Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
E. VANLERBERGHE – architect – 1927
Juridisch statuut
Beschermd sinds 23 december 2021
Stijlen
Art deco
Inventaris(sen)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2012-2013
id
Urban : 21962
Beschrijving
Opmerkelijke burgerhuis in art-decostijl, gesigneerd op de benedenverdieping “E. VANLERBERGHE / ARCHITECTE”, 1927. Gebouwd in opdracht van een zekere Homen de Macédo, Portugees ambassadeur.
Maakt deel uit van een bijzonder homogene huizenrij, van nr. 18 tot nr. 26.
Witstenen benedenverdieping. Verdiepingen in witte Silezische baksteen met witstenen elementen, alsook witte en lichtblauwe geverniste bakstenen. Symmetrische opstand van drie bouwlagen. Op de verdiepingen, arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op druiper, met stijlen met zaagtandfries en veelhoekige boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden.; trapezoïdale bow-windowErker (afk. Engels, van bow: buiging, en window: venster) die door haar gebogen vorm integrerend deel uitmaakt van de gevel en de achterliggende ruimte. met een loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Decor van canneluresParallelle, gootvormige decoratieve groeven op een zuil of pilaster. en gestileerde bloemenmotieven. Breed uitkragende kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). die het reliëf van de arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. volgt. Bewaarde beglaasde smeedijzeren deur met fonteinmotief; bewaard schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... .
Oorspronkelijke interieur, weelderig en geraffineerd, getuigt van de bourgeois levensstijl in Brussel tijdens het interbellum. De kwaliteit en de finesse van de gebruikte materialen, hetzij in de zuiverste geest van de art-decostijl (inkomhal, trappenhuis), hetzij in een meer traditionele stijl (ontvangstruimten op de bovenverdieping), creëren een ongezien comfort en een bijzondere sfeer.
Elegante inkomhal bekleed met bruin/beige marmer; metalen radiatorrooster met art deco plantenmotief. In het hart van het huis, een grote trap verlicht door een dakraam (glas-in-lood), waarvan de smeedijzeren leuning het plantenmotief van het radiatorrooster herhaalt. Vervolgens een diensttrap die bestaat uit twee delen die ter hoogte van de eerste verdieping omkeren: de eerste gaat van de benedenverdieping naar de eerste verdieping, de tweede van de eerste naar de zolderRuimte onder het dak..
Op de benedenverdieping en op de eerste verdieping zijn de oorspronkelijke decoratieve elementen o.a. donkerhouten lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en geïntegreerde houten meubelen, hang- en sluitwerk, schouwen, deuren met gekleurde art deco glas-in-loodramen, vloeren (parket), radiatordeksels, enz.
Mooie, meer traditionele, doch net zo elegante en verfijnde vloer. De salon is ingericht op een manier die doet denken aan het interieur van een scheepskajuit, met glas-in-loodramen waarop portretten van Portugese zeevaarders en ontdekkingsreizigers (Vasco de Gama, Diogo Cao) zijn afgebeeld, die de oorsprong van de opdrachtgever, Homem de Macédo oproepen.
Op de tweede verdieping is de inrichting soberder. In de badkamer, badkuip en originele tegels.
Maakt deel uit van een bijzonder homogene huizenrij, van nr. 18 tot nr. 26.
Witstenen benedenverdieping. Verdiepingen in witte Silezische baksteen met witstenen elementen, alsook witte en lichtblauwe geverniste bakstenen. Symmetrische opstand van drie bouwlagen. Op de verdiepingen, arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. op druiper, met stijlen met zaagtandfries en veelhoekige boogConstructie waarvan de beschrijvende lijnen delen van cirkels of gebogen lijnen zijn en waarin alle drukkrachten optreden.; trapezoïdale bow-windowErker (afk. Engels, van bow: buiging, en window: venster) die door haar gebogen vorm integrerend deel uitmaakt van de gevel en de achterliggende ruimte. met een loggiaOverdekte, halfopen ruimte; schaduwrijke inham in de gevel van een gebouw. met smeedijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust.. Decor van canneluresParallelle, gootvormige decoratieve groeven op een zuil of pilaster. en gestileerde bloemenmotieven. Breed uitkragende kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). die het reliëf van de arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. volgt. Bewaarde beglaasde smeedijzeren deur met fonteinmotief; bewaard schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ... .
Oorspronkelijke interieur, weelderig en geraffineerd, getuigt van de bourgeois levensstijl in Brussel tijdens het interbellum. De kwaliteit en de finesse van de gebruikte materialen, hetzij in de zuiverste geest van de art-decostijl (inkomhal, trappenhuis), hetzij in een meer traditionele stijl (ontvangstruimten op de bovenverdieping), creëren een ongezien comfort en een bijzondere sfeer.
Elegante inkomhal bekleed met bruin/beige marmer; metalen radiatorrooster met art deco plantenmotief. In het hart van het huis, een grote trap verlicht door een dakraam (glas-in-lood), waarvan de smeedijzeren leuning het plantenmotief van het radiatorrooster herhaalt. Vervolgens een diensttrap die bestaat uit twee delen die ter hoogte van de eerste verdieping omkeren: de eerste gaat van de benedenverdieping naar de eerste verdieping, de tweede van de eerste naar de zolderRuimte onder het dak..
Op de benedenverdieping en op de eerste verdieping zijn de oorspronkelijke decoratieve elementen o.a. donkerhouten lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … en geïntegreerde houten meubelen, hang- en sluitwerk, schouwen, deuren met gekleurde art deco glas-in-loodramen, vloeren (parket), radiatordeksels, enz.
Mooie, meer traditionele, doch net zo elegante en verfijnde vloer. De salon is ingericht op een manier die doet denken aan het interieur van een scheepskajuit, met glas-in-loodramen waarop portretten van Portugese zeevaarders en ontdekkingsreizigers (Vasco de Gama, Diogo Cao) zijn afgebeeld, die de oorsprong van de opdrachtgever, Homem de Macédo oproepen.
Op de tweede verdieping is de inrichting soberder. In de badkamer, badkuip en originele tegels.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 208-20.
