Typologie(ën)
beeldhouwwerk en herdenkingsmonument
Ontwerper(s)
Oscar JESPERS – beeldhouwer – 1950
Henri PUVREZ – beeldhouwer – 1950
Jean CANNEEL – beeldhouwer – 1950
Gustave FONTAINE – beeldhouwer – 1950
Juridisch statuut
Beschermd sinds 18 november 1976
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
Onderzoek en redactie
2009-2010
id
Urban : 18708
Beschrijving
Deze vier sculpturen uit witsteen van Euville tooien de westelijke ingang van het park. Ze werden ontworpen rond 1950 en stellen de vier seizoenen voor: De winter door Oscar Jespers, De lente door Henri Puvrez, De zomer door Jean Canneel en De herfst door Gustave Fontaine. Ze werden geplaatst op vier van de zes imposante voetstukken in hardsteen die de ingang van het park markeren. Het ontwerp van de ingang dateert uit 1902 en is van de hand van de architect Gédéon Bordiau, die tussen 1879 en 1904 verantwoordelijk was voor de inrichting van het Jubelpark.
Het initiatief tot de creatie van deze beelden kwam van de overheid, die zo kunstenaars wilde ondersteunen en de openbare ruimte verder wenste te verfraaien, ook in oorlogstijd. De eerste bestelling ging naar Oscar Jespers in 1943. Zijn maquette van De winter werd in situ voorgesteld in 1950.
Het gaat om vrouwelijke voorstellingen: De winter is gewikkeld in een laken, De lente strekt haar rug onder de zon, De zomer is vergezeld van een ram en lijkt het dier onder haar arm te nemen en De herfst is aan het mediteren.
Beschermd op 18.11.1976.
Het initiatief tot de creatie van deze beelden kwam van de overheid, die zo kunstenaars wilde ondersteunen en de openbare ruimte verder wenste te verfraaien, ook in oorlogstijd. De eerste bestelling ging naar Oscar Jespers in 1943. Zijn maquette van De winter werd in situ voorgesteld in 1950.
Het gaat om vrouwelijke voorstellingen: De winter is gewikkeld in een laken, De lente strekt haar rug onder de zon, De zomer is vergezeld van een ram en lijkt het dier onder haar arm te nemen en De herfst is aan het mediteren.
Beschermd op 18.11.1976.
Bronnen
Publicaties en studies
CARTUYVELS, S., Parc du Cinquantenaire. Histoire du parc, onuitgegeven studie uitgevoerd voor de Koning Boudewijnstichting, 2003, pp. 69-70.
DEROM, P., De beelden van Brussel, Galerie Patrick Derom, Brussel, Uitgeverij Pandora, Antwerpen, 2000, pp. 240-241.
DEROM, P., Les sculptures de Bruxelles. Catalogue raisonné, Galerie Patrick Derom, Brussel, 2002, pp. 58, 65, 69, 73.
HENNAUT, E. (ed.), Parc du Cinquantenaire, le complexe architectural dans ses relations avec le parc, studie uitgevoerd voor de Koning Boudewijnstichting, Archives d’Architecture moderne, 2003, pp. 109-110, 114-115.
