Onderzoek en redactie

2009-2011

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Van Eugène Flageyplein naar kruispunt van Elsensesteenweg met Gangstraat. Gebogen sterk hellende weg.

De straat vormde vóór 1860 een onderdeel van het oorspronkelijke verloop van de Elsensesteenweg die toen nog Zwaerenberg heette. Ongeveer in het midden van de linkerstraatzijde lag tussen de 15e en 19e eeuw het Gasthuis van Aa, opgericht door de Brusselse burger Jan van Aa. Na de drooglegging van de Grooten Vijver werd in 1860 het Heilig Kruisplein (thans E. Flageyplein) aangelegd en werd de steenweg loodrecht doorgetrokken tot het plein (zie GUILLAUME, A., 2005, p. 49-52).
De aloude weg werd uiteindelijk een eerste maal verbreed bij K.B. van 10.12.1874. De sanering van de straat en haar oude bebouwing kwam er op initiatief van Adolphe de Vergnies. Het gemeenteraadsbesluit van 28.06.1904 voorzag onteigeningen van verschillende woningen en de aanleg van een square ter hoogte van het kruispunt van de Elsensesteenweg met de Gang-, Venetië- en de Vergniesstraat. Uiteindelijk werd het aanlegplan nog licht bijgestuurd bij K.B. van 22.01.1906, 24.01.1910 en 20.02.1926.

de Vergniestraat in 1866 (POPP, P. C., Atlas cadastral de Belgique, Plan parcellaire de la commune d’Ixelles avec les mutations, Brussel, 1866. Detail).

De straatnaam verwijst naar Adolphe de Vergnies (Hensies, 1830 Elsene, 1906), gemeenteraadslid, schepen en burgemeester van Elsene tussen 1895 en 1903 en tevens initiatiefnemer tot de sanering van deze straat. Een tijdlang werd de straat rue du centenaire genoemd, verwijzend naar de honderdjarige Jean-Baptiste Franckx of ook het peke van Elsene.

Van de oorspronkelijke bebouwing uit de 19e eeuw resten slechts enkele voorbeelden (zie nr. 9 en 13 tot 19). Met de rooilijnwijzigingen verdween een deel van de bebouwing dat hoofdzakelijk uit beluiken bestond (even zijde: carré Van Antwerpen; oneven zijde: carré St.-Croix). De opeenvolgende rooilijnplannen uit de jaren 1910 zorgden voor de huidige homogene pare straatwand (zie nr. 2 tot 42). Op nr. 25 ligt het herhaaldelijk aangepaste Théatre Marni, thans een dans-, theater- en concertzaal, maar oorspronkelijk gebouwd als gelijknamige cinema in 1957 (architect Willy Bélien).

Bronnen

Archieven
GAE/OW 99.
GAE/OW Historique des rues (1925).

Publicaties en studies
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., et al., Atlas van de archeologische ondergrond van het Gewest Brussel: 15 Elsene, Brussel, 2005.