Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwenHet Joseph Benoît Willemsplein is een rechthoekig plein waar op de hoeken vijf straten uitkomen: de Ketelsstraat, de Moorsledestraat, die ze doorkruist, de Gravin van Vlaanderenstraat, de François Lesninostraat en de Meyers-Hennaustraat.
Net als de toekomstige Moorsledestraat en François Lesninostraat, werd de opening van het plein goedgekeurd bij K.B. van 14.05.1879. Het werd echter pas ca. 1893 aangelegd krachtens het besluit van 17.11.1890. In 1893 kreeg het plein zijn naam, als eerbetoon aan Joseph Benoît Willems (1761-1844), lid van de raad van het Hof van Beroep van Brussel, die op de begraafplaats van Laken begraven ligt. Dat deze naam voor het plein werd gekozen, houdt verband met een aanzienlijke schenking die een lid van zijn familie, de letterkundige Léon Gauchez, in 1890 deed aan de gemeente Laken met het oog op de oprichting van een Musée-Bibliothèque Willems, een instelling die echter nooit het daglicht zal zien.
Het plein werd hoofdzakelijk tussen 1897 en 1906 bebouwd, met huizen in eclectische stijl, zoals nr. 39 (n.o.v. architect Richard Neybergh, 1899), oorspronkelijk met een café op de benedenverdieping, 46, gelegen op een heel smal perceel dat naar achteren verbreedt, 49 tot 51 (1903) of 52 (n.o.v. architect Georges Poncelet, 1900). Vermelden we op nr. 48 een breed gebouw met een café op de benedenverdieping en, oorspronkelijk, een danszaal achteraan (n.o.v. architect Georges Poncelet, 1900). In 1931 werd dit gebouw bioscoop Astra, die in 1967 zijn deuren sloot. Op nr. 10-11 (1906) leidde een inrijpoort naar industriële gebouwen, die in het kader van een wijkcontract in 2015 werden vervangen door een jeugdcentrum en een kinderdagverblijf, met een polyvalente zaal en speelpleinen. Op verscheidene hoeken van het plein werden percelen die als opslagterreinen voor materialen hadden gediend, in de jaren 1950-1960 bebouwd met appartementsgebouwen.
Bronnen
Archieven
SAB/AR straten, doos 38-53, cote 49, nr. 12 (02.09.1893).
SAB/OW 53107 (1893), 57116 (1907-1933); 10-11: Laken 5173 (1906); 39: Laken 5230 (1899); 48: Laken 5464 (1900), 38166 (1929), 85433 (1976); 49: Laken PV Reg. 78 (09.11.1903); 50, 51: Laken PV Reg. 78 (09.11.1903); 52: Laken 5443 (1900).
Publicaties en studies
BIVER, I., Cinémas de Bruxelles: Portraits et destins, CFC-Editions, Brussel, pp. 100, 182.
COSYN, A., Laeken Ancien & Moderne, Imprimerie scientifique Charles Bulens, Brussel, 1904, pp. 138, 141.
DILLEN, J., “Er zitten ‘vrijgevigen’ in Lakense straatnamen”, 22e Jaarboek Ons Graafschap van de Geschied- en Heemkundige Kring van het Graafschap Jette en Omgeving, 1992, pp.66-79.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, pp. 1116-1117.