Typologie(ën)

woning met kunstenaarsatelier
burgerwoning

Ontwerper(s)

Ernest DELUNEarchitect1902

CLAS GRUNER STERNERglazenier1902

Juridisch statuut

Beschermd sinds 23 oktober 2003

Stijlen

Art nouveau
Eclectisme

Inventaris(sen)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2009-2011

id

Urban : 19656
lees meer

Beschrijving

Burgerhuis op doorlopend  perceel met kunstenaarsatelier. In twee fasen gebouwd. In eerste fase in 1893: bouw van huis in eclectische stijl in Dalstraat (nr. 5), voor een zekere Victor Marchal die blijkbaar beroep deed op architect Ernest Delune. In 1902 ontwierp Ernest Delune voor dezelfde V. Marchal een bijgebouw in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession. aan de kant van de Meerstraat (nr. 6).

Huis in Dalstraat maakt deel uit van een opmerkelijke, in hetzelfde jaar en door dezelfde architect ontworpen huizenrij van nr. 1 tot aan nr. 17.

Het huis werd lange tijd bewoond door de Oostenrijkse meester-glazenier Gruner Sterner, die hier tevens zijn atelier had. Over de Brusselse carrière van deze kunstenaar is tot nog toe niets geweten vermits er hierover nog geen onderzoek werd verricht. Het is goed mogelijk dat de glazenier vaak samenwerkte met Ernest Delune die in zijn ontwerpen geregeld glas-in-lood in gebruikte.

Dalstraat. Oorspronkelijk huis op smal en ondiep perceel. Twee bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken.. Sobere eclectische gevel in baksteen. Op verdieping balkon met ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. tussen stenen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering.; dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. met borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. onder tuitgevelPuntgevel bekroond met smalle rechthoekige hals; bij zeventiende eeuwse voorbeelden vaak steunend op schouderstukken.. Garage in souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., verbouwing van toegangsdeur tot vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. en sloop van trap op benedenverdieping in 1948.

Voor gevel non-aedificandi zone ingericht als voortuin die bijdraagt aan het groene karakter van de wijk van de vijvers; smeedijzeren tuinhek niet bewaard.

Meerstraat 6 (foto 2011).

Meerstraat. Erg kenmerkende gevel in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession. met opmerkelijke glas-in-loodramen die compositie bepalen; deze ramen in art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession. werden ontworpen door meester-glazenier Gruner Sterner; de stijl van hun plantenmotieven leunt aan bij de Weense School.
Twee bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevel in baksteen en witsteen. Links toegangsdeur uitgevend op vestibule; daarboven kleine kamer; rechts monumentaal glas-in-loodraam voor trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht.; in hoogste bouwlaag kunstenaarsatelier verlicht door soort trapeziumvormige erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. over vrijwel hele gevelbreedte en bovenaan belijnd met kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Toegangsdeur met glas-in-lood waarvan motieven in synergie zijn met cirkel die hen omsluit. Architecturaal cirkelvormig motief eveneens herhaald in bovenste gedeelte van glas-in-loodraam voor trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht..
Voor souterrainvenster en voor erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. in art-nouveau.

Interieur
Het ruimtelijk concept van de woning is bijzonder eenvoudig. De kamers van de Dalstraat staan in verbinding met het huis in de Meerstraat via de bordessen1. Verhoogd platform vóór de ingang van een gebouw, bereikbaar via een aantal treden; - 2. Vloertje, boven aan of midden in een trap. van het trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. (Meerstraat). SchoorsteenmantelHouten of natuurstenen bekleding rond de opening of mond van een schouw. in atelier bekleed met keramiek in typische art-nouveaustijl.

Beschermd op 23.10.2003

Bronnen

Archieven
GAE/DS 295-5; 190-6.

Publicaties en studies
AUBRY, F., VANDENBREEDEN, J., VANLAETHEM, F., Art nouveau, Art déco et Modernisme, Éditions Racine, Brussel, 2006 (Collection Architecture en Belgique), p.96.
BORSI, F., WIESER, H., Bruxelles capitale de l'Art Nouveau, éd. J.-M. Collet, Braine-l'Alleud, 1996 (Collection Europe 1900), pp.276, 277.
Ferronnerie de Style Moderne, Motifs exécutés en France et à l'étranger, 2de reeks, Ch. Smid, s.d., Parijs, pl. 12.