Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Paul HAMESSE – architect – 1906
Juridisch statuut
Beschermd sinds 26 maart 1992
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Het monumentale erfgoed van België. Sint-Pieters-Woluwe (DMS-DML - 2002-2009, 2014)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
Onderzoek en redactie
2004
id
Urban : 17380
Beschrijving
Huis in geometrische art-nouveaustijl met invloeden van de Wiener SezessionVan 1897 tot ca. 1914, Oostenrijkse strekking binnen de geometrische art nouveau. en n.o.v. arch. Paul Hamesse, 1906.
Op 23.10.1991 vaardigde de gemeente een vergunning uit om het gebouw te slopen en te vervangen door een gebouw met commerciële, bureel- en woonfunctie n.o.v. arch. Marc Corbiau. Om het herenhuis te redden werd de gevel en het dak vlg. KB van 26.03.1992 beschermd, maar dit kon de in allerijl uitgevoerde sloop niet beletten. Op vrijdagavond 21.05.1993, werd de gevel door een kraan neergehaald en opgevangen op een zandbed. De hardstenen elementen werden verzameld in functie van een mogelijke heropbouw. Deze door de sloop beschadigde elementen werden eerst gerestaureerd en vervolgens in een gemeentelijke opslagplaats opgeslagen in afwachting van de heropbouw.
Gevel met asymmetrische compositieTypische gevelopstand bestaande uit twee ongelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwlagen volgens verkleinende ordonnantie; de hoofdtravee is meestal breder, rijker uitgewerkt en wordt verder benadrukt door licht vooruit te springen en/of door één of meer balkons; de kelders zijn meestal hoog, wat zich vertaalt in een hoge onderbouw; het grondplan bestaat over het algemeen uit een aaneenschakeling van kamers. onder plat dak. Witte bakstenen gevel met hardstenen elementen. HoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. met trapezoïdale stenen erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. bekroond door terras met geometrisch smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en toegankelijk via tweelicht. Deur en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. onder getande latei. Korfboogvensters, op benedenverdieping met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. DorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel). met spuwersUitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd.. Uitstekend hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. op boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. met, lateraal, twee consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. uitlopend tot postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Geometrische motieven op hoeken van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld.. BovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdeling. Vleugeldeur met geometrisch smeedwerk.
Bescherming 26.03.1992.
Op 23.10.1991 vaardigde de gemeente een vergunning uit om het gebouw te slopen en te vervangen door een gebouw met commerciële, bureel- en woonfunctie n.o.v. arch. Marc Corbiau. Om het herenhuis te redden werd de gevel en het dak vlg. KB van 26.03.1992 beschermd, maar dit kon de in allerijl uitgevoerde sloop niet beletten. Op vrijdagavond 21.05.1993, werd de gevel door een kraan neergehaald en opgevangen op een zandbed. De hardstenen elementen werden verzameld in functie van een mogelijke heropbouw. Deze door de sloop beschadigde elementen werden eerst gerestaureerd en vervolgens in een gemeentelijke opslagplaats opgeslagen in afwachting van de heropbouw.
Gevel met asymmetrische compositieTypische gevelopstand bestaande uit twee ongelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouwlagen volgens verkleinende ordonnantie; de hoofdtravee is meestal breder, rijker uitgewerkt en wordt verder benadrukt door licht vooruit te springen en/of door één of meer balkons; de kelders zijn meestal hoog, wat zich vertaalt in een hoge onderbouw; het grondplan bestaat over het algemeen uit een aaneenschakeling van kamers. onder plat dak. Witte bakstenen gevel met hardstenen elementen. HoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. met trapezoïdale stenen erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. bekroond door terras met geometrisch smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering. en toegankelijk via tweelicht. Deur en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. onder getande latei. Korfboogvensters, op benedenverdieping met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. DorpelsHorizontaal bouwonderdeel van een venster of deur (onderdorpel, tussendorpel, bovendorpel). met spuwersUitmonding van een goot of waterbekken waarlangs overtollig water wordt afgevoerd.. Uitstekend hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. op boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. met, lateraal, twee consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. uitlopend tot postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.. Geometrische motieven op hoeken van erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld.. BovenlichtenBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met roedeverdeling. Vleugeldeur met geometrisch smeedwerk.
Bescherming 26.03.1992.
Bronnen
Archieven
GASPW/DS 323 (1906), 271 (1991).
GASPW/DE postkaarten inv. 290.
AAM, fonds Paul Hamesse.
Publicaties en studies
NEVEN, M.-N., JURION, F., SCHOONBROODT, B., Brussel. Beschermde Monumenten en Landschappen, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 1994, p. 175.
Websites
Brussel, stad van architecten - Paul Hamesse
GASPW/DS 323 (1906), 271 (1991).
GASPW/DE postkaarten inv. 290.
AAM, fonds Paul Hamesse.
Publicaties en studies
NEVEN, M.-N., JURION, F., SCHOONBROODT, B., Brussel. Beschermde Monumenten en Landschappen, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 1994, p. 175.
Websites
Brussel, stad van architecten - Paul Hamesse
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
