, kleinere kapel onder een spits gelambriseerd pseudogewelf. Het oorspronkelijke metalen gebinte is gedeeltelijk zichtbaar in de laatste bouwlaag en is van recentere datum.

Aan de Lambermontlaan, gebouw van drie bouwlagen en zeven traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...); de drie centrale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) zijn smaller en risaliterend. Bakstenen gevel met hardstenen en witstenen elementen. Elke traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) is gevat in een boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden.. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met enkel of dubbel kruisraam, onder een blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. arcatuur met drielobbige bogenConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden.. Spiegels met de naam van de school, in het Frans en in het Nederlands. Centrale deur met hengselsSmeedijzeren beslag waarmee deuren, ramen of luiken worden opgehangen. bewaard; raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. en kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). vervangen.

Interieur. Hal en uitgestrekte gang in neogotische stijl, onder spitsgewelven waarvan de ribben rusten op met eikenbladeren versierde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. en, in de hal, op hardstenen zuilen. Borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met maaswerk. Vloer in granito.