Typologie(ën)
opbrengsthuis
gelijkvloers met handelszaak
gelijkvloers met handelszaak
Ontwerper(s)
Ed. LE GRAIVE – architect – 1910
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Art nouveau
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Landschappelijk Een landschap is een gebied, zoals waargenomen door de mens, waarvan het karakter het resultaat is van ondernomen actie en interactie van natuurlijke en/of menselijke factoren. Het is een schaalbegrip bestaande uit verschillende (erfgoed)componenten, die elk, al of niet hun intrinsieke waarde hebben, maar alles samen tot een groter meerwaardegeheel verheffen én dat dit ook zo word gepercipieerd vanop een bepaalde afstand. Wijde stadspanorama’s zijn het landschap bij uitstek, denken we bijvoorbeeld het zicht over de benedenstad van Brussel vanop het Koningsplein, maar ook op kleinere schaal kunnen dergelijke uit verschillende samengestelde componenten landschappen voorkomen.
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2013-2014
id
Urban : 22765
Beschrijving
Op een uitgerekt driehoekig perceel op de hoek met de Albert Giraudlaan, opbrengstpand in art-nouveaustijl met commerciële benedenverdieping, n.o.v. architect Ed. Le Graive, gedateerd “1910” op de top van de hoek. Dit pand won de bronzen medaille in de gevelwedstrijd die de gemeente Schaarbeek in 1912 organiseerde.
Opstand van vier bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan elke laan, verbonden door een hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw.. Gevel in hardsteen en similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. in de eerste twee bouwlagen, in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen in de volgende. De meeste traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) zijn gevat in een monumentale arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn.. Op de laatste verdieping en op de benedenverdieping aan de Giraudlaan, zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. bekleed met breuksteenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. van hardsteen en versierd met knoppenRond of afgeplat bolvormig ornament.. Voormalige winkel aan de Elisabethlaan, voormalige slagerij op de hoek.
Op de hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw., toegang geflankeerd door porfieren zuilen. Op de verdiepingen, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. ter vervanging van een trapezoïdale gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. van twee bouwlagen bekroond door een terras. TraveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) bekroond door een rond dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. met het jaartal, met topstukken en een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere..
Aan elke laan, middentravee geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en bekroond door een gebogen dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., voorheen de kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). doorbrekend; vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. op de laatste verdieping met kruisraam. Aan de Elisabethlaan, verspringende bouwlagen; toegangsdeur onder doorbroken boogvormig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster. op de top. Aan de Giraudlaan, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen..
Op de benedenverdieping aan de Elisabethlaan, twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. puien: pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. en centrale deur onder oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster.; links, bewaarde houten luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. met lamberkijns. Aan de Giraudlaan, arcadesEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. van drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., met blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. muuropeningen aan de zijkanten.
In de bovenste bouwlagen, T-vormige glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., op de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. met I-balkIJzeren latei met I-profiel. op kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog., onder de metalen consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van de balkons in de bovenste bouwlaag. Op de verdiepingen, rechthoekige of boogvormige balkons. Muuropeningen met archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. op de eerste verdieping, op de tweede met gebogen metalen dwarsregelEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op. en dubbel impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met balustervormige moneelStenen vensterstijl.. GietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., gebuiktMet een buik staand; welvend oppervlak dat een ongelijkmatige boogwerking vertoont. op de verdiepingen.
Uithangborden verdwenen boven elke winkeltoegang. Oorspronkelijke keellijst. Gewelfd raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling grotendeels bewaard, onder meer de etalages aan de Prinses Elisabethlaan. Sommige deuren bewaard.
Opstand van vier bouwlagen, de tweede als tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen., met vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan elke laan, verbonden door een hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw.. Gevel in hardsteen en similiBepleistering ter imitatie van natuursteen. in de eerste twee bouwlagen, in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen in de volgende. De meeste traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) zijn gevat in een monumentale arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn.. Op de laatste verdieping en op de benedenverdieping aan de Giraudlaan, zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. bekleed met breuksteenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. van hardsteen en versierd met knoppenRond of afgeplat bolvormig ornament.. Voormalige winkel aan de Elisabethlaan, voormalige slagerij op de hoek.
Op de hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw., toegang geflankeerd door porfieren zuilen. Op de verdiepingen, venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. ter vervanging van een trapezoïdale gestapelde erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. van twee bouwlagen bekroond door een terras. TraveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) bekroond door een rond dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. met het jaartal, met topstukken en een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere..
Aan elke laan, middentravee geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. en bekroond door een gebogen dakkapelUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap., voorheen de kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). doorbrekend; vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. op de laatste verdieping met kruisraam. Aan de Elisabethlaan, verspringende bouwlagen; toegangsdeur onder doorbroken boogvormig frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. en oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster. op de top. Aan de Giraudlaan, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen..
Op de benedenverdieping aan de Elisabethlaan, twee gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. puien: pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. en centrale deur onder oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster.; links, bewaarde houten luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak. met lamberkijns. Aan de Giraudlaan, arcadesEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. van drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere., met blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. muuropeningen aan de zijkanten.
In de bovenste bouwlagen, T-vormige glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat., op de tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. met I-balkIJzeren latei met I-profiel. op kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog., onder de metalen consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief. van de balkons in de bovenste bouwlaag. Op de verdiepingen, rechthoekige of boogvormige balkons. Muuropeningen met archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. op de eerste verdieping, op de tweede met gebogen metalen dwarsregelEen dwarsregel deelt het kozijn van een deur of raam horizontaal op. en dubbel impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met balustervormige moneelStenen vensterstijl.. GietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., gebuiktMet een buik staand; welvend oppervlak dat een ongelijkmatige boogwerking vertoont. op de verdiepingen.
Uithangborden verdwenen boven elke winkeltoegang. Oorspronkelijke keellijst. Gewelfd raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling grotendeels bewaard, onder meer de etalages aan de Prinses Elisabethlaan. Sommige deuren bewaard.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 219-58.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, Rapport sur la Situation de l'Administration, Exercice 1911-1912, 1912, pp. 138-139.
Publicaties en studies
GEMEENTE SCHAARBEEK, Concours de façades, manuscript bewaard in het lokaal fonds van het Huis der Kunsten van Schaarbeek.
GAS/DS 219-58.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, Rapport sur la Situation de l'Administration, Exercice 1911-1912, 1912, pp. 138-139.
Publicaties en studies
GEMEENTE SCHAARBEEK, Concours de façades, manuscript bewaard in het lokaal fonds van het Huis der Kunsten van Schaarbeek.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid