Typologie(ën)
theater/schouwburg
opbrengsthuis
opbrengsthuis
Ontwerper(s)
A. EVRARD – 1910-1911
Juridisch statuut
Ingeschreven op de bewaarlijst sinds 05 maart 1998
Stijlen
Beaux-Artsstijl
Inventaris(sen)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 33531
Beschrijving
Voormalig
revuetheater «Gaité» opgericht door L. Berryer, gebouwd naar ontwerp van
architect A. Evrard van 1910-1911, ingehuldigd in 1912. Oorspronkelijk
schouwburg met parterre en twee rangen, taverne - de latere cabaret-dancing
«Gaity» - in het souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., appartementen op de bovenverdiepingen; vanaf 1984
discotheek, heden leegstaand.
Bepleisterde en beschilderde lijstgevel in «Beaux-Arts»-stijl, met zes bouwlagen en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., de drie linkertraveeën gemarkeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Ruim portaal1. In muur uitgespaarde ruimte voor een deur of toegang; - 2. Meer gesloten, voor of achter een gebouw geplaatste beschutting (voorbouw, vestibule). onder korfboogdrielicht met zuiltjes over de eerste twee bouwlagen : druk guirlandedecor, huisnaam «GAITE, theatre - concert» en bekronend frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met zwaar vrouwenhoofd; rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. ernaast. Hogere verdieping met rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. voorzien van ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., schijnvoegen op de eerste verdieping, geriemde vensteromlijstingen, entablementen en ijzeren middenbalkon op de tweede; bovenste verdieping opgevat als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt..
Van de grondig verbouwde schouwburgzaal rest slechts het volume en vermoedelijk het plafond, heden echter bestopt.
Bepleisterde en beschilderde lijstgevel in «Beaux-Arts»-stijl, met zes bouwlagen en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., de drie linkertraveeën gemarkeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Ruim portaal1. In muur uitgespaarde ruimte voor een deur of toegang; - 2. Meer gesloten, voor of achter een gebouw geplaatste beschutting (voorbouw, vestibule). onder korfboogdrielicht met zuiltjes over de eerste twee bouwlagen : druk guirlandedecor, huisnaam «GAITE, theatre - concert» en bekronend frontonDriehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel of muuropening. met zwaar vrouwenhoofd; rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. ernaast. Hogere verdieping met rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. voorzien van ijzeren borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust., schijnvoegen op de eerste verdieping, geriemde vensteromlijstingen, entablementen en ijzeren middenbalkon op de tweede; bovenste verdieping opgevat als attiekMuur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt..
Van de grondig verbouwde schouwburgzaal rest slechts het volume en vermoedelijk het plafond, heden echter bestopt.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 2201 (1910-1912).
Publicaties en studies
L’heure bleue, pp. 78, 107-108, 120-121 et 138-139.
