Glossarium
Dit glossarium is gebaseerd op het woordgebruik van vorige inventarissen van het Brussels erfgoed en verzekert zo enige eenvormigheid. Voor de termen die niet voorkomen in het glossarium, verwijzen wij de gebruiker graag naar HASLINGHUIS, E.J., JANSE, H., Bouwkundige termen, 5de druk, Primavera Pers, Leiden, 2005.
glossarium
Impostvenster
Venster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. (...)
Internationale Stijl
In de internationale stijl primeert het functionele op de vorm. Dit komt tot uiting in een rationeel grondplan, eenvoudi (...)
Kapiteel
Kopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. (...)
Kariatide
Ondersteuning in de vorm van een vrouwenfiguur, hetzij met onderlichaam, hetzij met taps toelopende pijler of pilaster ( (...)
Keel, koof
Convex gebogen lijst. (...)
Keperboog, mijterboog
Boog gevormd door twee schuin tegen elkaar geplaatste schenkels. (...)
Keperverband, keperfries
Metsel- of schrijnwerk, gevormd door schuin geplaatste, in elkaar grijpende houten of bakstenen elementen; als keperfrie (...)
Kettingboog
Boog, als het omgekeerde beloop van een ketting of koord, aan twee even hoge punten opgehangen. (...)
Klimmende dakkapel
Dakkapel met overkapping die in dezelfde richting helt als het dakvlak. (...)
Klokgevel
Gevel waarvan de top klokvormig is. (...)
Klos
Kraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. (...)
Knop
Rond of afgeplat bolvormig ornament. (...)
Koepel
Bolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis. (...)
Koepeldak
Dak waarvan de buitenomtrek die van een koepel is. (...)
Kolom, colonnet, zuil
Cilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet g (...)
Kolossale orde
Zuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de (...)
Korbeel
1. Diagonale houten balk ter ondersteuning van overkragende elementen zoals een luifel, een kroonlijst,…; 2. Balk om d (...)
Kordon
Uitspringende, horizontale geleding over de hele breedte van een gevel, om verdiepingen te markeren of als verlenging va (...)
Korfboog
Boog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. (...)
Kozijn
Samenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat. (...)
Kroonlijst
Stelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). (...)
Kruisbloem
(Neo)gotische beëindiging, bestaande uit een stam met daarop één of meerdere kransen van gestileerde blad (...)
Kruisvenster
Venster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. (...)
Kussenblok
1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een (...)
Laat-eclecticisme
(...)
Lamberkijn
Draperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, ... (...)
Lambrisering
Wandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); (...)
Lampet
Neerwaartse beëindiging, afhangende versiering als aanzet van een balkon of erker. (...)
Landelijke architectuur
Voorbeelden van landelijke architectuur, treffen we voornamelijk aan in de verstedelijkte rand van Brussel. Ze verwijzen (...)
Lantaarn, dakruiter
1. Bovenste, opengewerkte bekroning van een dakkoepel of toren; schrijlings op nok van een dak gelegen wordt het dakruit (...)
Latei, linteel
Balkvormig element van hout, steen, beton of metaal dat een muuropening overspant en bovenliggend metselwerk steunt. (...)
Lessenaarsdak
Dak bestaande uit één hellend dakvlak. (...)
Impostvenster
Venster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. (...)
Internationale Stijl
In de internationale stijl primeert het functionele op de vorm. Dit komt tot uiting in een rationeel grondplan, eenvoudi (...)
Kapiteel
Kopstuk van een zuil, pijler of pilaster; algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. (...)
Kariatide
Ondersteuning in de vorm van een vrouwenfiguur, hetzij met onderlichaam, hetzij met taps toelopende pijler of pilaster ( (...)
Keel, koof
Convex gebogen lijst. (...)
Keperboog, mijterboog
Boog gevormd door twee schuin tegen elkaar geplaatste schenkels. (...)
Keperverband, keperfries
Metsel- of schrijnwerk, gevormd door schuin geplaatste, in elkaar grijpende houten of bakstenen elementen; als keperfrie (...)
Kettingboog
Boog, als het omgekeerde beloop van een ketting of koord, aan twee even hoge punten opgehangen. (...)
Klimmende dakkapel
Dakkapel met overkapping die in dezelfde richting helt als het dakvlak. (...)
Klokgevel
Gevel waarvan de top klokvormig is. (...)
Klos
Kraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. (...)
Knop
Rond of afgeplat bolvormig ornament. (...)
Koepel
Bolvormig gewelf op cirkelvormige, elliptische, vierkante of veelhoekige basis. (...)
Koepeldak
Dak waarvan de buitenomtrek die van een koepel is. (...)
Kolom, colonnet, zuil
Cilindervormig steunpunt; vaak voorzien van basis en kapiteel. De kleine en/of dunne variant ervan wordt colonnet g (...)
Kolossale orde
Zuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de (...)
Korbeel
1. Diagonale houten balk ter ondersteuning van overkragende elementen zoals een luifel, een kroonlijst,…; 2. Balk om d (...)
Kordon
Uitspringende, horizontale geleding over de hele breedte van een gevel, om verdiepingen te markeren of als verlenging va (...)
Korfboog
Boog samengesteld uit een aantal ineenvloeiende cirkelbogen die samen nagenoeg een liggende ellips vormen. (...)
Kozijn
Samenstel van stijlen en regels, geplaatst in een venster- of deuropening, waarin de ramen en/of deuren zijn gevat. (...)
Kroonlijst
Stelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). (...)
Kruisbloem
(Neo)gotische beëindiging, bestaande uit een stam met daarop één of meerdere kransen van gestileerde blad (...)
Kruisvenster
Venster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld. (...)
Kussenblok
1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een (...)
Laat-eclecticisme
(...)
Lamberkijn
Draperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, ... (...)
Lambrisering
Wandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); (...)
Lampet
Neerwaartse beëindiging, afhangende versiering als aanzet van een balkon of erker. (...)
Landelijke architectuur
Voorbeelden van landelijke architectuur, treffen we voornamelijk aan in de verstedelijkte rand van Brussel. Ze verwijzen (...)
Lantaarn, dakruiter
1. Bovenste, opengewerkte bekroning van een dakkoepel of toren; schrijlings op nok van een dak gelegen wordt het dakruit (...)
Latei, linteel
Balkvormig element van hout, steen, beton of metaal dat een muuropening overspant en bovenliggend metselwerk steunt. (...)
Lessenaarsdak
Dak bestaande uit één hellend dakvlak. (...)