Onderzoek en redactie
1993-1995
Bekijk de weerhouden gebouwen
Gevormd door de kruising van de Gemeentestraat, Dwarsstraat, Merinosstraat, Verboeckhavenstraat, Oogststraat en Liedekerkestraat.
Op de kaart van Van Deventer (ca 1565) staan, ter hoogte van het huidige plein, een kruispunt en een brug over de Maalbeek afgebeeld. Deze brug werd, samen met een wagenpad in 1552 aangelegd door een handelaar in bakstenen, en dit met toelating van Karel V. De weg vergemakkelijkte immers de toegang tot de keizerlijke visvijver in het Linthoutbos.
Op de kaart van Van Deventer (ca 1565) staan, ter hoogte van het huidige plein, een kruispunt en een brug over de Maalbeek afgebeeld. Deze brug werd, samen met een wagenpad in 1552 aangelegd door een handelaar in bakstenen, en dit met toelating van Karel V. De weg vergemakkelijkte immers de toegang tot de keizerlijke visvijver in het Linthoutbos.
Het plein heeft zijn huidige driehoekige vorm te danken aan de verlenging van de Dwarsstraat (KB 24.10.1855) en de opening van de Liedekerkestraat (KB 21.07.1858). Aanvankelijk heette het plein Willemsplein (place Willems); op 4 september 1870 werd het herdoopt naar de naam van de Vlaamse dichter Jehan-Baptista Houwaert (1533-1599) die niet ver vandaan het domein "Cleyn Venegien" bezat. Die dag werd centraal op het plein eveneens een herdenkingsmonument ingehuldigd: een fontein geflankeerd door twee dolfijnen met een bekronende bronzen buste van beeldhouwer Louis VAN DEN KERCKHOVE (1814-1875).
Herdenkingsmonument voor de dichter Jehan-Baptista Houwaert van de beeldhouwer Louis Van Den Kerckhove, s.d. (Verzameling postkaarten Dexia Bank).
In 1897 besloot de gemeenteraad wegens verkeershindernis het monument te verplaatsen. Een nieuwe buste van de dichter, ditmaal op een eenvoudige stenen sokkel werd op 19 april 1958 ingehuldigd. Dit werk van de beeldhouwer Jacques TALMAR vormde het sluitstuk van de heraanleggingswerken van het plein waarvan het centrale deel voortaan door een klein park zou worden ingenomen.
Herdenkingsmonument voor de dichter Jehan-Baptista Houwaert van de beeldhouwer Louis Van Den Kerckhove, s.d. (Verzameling postkaarten Dexia Bank).
In 1897 besloot de gemeenteraad wegens verkeershindernis het monument te verplaatsen. Een nieuwe buste van de dichter, ditmaal op een eenvoudige stenen sokkel werd op 19 april 1958 ingehuldigd. Dit werk van de beeldhouwer Jacques TALMAR vormde het sluitstuk van de heraanleggingswerken van het plein waarvan het centrale deel voortaan door een klein park zou worden ingenomen.
Het merendeel van de bebouwing dateert van het einde van de jaren 1850 of de jaren 1860 en bestaat uit panden van neoclassicistische inspiratie met een gelijkaardige gevelopstand van drie bouwlagen en drie traveeën, behalve het hoekhuis Nr. 1 en Nr. 2 met twee traveeën. Vele huizen werden verbouwd in 1932 (Nr. 13) of in de jaren 1950 (Nr. 9, 11, 12 en 14) en met één bouwlaag verhoogd; deze en andere panden kregen ook een nieuw parement in cement of baksteen ter vervanging van hun oude pleisterlaag. Talrijke winkelpuien, waaronder enkele oudere (Nr. 1). De bredere gevel van Nr. 16 en die van Nr. 18 hebben hun oorspronkelijk uitzicht bewaard.
Bronnen
Archieven
GASJ/DS/OW 13 (1860), 243 (1865).
GR 22.03.1861 en Collegeverslag 11.06.1957.
AR 1371; "Registre aux chartes" van het hertogdom Brabant, nr139 (geciteerd in BC 1838).
KCML, nr 249.
Publicaties en studies
MEIRSSCHAUT, P., Les sculptures de plein air à Bruxelles, guide explicatif, Bruylant, Brussel, 1900, p. 184.
Tijdschriften
DU JACQUIER, Y., « Le monument Houwaert ou les tribulations posthumes d'un poète », Le Folklore brabançon, 1957, p. 182.
GR 22.03.1861 en Collegeverslag 11.06.1957.
AR 1371; "Registre aux chartes" van het hertogdom Brabant, nr139 (geciteerd in BC 1838).
KCML, nr 249.
Publicaties en studies
MEIRSSCHAUT, P., Les sculptures de plein air à Bruxelles, guide explicatif, Bruylant, Brussel, 1900, p. 184.
Tijdschriften
DU JACQUIER, Y., « Le monument Houwaert ou les tribulations posthumes d'un poète », Le Folklore brabançon, 1957, p. 182.