Voormalige vrijmetselaarsloge

Vrijmetselaarsloge in modernistische stijl, architect Fernand Bodson en Louis Van Hooveld, 1934.

Gebouwd voor de gemengde en progressieve vrijmetselaarsloge Le Droit Humain, op het terrein van de voormalige Ecole de l'Ermitage – eerste school opgericht door Ovide Decroly (Ronse, 1871 – Ukkel, 1932) in 1907. In 1984 opende het Archives de l'Architecture Moderne hier een studiecentrum. In 1995 verwierf de instelling definitief het gebouw met de steun van de Franse Gemeenschap. Deze liet het in 2000-2001 tot Musée d'Architecture verbouwen door architect Elie Levy, bijgestaan door het agentschap Ekla.

Oorspronkelijk bestond het gebouw alleen maar uit een benedenverdieping onder een hellend dak en terugspringende verdieping. In 1955 werd het verhoogd met een tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. en een verdieping door architect H. Duquesne.

Gevel met twee bouwlagen; afgerond op hoek met Paul Spaakstraat. Hardstenen sokkel; gevel in okeren baksteen; brede kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement).. Breed witstenen kordonUitspringende, horizontale geleding over de hele breedte van een gevel, om verdiepingen te markeren of als verlenging van de (lek)dorpels. tussen benedenverdieping en tussenverdiepingLage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen.. Op benedenverdieping massieve portiek1. Open galerij of zuilengang waarvan het dak op zuilen of arcades rust; - 2. Classicistische ruimte vóór een toegangsdeur die terugspringt of niet gelijk is met de voorgevel; - 3. Samenstel van twee zuilen onder architraaf die overgang tussen twee ruimtes accentueert. met dubbele houten vleugeldeur met kleine venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in een diepe opening omlijst met drie bakstenen uitsprongen; rechts geflankeerd door vensterregisterDoorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters. in vijf verdeeld door stenen stijlen.

Interieur
Aankleding breekt met gangbare traditie van de loges in neo-Egyptische stijl. Bodson en Van Hooveld vermijden elke verwijzing naar de stijlen van het verleden. De geometrische onderverdeling van de ruimtes en haar elementen staan hier op. Deze soberheid wordt verder – en door beperkte financiële middelen – verwezenlijkt met een bescheiden materiaalgebruik: granitovloer met zwarte randen in mozaïek, eenvormig geschilderde muren en schaars gebruik van gevernist hout. De hal (vroeger het voorhof tot de tempel) heeft in haar mozaïekvloer twee sober uitgevoerde vrijmetselaarssymbolen: winkelhaak-passer en driehoek van Pythagoras. Een vleugeldeur in gevernist hout opent naar de tempel (thans de toonzaal ‘F. Bodson'). Het gaat om een rechthoekige ruimte van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) geritmeerd door sobere pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. De vloer – thans bedekt met parket – bestond oorspronkelijk uit een zwart-okeren dambordpatroon dat het verloop van het ritueel diende. De tempel is traditioneel naar het Oosten gericht waar zich het podium bevindt dat voordien was voorzien van glasramen met vrijmetselaarssymbolen.