

École fondamentale de l'Héliport, voorm. Lagere Meisjesschool nr.23 en Kleuterschool nr.16
Nicolaystraat 9
Typologie(ën)
Ontwerper(s)
INCONNU - ONBEKEND – 1882-1885
A2M – architectenbureau – 2014-2015
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
id
Beschrijving
Gemeentelijke onderwijsinstelling in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl, gebouwd tussen 1882
en 1885.
Oorspronkelijk bestond het
gebouw uit een T-vormig volume van twee bouwlagen, loodrecht op de straat. In de loop der jaren onderging het diverse uitbreidingen en wijzigingen,
waaronder een verhoging met één verdieping in 1959. In de jaren 1960-1970
werden de gebouwen op de hoek met de Frontispiesstraat geleidelijk gesloopt en werden
deze terreinen speelplaatsen voor de school. In 2014-2015 werd de school grondig
gerenoveerd en uitgebreid tot aan de Frontispiesstraat en de Simonsstraat, om
er de nieuwe basisschool van de Helihaven in onder te brengen (Bureau d’Architecture A2M, 2010), die de
oude gelijknamige school opslorpte die zich al sinds de jaren 1970 op nr.17-21
van de Helihavenlaan bevond. Dit project ging gepaard met de bouw van een
complex van passiefwoningen in de Simonsstraat.
Bakstenen gevels met
hardstenen elementen. Het geheel is thans in het wit geschilderd. Aan de straatkant, symmetrische opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de centrale
toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. op de benedenverdieping en versierd met gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd.
pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op de eerste verdieping. Rechtstandig volume van
tien traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Op de westgevel, twee toegangstraveeënTravee waarin de toegang is ondergebracht. die
op de verdiepingen met een hoge muuropening met glasstenen zijn opengewerktOpengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. (1959).
SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... vervangen.
Oorspronkelijk werd het
volume aan de straat ingenomen door het kantoor van de directie en de
portiersloge, met een grote naaizaal op de verdieping. In het volume loodrecht aan de straat, gang aan de oostzijde waarlangs zich
twee trappenhuizenGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en vier klaslokalen op de verdieping bevinden.
Bronnen
Archieven
SAB/ARCH 34.
SAB/IP II 203.
SAB/OW 77658 (1959).
Publicaties en studies
LIBOIS, B. (o.l.v..), Les écoles de la Ville de Bruxelles. Un patrimoine architectural, Stad Brussel-Racine, Brussel, 2012, p. 37.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Nicolay (rue)”, 1885.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1893.
Websites
LEEFMILIEU BRUSSEL, “Simonsstraat [137]. Een school, 51 woningen, kantoren voor Kind en Gezin & ONE”, Infofiches – Voorbeeldgebouwen 2011.