![Hertogstraat 1, Regentlaan 19. Academiepaleis. Koninklijke Stallingen, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10001113/10001113_0004_M06.jpg)
Typologie(ën)
bijgebouwen
Ontwerper(s)
Charles VANDER STRAETEN – 1825
Tilman-François SUYS – architect – 1825-1828
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Neoclassicisme
Inventaris(sen)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
id
Urban : 37881
Beschrijving
Bijgebouwen Academiënpaleis (zie Hertogsstaat 1).
Koninklijke stallingen (Troonplein nr. 4-5/Regentlaan nr. 19), in neoclassicistische stijl, van 1825-1828, aangevat door Charles Vander Straeten en voltooid door Tilman-François Suys. Grosso modo vierkantig gesloten gebouwenensemble rondom een rechthoekige binnenplaats, met twee bouwlagen onder aaneengesloten zadelbedaking en ietwat uitspringende westvleugel. Bepleisterde bakstenen lijstgevels van telkens elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) waaronder de uiterste drie in licht risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden.. Vlak gebosseerde benedenbouw onder brede, hoge puilijst; arcadestructuur met deels gedichte muuropeningen, onder waaiervormige uitstraling en voorzien van verbonden imposten. Haast vierkante bovenvensters in geriemde omlijsting en markerende hoekbelijning aan de risalieten. Gevels aan binnenplaats met grosso modo zelfde ordonnantie.
Aanleunend aan zuidzijde, voormalig dienstgebouw zijde Troonplein: rotondevormige één bouwlaag hoge constructie, vermoedelijk daterend van 1854, later (?) overkapt door een glazen en metalen luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak.; aan pleinzijde hoge sokkel, in combinatie van hard-, zand- en baksteen met cementbezetting onder hardstenen balustradeHekwerk van spijlen of balusters. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering., onderbroken door houten inrijpoort tussen imposante pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met bekronende siervazen.
Ten noorden van stallingen: voormalige manege met één bouwlaag op rechthoekige plattegrond onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., vermoedelijk van ca. 1860, aangepast in 1924 en heringericht als bibliotheek.
Aan westzijde: aanleunende voormalige serresBroeikast., in 1910 aangepast tot garage onder pseudo-mansardebedaking.
Restauratie van de bijgebouwen door de Regie der Gebouwen: afbraak van manege en parkeergebouw, vervangende nieuwe ondergrondse parking, Koninklijke Stallingen ingericht als bibliotheek, tentoonstellings-, conferentiezalen en kantoorlokalen, verlaging van de rotonde en aanleg van binnentuin.
Koninklijke stallingen (Troonplein nr. 4-5/Regentlaan nr. 19), in neoclassicistische stijl, van 1825-1828, aangevat door Charles Vander Straeten en voltooid door Tilman-François Suys. Grosso modo vierkantig gesloten gebouwenensemble rondom een rechthoekige binnenplaats, met twee bouwlagen onder aaneengesloten zadelbedaking en ietwat uitspringende westvleugel. Bepleisterde bakstenen lijstgevels van telkens elf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) waaronder de uiterste drie in licht risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden.. Vlak gebosseerde benedenbouw onder brede, hoge puilijst; arcadestructuur met deels gedichte muuropeningen, onder waaiervormige uitstraling en voorzien van verbonden imposten. Haast vierkante bovenvensters in geriemde omlijsting en markerende hoekbelijning aan de risalieten. Gevels aan binnenplaats met grosso modo zelfde ordonnantie.
Aanleunend aan zuidzijde, voormalig dienstgebouw zijde Troonplein: rotondevormige één bouwlaag hoge constructie, vermoedelijk daterend van 1854, later (?) overkapt door een glazen en metalen luifelAfdak boven de ingang van een huis of handelszaak.; aan pleinzijde hoge sokkel, in combinatie van hard-, zand- en baksteen met cementbezetting onder hardstenen balustradeHekwerk van spijlen of balusters. tussen postamenten1. Rechthoekig voetstuk van een standbeeld; - 2. Balkvormige stenen bekroning; - 3. Stenen zijstukken van een balkonborstwering., onderbroken door houten inrijpoort tussen imposante pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. met bekronende siervazen.
Ten noorden van stallingen: voormalige manege met één bouwlaag op rechthoekige plattegrond onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., vermoedelijk van ca. 1860, aangepast in 1924 en heringericht als bibliotheek.
Aan westzijde: aanleunende voormalige serresBroeikast., in 1910 aangepast tot garage onder pseudo-mansardebedaking.
Restauratie van de bijgebouwen door de Regie der Gebouwen: afbraak van manege en parkeergebouw, vervangende nieuwe ondergrondse parking, Koninklijke Stallingen ingericht als bibliotheek, tentoonstellings-, conferentiezalen en kantoorlokalen, verlaging van de rotonde en aanleg van binnentuin.
