Onderzoek en redactie

2007-2009

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Van Elsense Steenweg naar kruispunt met Kruis-, Verlaat- en Welgelegenstraat. Leidt naar Keienveldstraat en kruist Opper- en Mercelisstraat. Grotendeels gelegen op grondgebied Elsene, slechts twee huizen op grondgebied Brussel (nr. 133 en 135).

Eeuwenoude weg, die Elsense Steenweg met Gewijde Boom verbond. Heette rond 1812 rue de la Volière naar gelijknamig buitenverblijf La Volière op hoek van deze straat met Lange Haagstraat. Tracé verbreed en rechtgetrokken volgens KB van 23.09.1843, samen met verlenging van Mercelis- en Opperstraat en aanleg van Langehaag- en Jean d'Ardennestraat. Gedeelte tussen Elsensesteenweg en Keienveldstraat opnieuw verbreed volgens KB van 6.07.1903.

De Gewijde Boom bevond zich in de buurt van de kruising van de huidige Defacqz- met de Veydtstraat en werd al vermeld in het begin van de 13e eeuw als Elterken en later als Lindeken en Geweyden Boom (17e en 18e eeuw). Het betrof een oude linde gelegen op een heuvel, waaraan helende krachten werden toegedicht. Op aswoensdag kwam de clerus van Sinte-Goedele hierheen en jaarlijks werd er kermis gehouden. Naast boom stond een kapelletje.

Aanvankelijk landbouwgrond met schaarse bebouwing en in de buurt van het kruispunt met Mercelis-, Verlaat- en Lange Haagstraat de buitenverblijven van de familie Van den Elsken la Volière en wat verder Belle Vue.

Gewijde Boomstraat 81 tot 79 (foto 2009).
Oudste, eerder bescheiden, bebouwing uit het midden van de 19e eeuw is nog terug te vinden op nr. 55b tot 59, nr. 114 en in de eveneens verbouwde aaneenschakelingen van de nr. 69 tot 81 en 105 tot 111.
In het eerste gedeelte tot aan de Keienveldstraat waren meerdere cafés en kleinhandel gevestigd (nr. 65-65a: winkelpui met roze keramiektegels en glas-in-lood, arch. Victor Douette, 1937; 78: winkelpui uit 1907). Overige handelshuizen bevonden zich op de hoekpercelen (zie ook nr. 82, 84-86 en 110).
Met de ontwikkeling van de Louizalaan neemt vanaf de jaren 1860-1870 gestaagd het aantal burgerwoningen in de straat toe. Doorheen de tijd werden enkele daarvan aangepast aan de heersen mode (vb. nr. 93, herhaaldelijk verbouwd; nr. 95, intern verbouwd in 1930; nr. 99-99a, met Beaux-Artsparement uit 1907).
Het eind van de pare zijde was lange tijd onbebouwd en werd pas vanaf eeuwwisseling ingenomen door religieuze instellingen zoals de Heren der Broeders Alexianen (zie nr. 102 tot 104a) en verder de Sœurs de Notre Dame de l'Arbre bénit (zie nr. 118 en 120).

Gewijde Boomstraat 99a-99 (foto 2009).

Tot jaren 1960 behield de straat haar overwegend neoclassicistische uitzicht. Nadien werd vooral het begin van de straat zwaar gehavend. Aan pare zijde verdween de huizenrij vanaf nr. 34 tot 60 door het stelselmatig moderniseren en uitbreiden van de bedrijfsgebouwen van Compagnie Continentale du Gaz, een bedrijf dat hier sinds 1900 is gevestigd en is geëvolueerd tot het huidige hoofdkwartier van Electrabel (architectenbureau Altiplan, 2004-2006).
De onpare zijde kende een vergelijkbaar sloopwoede. Heel het bouwblok tussen de Prins Albertstraat, de Gewijde Boomstraat en de Keienveldstraat werd gesloopt voor de aanleg van parkeerplaats en in mindere mate voor de bouw en modernisering van de bedrijfsgebouwen van nv Solvay.

Tot slot herinneringsplaten op nr. 73, geboortehuis van Adémar Adolphe Louis Martens, alias Michel de Ghelderode (Elsene, 1898 - Schaarbeek, 1962) en op nr. 116, sterfhuis van schrijver Charles de Coster (München, 1827 - Elsene, 1879).

Bronnen

Archieven
GAE/OW 21.
GAE/DS Historique des rues (1925).
GAE/DS 34 tot 60: 21-34, 21-38-40, 21-42-56, 21-52, 21-34-60, 21-58, 21-60; 55b tot 59: 21-57, 21-57-59; 65: 21-65; 69 tot 81: 21-69, 21-77-79-81; 78: 21-78; 93: 21-93; 95: 21-95; 99-99a: 21-99; 105 tot 111: 21-105-107, 21-109; 114: 21-114.

Publicaties en studies
BOVY, Ph., Vers l'Ermitage, Gemeente Elsene, Brussel, 2002 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 9), pp. 10-14.
DUQUENNE, X., Le bois de La Cambre, Xavier Duquenne ed., Bruxelles, 1989, p. 7.
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., et al., Atlas van de archeologische ondergrond van het gewest Brussel, 15 Elsene, Brussel, 2005.
LE ROY, P., Monographie de la commune d'Ixelles, Imprimerie Générale, Brussel, 1885, pp. 249-250.