Typologie(ën)

kliniek/hospitaal/ziekenhuis

Ontwerper(s)

Antoine POMPEarchitect1910

Statut juridique

Beschermd sinds 07 december 1981, 07 mei 2015

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
  • Het monumentale erfgoed van België. Sint-Gillis (DMS-DML - 1997-2004)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

1997-2004

id

Urban : 4794
lees meer

Beschrijving

Pre-modernistisch gebouw van drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) n.o.v. arch. Antoine Pompe, 1910, gesigneerd en gedateerd.

Zeer belangrijk architecturaal werk, vooruitlopend op interbellumarchitectuur, met grote aandacht voor elk element en minimale en rationele uitvoering. Ontworpen voor orthopedist Van Neck, die privékliniek wilde openen. Momenteel is er het ‘Institut de rythique Jacques-Dalcroze' in ondergebracht.

Gevel in lichtgekleurde Denainbaksteen met elementen in witte Euvillesteen. Op de benedenverdieping na symmetrische opstand geritmeerd door monumentale gestileerde pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel., verdubbeld in de hoogste bouwlaag en bekroond door kubusvormige acroterie. Benedenverdieping links vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder geknikte boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden. op uitspringende stenen imposten en vegetaal geïnspireerd smeedijzeren traliewerk. Gedecentreerd naar rechts inspringende trapezoïdale portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert. met centraal grote metalen dubbele vleugeldeur, geflankeerd door twee smalle zijlichten.

Instituut Dr. Van Neck, detail van de ingangpoort ([i]L’Émulation[/i], 3, 1914, pl. 15).

Rechts rechthoekige vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder zelfde doorlopende  I-balkIJzeren latei met I-profiel. als portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert.. In tweede bouwlaag venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.: met ijzeren leuning, rechts met bewaard schermbloemmotief. Centraal glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. onder hardstenen tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. met indrukwekkend impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. en hexagonaal betonnen balkon met afneembare ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. verankerd in het platform en in de muurdammen met twee stangen die verbonden zijn met de leuningen van de venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in de zijtraveeën vroeger versierd met glastegels. In hoogste bouwlaag per traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) volledig beglaasde trapezoïdale erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld.. Bekroond met houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op metalenconsoles. Trigliefenfries op halve hoogte van erkersRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld..

Gevel en interieur in 1961 gewijzigd door arch. R. Fostier. Op de gevel, links vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. benedenverdieping vergroot, in tweede bouwlaag schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  van zijvensters en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met glastegels vervangen door schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  met roedeverdeling.

Interieur: er blijven nog een paar glasramen over, een deel van de houten trap en met glastegels gesloten muuropeningen.

Beschermd op 07.12.1981.

Bronnen

Archieven
GASG/DS 250 (1910), 412 (1927), 23 (1961).
AAM/Fonds Antoine Pompe.

Publicaties en studies
Academie en Art Nouveau, 50 artistes autour de Victor Horta (Tentoonstellingscatalogus), Les Amis de l'Académie Royale des Beaux-Arts asbl, Brussel, 1996, pp. 208-215.
CULOT, M., TERLINDEN, F., Antoine Pompe et l'effort moderne en Belgique 1890-1940 (Tentoonstellingscatalogus), éd. du Musée d'Ixelles, Brussel, 1969, p. 15.
Monumenten en landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1999, pp. 272-273.
BURNIAT, P., PUTTEMANS, P., VANDENBREEDEN, J., L'Architecture moderne à Bruxelles, éd. de l'Octogone, Brussel en Louvain-la-Neuve, 2000, p. 170.
DEMETER, S., GOOSSENS, O., JACQMIN, Y., et al., Architectuur in Sint-Gillis, Dienst Monumenten en landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1999, p. 32.
VANDENBREEDEN, J., VANLAETHEM, F., Art deco en modernisme in België, Architectuur in het Interbellum, lannoo, Tielt, 1996, pp. 40, 122 (Architectuur in België; 1996:1), p. 40.

Tijdschriften
‘ Institut du Dr. M. V.N., rue Henri Wafelaerts, 53, à Bruxelles, architecte Ant. Pompe ', L'Émulation, 3, 1914, pp. 22-23, pl. 14-15.
PUTTEMANS, P., ‘ L'œuvre d'Antoine Pompe ', Rythme, 41, 1965.